Του Νίκου Χρυσόγελου
Αντιδημάρχου Δήμου Αθηναίων
Κλιματικής Διακυβέρνησης και Κοινωνικής Οικονομίας
Οι πόλεις μας δεν είναι προετοιμασμένες για να αντιμετωπίσουν τα νέα κλιματικά δεδομένα, τα ακραία καιρικά φαινόμενα, ούτε καν τα συνηθισμένα καιρικά φαινόμενα. Αν και η σχετική γνώση υπήρχε, πολλά έγιναν χωρίς σωστό σχεδιασμό. Η πόλη αναπτύχθηκε με τρόπο που σήμερα δημιουργεί πολλά προβλήματα και κινδύνους.
Το πρώτο που κάνουμε στον Δήμο Αθηναίων ως Αντιδημαρχία Κλιματικής Διακυβέρνησης και Κοινωνικής Οικονομίας και το Αυτοτελές Τμήμα Πολιτικής Προστασίας είναι να έχουμε τεκμηριωμένα δεδομένα. Η εμπειρική γνώση της πόλης δεν αρκεί.
Στην προσπάθεια να έχουμε δεδομένα της πόλης έχουμε πλέον αποτυπώσει σε χάρτες GIS και έχουμε πλήρη εικόνα των σημείων που πλημυρίζουν, των περιοχών με τις πιο υψηλές θερμοκρασίες καθώς και αυτών με τα λιγότερα δέντρα, των ρεμάτων που χάθηκαν (και στη θέση τους δημιουργούνται σήμερα αυτοκινητόδρομοι – ποτάμια!) και της μόνιμης κάλυψης του εδάφους (soil sealing).
Χάρτης με σημεία πλημμύρας
Έχουμε προχωρήσει επίσης στην αναβάθμιση της πολιτικής προστασίας με κάποιον εξοπλισμό γιατί δεν υπήρχε στοιχειώδης (αντλίες, αποφρακτικά κλπ), εγκρίθηκε η προμήθεια νέου και έχουμε εντάξει στην καθημερινότητα τη χρήση drones για να έχουμε την εικόνα άμεσα από περιοχές που πλημμυρίζουν ή να ελέγχουμε για πυρκαγιές, χάρη στη συνεργασία με εκπαιδευμένα κι πιστοποιητικά στελέχη της δημοτικής αστυνομίας.
Και όταν έχουμε προειδοποίηση για επικείμενα έντονα καιρικά φαινόμενα (κίνδυνος πλημμύρας ή πυρκαγιάς) κινητοποιούμε κλιμάκια επιφυλακής και εξοπλισμό στα σημεία επικινδυνότητας που έχουμε καταλήξει με βάση τα δεδομένα που συλλέξαμε.
Αναπτύσσουμε τώρα ένα ολοκληρωμένο σύστημα συλλογής δεδομένων και έγκαιρης προειδοποίησης σε συνεργασία με το Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών για κίνδυνο πλημμύρας και καύσωνα, ενώ θα έχουμε εικόνα και για την ένταση του ανέμου σε συγκεκριμένες περιοχές, με ένα πιο πυκνό δίκτυο μετεωρολογικών σταθμών και χαρτών που θα επικαιροποιούνται κάθε 15-30 λεπτά και θα είναι ανοιχτοί στους πολίτες. Παράλληλα δημιουργούμε ένα επιχειρησιακό κέντρο, όπου θα συγκεντρώνονται όλα τα δεδομένα για να μπορούμε να παρεμβαίνουμε σε ζητήματα πολιτικής προστασίας όσο και στη χάραξη πολιτικών για το κλίμα, το περιβάλλον και την ανθεκτικότητα.
Όλα καλά λοιπόν; Όχι, διότι η πόλη δεν είναι έτοιμη για να αντιμετωπίσει κάπως έντονα φαινόμενα, δεν λέω για ακραίες καταστάσεις.
Επιταχύνουμε λοιπόν την προσπάθεια με οργανωμένο τρόπο (λείπουν όμως πόροι και ανθρώπινο δυναμικό) για να ενισχυθεί η ανθεκτικότητα της Αθήνας και να μειωθούν οι κίνδυνοι.
