του Γιάννη Τσιπουρίδη
Ένα από τα νέα, δυναμικά παιδιά, που προσπαθούν αφυπνίζοντας μας, να σώσουν το δικό τους μέλλον κι αυτό των παιδιών μας, έκανε το παρακάτω tweet λίγο πριν το 26ο αποτυχημένο COP: Nakabuye Hilda F. @NakabuyeHildaF
Our biggest enemy is no longer #ClimateDenial but #ClimateDelay. The most dangerous opponents of change are no longer the shrinking minority who deny the need for action, but the supposed supporters of change who refuse to act at the pace the science demands. #ClimateActionNow
Δεν θα μπορούσα να συμφωνήσω περισσότερο μαζί της αφού είναι μια θέση που υποστηρίζω στα γραπτά μου εδώ και χρόνια.
Άλλωστε, σαν τέχνασμα, δεν είναι και κάτι πρωτόγνωρο.
Στο εγχειρίδιο επιλογών ενδεδειγμένων για την ανάσχεση της δυναμικής μιας διαδικασίας που προσπαθεί να ανατρέψει μια κατεστημένη κατάσταση, υπάρχει η άρνηση (#ClimateDenial) και ο εκ των έσω αποπροσανατολισμός (#ClimateDelay).
Αυτό δυστυχώς για το κλίμα δεν συμβαίνει τώρα, αλλά εδώ και πολύ καιρό.
Είναι όμως εξωφρενικό ότι συμβαίνει και τώρα, όταν τα σημάδια της κλιµατικής κρίσης παρελαύνουν καθημερινά στις οθόνες μας και όταν όλο και περισσότεροι άνθρωποι πληρώνουν τα εγκλήματα πολλών δεκαετιών αυτού του συστήματος.
Και μια και το COP26 είναι πρόσφατο ας αξιολογήσουμε όλη αυτή την παγκόσμια προσπάθεια.
Από το 1995 και το COP1 στο Βερολίνο μέχρι το COP26 φέτος στη Γλασκώβη, καταγράφεται μια συνεχής προσπάθεια να παρθούν όσο λιγότερο δεσμευτικές αποφάσεις γίνεται και να καθυστερήσει ουσιαστικά το ξήλωμα της κατεστημένης ενεργειακής ζακέτας.
Επί 26 COP οι ηγεσίες καθυστερούν κάνοντας λιγότερο από ότι απαιτείται από την κλιματική επιστήμη.
Το ενεργειακό κατεστημένο των ορυκτών καυσίμων κυριαρχεί μέσα και έξω από τις συνεδριάσεις και καθορίζει το μέλλον μας επιβάλλοντας την καθυστέρηση που βολεύει τα σχέδια του.
Η λογική του ας κάνουμε ότι είναι εφικτό αφού δεν μπορούμε ότι είναι επιβεβλημένο, που μας ταΐζουν, ισοδυναμεί με το «η εγχείρηση πέτυχε μα ο ασθενής πέθανε»
Σταθείτε για ένα λεπτό και σκεφθείτε αυτό:
Για πρώτη φορά σε απόφαση του COP αναφέρονται τα ορυκτά καύσιμα!
Για πρώτη φορά γίνεται άμεση αναφορά στην ανάγκη περιορισμού της χρήσης τους και των επιδοτήσεων σε αυτά.
Μάλιστα στο αρχικό κείμενο δεν υπήρχε ούτε καν αυτό…..
Στο τελικό κείμενο βέβαια για πρώτη φορά υπήρξε αναφορά αλλά κι αυτή μόνο στον άνθρακα και μάλιστα την τελευταία στιγμή αδυνάτισε και αυτή και από το phase out(κατάργηση) πήγαμε στο phase down(περιορισμός).
Λάβετε δε υπόψη σας, ότι η πλέον πολυπληθής παρουσία στη Γλασκώβη, ήταν αυτή των εκπροσώπων των εταιρειών ορυκτών καυσίμων. Δυστυχώς για εμάς, κρινόμενη εκ του αποτελέσματος, ήταν μια σωστή κίνηση: τα πήγαν πολύ καλά για 26η συνεχόμενη φορά……
Δεν μπορεί να αντέξει περισσότερη καθυστέρηση το κλίμα.
Αν, όμως, σε αυτό προσθέσεις και αυτούς που θα εκμεταλλευτούν τις νέες συνθήκες που ευνοούν την ανάπτυξη συγκεκριμένων βιώσιμων κλιματικά δραστηριοτήτων, χωρίς όμως οι ίδιοι να πληρούν τις ικανές και αναγκαίες προϋποθέσεις γι’ αυτό, δηλαδή θα κάνουν Greenwashing η καθυστέρηση γίνεται μεγαλύτερη.
Και η καθυστέρηση στην αντιμετώπιση της κλιματικής κρίσης έχει τραγικές συνέπειες.
Γιατί δεν μαθαίνουμε από τα λάθη μας;
Ίσως το πλέον εντυπωσιακό είναι πως οι εταιρείες ορυκτών καυσίμων που ουσιαστικά «κάνουν καθυστέρηση», γνώριζαν εδώ και δεκαετίες, πολύ καλά τις συνέπειες της κλιµατικής κρίσης που προκαλούν οι εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα από τα προϊόντα τους (ορυκτό πετρέλαιο, ορυκτό αέριο και άνθρακα).
Σας θυμίζει κάτι αυτό; Μήπως τις καπνοβιομηχανίες και την εμμονή τους στο «αβλαβές» κάπνισμα;
Γιατί λοιπόν καθυστερεί το σύστημα;
Η πιο απλή απάντηση είναι ότι περιμένει να εξαντλήσει όλα τα βεβαιωμένα αποθέματα των ορυκτών καυσίμων για να μην έχει επενδυτικές ζημιές και περιορισμό κερδοφορίας.
