του Φώτη Ποντικάκη
μέλους του Παν. Συμβουλίου των ΠΡΑΣΙΝΩΝ
Η Παγκόσμια Σύνοδος του ΟΗΕ στη Γλασκώβη για το Κλίμα αυτές τις μέρες αναδεικνύει πόσο πίσω έχουν μείνει οι πολιτικές ηγεσίες σε όλο τον πλανήτη στο επείγον ζήτημα της αντιμετώπισης της Κλιματικής Κρίσης. Και μόνο το γεγονός ότι συζητάνε 26 ολόκληρα χρόνια χωρίς να αντιμετωπίζουν το πρόβλημα λέει πολλά. Όμως βασικός παράγοντας για την αντιμετώπιση της Κλιματικής Κρίσης είναι η εκπαίδευση ως απαραίτητο στοιχείο μιας συνολικής πολιτικής για το Κλίμα.
Βέβαια από μόνη της η εκπαίδευση των πολιτών δεν αρκεί για να αντιμετωπιστεί η Κλιματική Κρίση. Χρειάζονται επείγουσες πολιτικές αποφάσεις για να σταματήσουν οι επιδοτήσεις στα ορυκτά καύσιμα, για την προστασία των δασών, την εξοικονόμηση ενέργειας και τη στροφή στις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας πρώτα απ’ όλα με εφαρμογές ΑΠΕ σε όλα τα δημόσια κτήρια, σχολεία, νοσοκομεία, γυμναστήρια κ.ο.κ. Όταν βλέπουμε φωτοβολταϊκά σε σχολεία της Αγγλίας και τη Φινλανδίας, ας αναρωτηθούμε πόσα σχολεία έχουν φωτοβολταϊκά στα Χανιά (υπάρχει έστω κι ένα;) για να κατανοήσουμε το μέγεθος της πολιτικής ευθύνης κυβερνήσεων και δημοτικών αρχών στη χώρα μας και την πόλη μας.
Αλλά κι οι λύσεις εκ των άνω δεν μπορούν να λύσουν κανένα πρόβλημα, εάν δεν υπάρχει ευρύτατη κοινωνική συναίνεση και συμμετοχή των πολιτών. Γι’ αυτό είναι πολύ σημαντική η Εκπαίδευση για την Κλιματική Κρίση και το Περιβάλλον.
Η Ελλάδα διαθέτει έναν πρωτοπόρο θεσμό που μπορεί να συμβάλει στο θέμα αυτό, τα Κέντρα Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης, 53 δημόσιες δομές όπου εκπαιδευτικοί από την Πρωτοβάθμια και Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση συνεργάζονται και σχεδιάζουν προγράμματα, Σεμινάρια και Δράσεις Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης με τη συμμετοχή εκπαιδευτικών, μαθητών και σχολείων. Πρόκειται για ένα μοναδικό στο είδος του δημόσιο δίκτυο Κέντρων Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης (ένα τουλάχιστον σε κάθε Περιφερειακή Ενότητα της χώρας), καθώς σε άλλες χώρες υπάρχουν εξαιρετικές προσπάθειες κυρίως από Δήμους ή περιβαλλοντικές Μη Κυβερνητικές Οργανώσεις. Υπάρχουν έτσι αυτή τη στιγμή εκπαιδευτικά προγράμματα και εκπαιδευτικό υλικό από Κέντρα Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης (π.χ. του Βάμου, της Αργυρούπολης στην Αττική, του Ελευθερίου Κορδελιού-Βερτίσκου στη Θεσσαλονίκη), δίκτυα σχολείων όπως τα «Σχολεία για το Κλίμα», το Εθνικό Δίκτυο Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης για το Κλίμα που συντονίζει το ΚΠΕ Στυλίδας- Υπάτης, το Περιφερειακό Δίκτυο ΠΕ στην Κρήτη «Αλλάζω για το Κλίμα» που συντονίζει το ΚΠΕ Βάμου αλλά και πρωτοβουλίες Υπεύθυνων Σχολικών Δραστηριοτήτων (ο άλλος σημαντικός θεσμός για την Περιβαλλοντική Εκπαίδευση στην Ελλάδα) όπως αυτή των Υπευθύνων των Διευθύνσεων Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης Α’ και Γ’ Αθήνας και Δυτικής Αττικής.
Πέρα όμως από αυτές τις πρωτοβουλίες πρέπει να διατεθεί χρόνος στο εβδομαδιαίο ωρολόγιο πρόγραμμα όλων των σχολικών βαθμίδων για την Εκπαίδευση για το Κλίμα και το Περιβάλλον. Σήμερα δεν προβλέπεται χρόνος στο Λύκειο, ενώ στο Γυμνάσιο και τις μεγάλες τάξεις του Δημοτικού προβλέπεται έως μία (1) μόλις ώρα την εβδομάδα, έως 2 ώρες την εβδομάδα σε Γ’-Δ’ τάξεις κι έως 3 ώρες σε Α’-Β’ και Νηπιαγωγείο. Λέμε «έως», γιατί οι ώρες των «Εργαστηρίων Δεξιοτήτων» μοιράζονται υποχρεωτικά σε 4 διαφορετικές θεματικές, μία εκ των οποίων είναι το Περιβάλλον.
Η διάθεση χρόνου στο εβδομαδιαίο ωρολόγιο πρόγραμμα όλων των σχολείων όπως και η χρηματοδότηση και υποστήριξη της Εκπαίδευσης για το Κλίμα και το Περιβάλλον (Κέντρα Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης λειτουργούν με μόλις 1-2 εκπαιδευτικούς, ενώ σε πολλές Διευθύνσεις Εκπαίδευσης δεν υπάρχουν Υπεύθυνοι Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης για υποστήριξη των σχολείων) θα πρέπει να προχωρήσει άμεσα από την κυβέρνηση. Για να μη μείνουν στα λόγια οι εξαγγελίες για δράση για την Κλιματική Κρίση και την προστασία του Περιβάλλοντος. Μετά από 25 χρόνια συζητήσεων στον ΟΗΕ, τώρα είναι η ώρα των έργων για όλους.
- το άρθρο δημοσιεύθηκε στα Χανιώτικά Νέα