Πέρα από τον σχεδιασμό και τη βελτίωση της γνώσης, και τον καλύτερο εξοπλισμό:
– υλοποιούμε καινοτόμες κι αποτελεσματικές παρεμβάσεις στο πεδίο με προγράμματα ευρωπαϊκά που τρέχουμε τώρα (#coolinghavens, #greenincities, #ascend),
– υποβάλλουμε νέες προτάσεις σε ευρωπαϊκά προγράμματα με στόχο αποτελέσματα στο πλαίσιο του σχεδιασμού.
Αυτά αφορούν στην αντιμετώπιση προβλημάτων σε συγκεκριμένες γειτονιές κι όχι θεωρία μόνο.
Συνεργαζόμαστε με πολλούς φορείς για να υλοποιήσουν προγράμματα και παρεμβάσεις που μας ενδιαφέρουν στην Αθήνα. Προγράμματα που είναι πρότυπα και καινοτόμα.
Έχουμε ακόμα πολύ δρόμο μπροστά μας αλλά
– έχουμε δρομολογήσει μια νέα πολιτική που αντιλαμβάνεται ότι κλιματική κρίση και πολιτική προστασία είναι πλέον αλληλένδετα,
– η πολιτική μας βασίζεται στην διαπίστωση ότι η πρόληψη αλλά και η καλή γνώση και τα δεδομένα είναι το κλειδί για τη βελτίωση της ανθεκτικότητας της πόλης. Εξίσου σημαντική είναι η συνεργασία σε όλα τα επίπεδα, ο συμμετοχικός σχεδιασμός αλλά και μια νέα κουλτούρα στον Δήμο, στις υπηρεσίες, στην κοινωνία.
Μια βροχερή ημέρα στην Αθήνα
Να δούμε πως διαχειριστήκαμε μια μέρα με έντονη βροχή – 2 Οκτωβρίου 2025 – αν και όχι μια ακραία κατάσταση:
Ενημέρωση του Τμήματος Πολιτικής Προστασίας του Δήμου Αθηναίων για τα φαινόμενα στις 2 Οκτωβρίου 2025
Τον Μηχανισμό Αντιμετώπισης Εκτάκτων Καιρικών Φαινομένων ενεργοποίησε σήμερα η Πολιτική Προστασία του Δήμου Αθηναίων μετά την ενημέρωση που είχε από το Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών και την Εθνική Μετεωρολογική Υπηρεσία.
Σύμφωνα με τα δεδομένα, στην Αθήνα έπεσε στις 2/10/2025 βροχή, που σε ορισμένες περιοχές έφτασε μέσα σε 4 ώρες (όχι συνεχούς βροχής) τα 20-25 χιλιοστά και σε άλλες περιοχές, όπως σε περιοχές του Νέου Κόσμου ή στο Γκάζι τα 39-44 χιλιοστά. Μάλιστα σε κάποια σημεία καταγράφηκε ύψος βροχής 7 χιλιοστών μέσα σε 10 λεπτά. Είναι πλέον διαπιστωμένο ότι η ένταση της βροχής δεν είναι παντού η ίδια, ενώ ο κίνδυνος πλημμύρας επίσης δεν είναι παντού ο ίδιος.
Στο πλαίσιο της ενίσχυσης της ανθεκτικότητας της πόλης και με βάση τα δεδομένα που έχουμε συγκεντρώσει, κινητοποιούμε μηχανισμό αντιμετώπισης έκτακτων καιρικών φαινομένων σε περιοχές αυξημένου κινδύνου πλημμύρας. Βασικές αιτίες των πλημμυρών είναι η κάλυψη (των υπαρχόντων κάποτε) ρεμάτων, ο περιορισμός δυνατοτήτων που έχει η βροχή να εισχωρήσει στο υπέδαφος και να κατευθυνθεί σε χώρους πρασίνου και γενικά ο τρόπος που αναπτύχθηκε η πόλη. Μια σειρά έργων που σχεδιάζονται σε περιοχές προτεραιότητας, όπως αγωγοί ομβρίων και λύσεις που βασίζονται στη φύση, στοχεύουν στο να μειώσουν τον κίνδυνο πλημμύρας και τα πλημμυρικά νερά. Παράλληλα, όμως βελτιώνεται η Πολιτική Προστασία και η ανθεκτικότητα της πόλης γιατί σίγουρα αυτή δεν αντέχει μεγάλους όγκους νερού βροχής (και πολλές ημέρες καύσωνα).