Φυσικά τα πράγματα είναι λίγο πιο σύνθετα. Με την καθυστέρηση αγοράζει χρόνο για να επανατοποθετηθεί στην αγορά ενέργειας, αποκτώντας εγκαταστάσεις ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, για να συνεχίσει έτσι να κυριαρχεί στο χώρο της ενέργειας, αφού δεν μπορει….. να αγοράσει τον άνεμο και τον ήλιο……
Υπάρχει και κάτι ακόμη πιο τρομακτικό πίσω από την κουρτίνα.
Να αναπτύξουν πυρηνικά εργοστάσια;
Και ναι μεν τα δύο πρώτα είναι λογικά και αναμενόμενα αλλά δυστυχώς το τρίτο σενάριο, αυτό του πυρηνικού τρόμου, βρίσκεται στο τραπέζι.
Είμαι σίγουρος ότι όλοι έχετε διαβάσει τελευταία κάποιο άρθρο που προσπαθεί εμμέσως πλην σαφώς να απενοχοποιήσει την πυρηνική ενέργεια.
Και δυστυχώς τέτοια άρθρα γράφονται από γραφίδες όλου του πολιτικού φάσματος.
Είναι σαν ξαφνικά να ολοκληρώθηκε η συζήτηση, να ξεπεράσαμε τα προβλήματα και το μόνο θέμα μας είναι που και πότε θα επενδύσουμε σε πυρηνικά.
Και το κερασάκι στην πυρηνική τούρτα: υπάρχει μεγάλη κινητικότητά για ανάπτυξη πυρηνικών σταθμών στην Υποσαχάρια Αφρική, που είναι πραγματικά ασύλληπτο και υποδηλωτικό της δύναμης του πυρηνικού λόμπι.
“No one is safe, until everyone is”
Αυτή η φράση που αποδίδεται γενικά στον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας εμπεριέχει τον ορισμό της κοινωνίας μας.
Και ισχύει όποιο κι αν είναι το διακύβευμα.
Η δημόσια υγεία, το κλίμα του πλανήτη, η επιβίωση των ειδών …..
Όπως επίσης είναι αλήθεια πως οι αρνητές της κλιματικής κρίσης δεν διαφέρουν από τους αρνητές του κορωνοϊού.
Υπηρετώντας προσωπικές ή εταιρικές ατζέντες πολύ μακριά από το πνεύμα και το γράμμα της φράσης «Κανείς δεν είναι ασφαλής, αν δεν είμαστε όλοι ασφαλείς», σκαρφίζονται ανεδαφικά επιχειρήματα ή επικαλούνται εθνικιστικά, σκοταδιστικά πρότυπα και αρχές για να υιοθετήσουν αντιεπιστημονικές θέσεις.
Όπως πάμε η μάχη του κορωνοϊού μάλλον θα είναι κάτι σαν πρόβα τζενεράλε για τη μεγάλη μάχη για την κλιματική αλλαγή.
Όμως, και οι δύο μάχες οδηγούν σε καθυστέρηση στην λήψη και άμεση εφαρμογή των επιστημονικά ενδεδειγμένων αποφάσεων
Και η καθυστέρηση κοστίζει ανθρώπινες ζωές, περιουσίες και προκαλεί ανθρώπινα δράματα.
Σας καλώ να επικεντρωθείτε σε ένα από όλα όσα θα συμβούν..
Όχι μπορεί να συμβούν; Σε αυτά που θα συμβούν σίγουρα.
Αναφέρομαι στην κλιματική μετανάστευση και σας καλώ να φανταστείτε 150-200 εκατομμύρια νέων κλιματικών προσφύγων.
Ανθρώπων σαν κι εμάς
Ίσως ακόμη κι εμάς τους ίδιους
Τα ακραία κλιματικά φαινόμενα παρελαύνουν κάθε μέρα στις οθόνες μας.
Και αυτοί οι άνθρωποι π.χ. στο Κεντάκι προχθές δεν είχαν φανταστεί ποτέ πως μπορεί να γίνουν πρόσφυγες.
Σήμερα είναι οι ίδιοι κλιματικοί πρόσφυγες, όπως και εκατομμύρια άλλοι, οι περισσότεροι σε πολύ φτωχές αναπτυσσόμενες χώρες με ελάχιστη ή ανύπαρκτη βοήθεια.
Επι δεκαετίες η άλλη ομάδα κάνει καθυστέρηση πετώντας τη μπάλα στην εξέδρα.
Επι 26 COP ο διαιτητής ανέχεται αυτήν την καθυστέρηση
Το γήπεδο έχει πια γίνει λίμνη και γέρνει προς το τέρμα μας.
Δεν αντέχουμε άλλη καθυστέρηση.
Κάτι πρέπει να αλλάξει άμεσα, αλλιώς ο άλλος αιώνας θα βρει έναν στην κυριολεξία γαλάζιο πλανήτη.
Δρ. Ιωάννης Τσιπουρίδης
Σύμβουλος Μηχανικός Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας
Διευθυντής RECCReC -Renewable Energy & Climate Change Research Center στο Πανεπιστήμιο TUM της Κένυα
Γενικός Διευθυντής R.E.D. Pro Consultants(Greece)
Director RED Pro Climate & Energy Consultants Ltd(Kenya)
Visiting Professor at Technical University of Mombasa (TUM)
Δεκέμβριος 2021.
Το άρθρο περιλαμβάνεται στο αφιέρωμα του energypress για τις προκλήσεις, τους φόβους και τις προσδοκίες ενόψει του 2022.