Σήμερα που ήταν μια σχετικά δύσκολη μέρα και με βάση τον μηχανισμό αντιμετώπισης Εκτάκτων Καιρικών Φαινομένων κινητοποιήσαμε τέσσερα (4) ειδικά οχήματα που έχουν διασκευαστεί ειδικά για την Πολιτική Προστασία και φέρουν τα ανάλογα μηχανήματα απόφραξης και απάντλησης υδάτων, τα οποία βρίσκονταν από τις 8:00 π.μ. σε επιφυλακή. Τα οχήματα που χειρίζεται η Διεύθυνση Καθαριότητας – Ανακύκλωσης ήταν στα κάτωθι σημεία:
Στην οδό Αχαΐας, που πλημμυρίζει συχνά και όπου βρίσκονταν επίσης και μηχανήματα εργολήπτη που κινητοποιούμε σε ανάλογες περιπτώσεις
Στο τέρμα της οδού Πατησίων στην συμβολή της με την οδό Αγ. Λαύρας μέχρι τη γέφυρα Χαλκίδος
Στον σταθμό Μετρό Ευαγγελισμός
Στην οδό Φωκίωνος Νέγρη
Παράλληλα, ενεργοποιήθηκε και το μητρώο εργοληπτών με τέσσερα (4) συνεργεία με δύο (2) αντλητικά συγκροτήματα το καθένα, τα οποία βρίσκονταν από τις 8:00 π.μ. στα κάτωθι σημεία:
Στη συμβολή των οδών Αίμωνος & Αντιγόνης, στο σημείο υπήρχε για υποστήριξη και JCB μαζί με φορτηγό, είναι μια περιοχή που πλημμυρίζει πολύ συχνά
Στον Λυκαβηττό (στο σημείο που υπάρχει τεχνικό έργο για αντιπλημμυρική προστασία)
Στη γέφυρα της οδού Χαλκίδος, κοντά στο ρέμα του Ποδονίφτη
Στην οδό Αχαΐας και στο Θων
Τόσο τα συνεργεία της Διεύθυνσης Καθαριότητας – Ανακύκλωσης όσο και του εργολήπτη μετέβησαν και σε άλλα σημεία όπου αυτό κρίθηκε απαραίτητο προκειμένου για επίβλεψη και απάντλησης υδάτων, όπως:
Στη συμβολή των οδών Καρνεάδου και Μαρασλή
Στη συμβολή των οδών Πανεπιστημίου και Πεσμαζόγλου (να σημειωθεί ότι τα φρεάτια που παρουσίασαν πρόβλημα απορροής υδάτων είναι στην αρμοδιότητα της Περιφέρειας Αττικής)
Στον σταθμό Μετρό Σεπόλια, επί της οδού Αντιγόνης
Στη συμβολή των οδών Σιώκου και παράδρομος Κηφισού (περιοχή Σεπόλια – Βότρυς)
Στην υπόγεια γέφυρα της οδού Χαμοστέρνας (στην συμβολή με την οδό Πειραιώς)
Στο Καταφύγιο Αδέσποτων Ζώων «ΣΩΚΡΑΤΗΣ», του Δήμου Αθηναίων, στην οδό Αγ. Πολυκάρπου 69
Στη συμβολή των οδών Μαρασλή και Βασ. Σοφίας
Στη συμβολή των οδών Ακομινάτου και Αγ. Κωνσταντίνου
Το μεγαλύτερο πρόβλημα παρουσιάστηκε στο σημείο στην συμβολή Αίμωνος και Αντιγόνης, όπου συγκέντρωσε τον μεγαλύτερο όγκο νερού (και με δεδομένο ότι έχει δώσει και στο παρελθόν παρόμοια προβλήματα, γι’ αυτό και το υποστηρίξαμε με JCB και φορτηγό.
Γιατί πέφτουν δέντρα: Ανακοίνωση της Διεύθυνση Πρασίνου Δήμου Αθηναίων
Η διεύθυνση ενημερώνει ότι, λόγω των έντονων καιρικών φαινομένων που πλήττουν την πόλη, σημειώθηκε πτώση πέντε δέντρων σε διάφορες περιοχές (Λυκαβηττός, Ψυρρή, Νέος Κόσμος, Εμμανουήλ Μπενάκη).
Το δέντρο επί της Εμμανουήλ Μπενάκη ήταν Ροβίνια ψευδοακακία, ένα ιδιαότρτα ανθεκτικό δέντρο που αποκολλήθηκε από τη βάση του κορμού και αποκαλύφθηκαν οι ρίζες του. Γιατί λοιπόν πέφτει ένα υγιές δέντρο (υπάρχουν και δέντρα που έχουν πρόβλημα και πέφτουν ή σπάνε); Μια πιθανή αιτία είναι ζημιά στο ριζικό του σύστημα από έργα που γίνονται στο δρόμο και στα πεζοδρόμια που δεν προσέχουν και κάνουν ζημιά στα δέντρα. Αυτό είναι ένα αυξανόμενο πρόβλημα όπως διαπιστώνουν και υπηρεσίες του Δήμου αλλά και ειδικοί. Γιαυτό στην πολιτική προστασία συνεργαζόμαστε με άλλες υπηρεσίες του Δήμου (πράσινο, δημοτική αστυνομία, τεχνικές υπηρεσίες) και δημιουργούμε ένα αρχείο με προβλήματα που εμφανίζονται στα δέντρα ώστε να δουλέψουμε πιο συστηματικά για την ανθεκτικότητα και του πρασίνου και της πόλης αφού και το πράσινο υποφέρει από τις επιπτώσεις της κλιματικής κρίσης: ανομβρία και καύσωνες καθώς και από την ατμοσφαιρική ρύπανση, τον περιορισμό του ζωτικού χώρου τους (το δέντρο δεν ανασαίνει) ή ζημιές που γίνονται από τεχνικά έργα.
Ανακοίνωση της Διεύθυνση Πρασίνου Δήμου Αθηναίων
Η διεύθυνση ενημερώνει ότι, λόγω των έντονων καιρικών φαινομένων που πλήττουν την πόλη, σημειώθηκε πτώση πέντε δέντρων σε διάφορες περιοχές (Λυκαβηττός, Ψυρρή, Νέος Κόσμος, Εμμανουήλ Μπενάκη).
Το δέντρο επί της Εμμανουήλ Μπενάκη ήταν Ροβίνια ψευδοακακία, ηλικίας περίπου 35 ετών, το οποίο αποκολλήθηκε από τη βάση του κορμού (λαιμός). Το συγκεκριμένο δέντρο είχε ελεγχθεί πρόσφατα από τους γεωπόνους του Δήμου και βρισκόταν σε πολύ καλή φυτοϋγειονομική κατάσταση, ενώ είχε κλαδευτεί το β΄ εξάμηνο του 2023. Σημειώνεται ότι τα δέντρα αυτού του είδους κλαδεύονται μετά την παρέλευση τουλάχιστον τριών ετών, μετά την τελευταία κλάδευσή τους.
Διερευνάται το ενδεχόμενο, τυχόν προηγούμενων εργασιών από Οργανισμούς Κοινής Ωφέλειας ή οποιονδήποτε ιδιώτη, οι οποίες θα μπορούσαν να έχουν επηρεάσει το ριζικό σύστημα του εν λόγω υγειούς δέντρου.
Συνεργεία των Υπηρεσιών Πρασίνου & Καθαριότητας καθώς και της Δημοτικής Αστυνομίας, βρίσκονται σε διαρκή και πλήρη κινητοποίηση, για την αντιμετώπιση προβλημάτων, από τα έντονα καιρικά φαινόμενα.
Συνεντεύξεις:
https://ant1news.gr/watch/1916720/dentro-epese-pano-se-politi-kai-ton-traymatise-sobara-kalimera-ellada-03-10-2025
Βίντεο
https://www.facebook.com/share/r/1JGji47LwB/