48 οργανώσεις που συνυπογράφουν κοινό κείμενο, δηλώνουν ότι τα τελευταία χρόνια έχουν γίνει αποδέκτες καταγγελιών για επαναπροωθήσεις στα θαλάσσια και τα χερσαία σύνορα της χώρας. Η πρακτική αυτή φαίνεται, πλέον, ότι έχει λάβει συστηματικά χαρακτηριστικά και αποτελεί επίσημη πολιτική αποτροπής των προσφυγικών και μεταναστευτικών ροών. Το θέμα διερευνά ήδη το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και μάλιστα έχει συστήσει ειδική επιτροπή που εξετάζει και τη συμμετοχή του ευρωπαϊκού σώματος FRONTEX σε αυτές τις παράνομες δραστηριότητες. Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο απέρριψε πρόσφατα την έγκριση του προϋπολογισμού της FRONTEX μέχρι να διερευνηθούν οι καταγγελίες.

Ο Πράσινος Ευρωβουλευτής Erik Marquardt (Γερμανία) που ασχολείται συστηματικά με το προσφυγικό (και) στην Ελλάδα έγραψε στο twitter ότι “διαθέτει υλικό (βίντεο) 166 GB από παράνομες επαναπροωθήσεις προσφύγων στην Τουρκία από το λιμενικό”. Διευκρινίζει ότι “το υλικό αυτό προέρχεται από τις τουρκικές αρχές και θα πρέπει να εξεταστεί από ανεξάρτητους ερευνητές”.  Καταλήγει, όμως, ότι τόσο η Frontex όσο και η ελληνική κυβέρνηση θα πρέπει να απαντήσουν σε “όχι ευχάριστα” ερωτήματα. Όπως είναι γνωστό σημαντικό υλικό έχει ήδη κατατεθεί ή θα κατατεθεί στην “επιτροπή έρευνας του Ευρωκοινοβουλίου για το ρόλο της Frontex στις επαναπροωθήσεις”.

Η ανάρτησή του Erik Marquardt: “Habe 166 GB Material mit Videos von #Pushbacks durch die griechische Küstenwache bekommen. Das Material stammt von den türkischen Behörden, wir werden es durch unabhängige Experten auswerten lassen. Da kommen viele unangenehme Fragen auf Frontex und die griechische Regierung zu“.

Μια σειρά διεθνή ΜΜΕ, όπως το BBC o The Guardian και η The New York Times έχουν παρουσιάσει σχετικό υλικό, ενώ την ανησυχία τους για αυτή την πρακτική έχουν εκφράσει με δημόσιες ανακοινώσεις διεθνείς και ελληνικές οργανώσεις, μεταξύ άλλων η Διεθνής Αμνηστία, η ECRE, καθώς και η Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες ενώ κατά την πρόσφατη επίσκεψή στην Ελλάδα η Ευρωπαία Επίτροπος Ylva Johansson δήλωσε ότι “Είναι σίγουρη ότι η Ελλάδα μπορεί να κάνει περισσότερα σε σχέση με τις καταγγελίες για επαναπροωθήσεις προς την Τουρκία στα σύνορά της” (η δήλωσή της αυτή ΔΕΝ έπαιξε στα ελληνικά ΜΜΕ).

Εδώ η κοινή συνέντευξη της Ευρωπαίας Επιτρόπου Υlva Johansson με τον Έλληνα Υπουργό Μετανάστευσης Nότη Mηταράκη:

Κοινή ανακοίνωση μιας σειράς οργανώσεων για το θέμα των επαναπροωθήσεων

Η πολιτική των θαλάσσιων και χερσαίων επαναπροωθήσεων δεν είναι καινούργιο φαινόμενο, ωστόσο τον προηγούμενο χρόνο έχει υπάρξει πρωτοφανής κλιμάκωση τόσο αριθμητικά όσο και στα μέσα που χρησιμοποιούνται. Δεκάδες περιπτώσεις καταγγελιών έχουν καταγραφεί οι οποίες συνοδεύονται και από στοιχεία που τις τεκμηριώνουν με βίντεο, μαρτυρίες και φωτογραφίες.

Το πλέον ανησυχητικό στοιχείο είναι αφενός η αναφερόμενη ανοχή ή/και εμπλοκή του FRONTEX όσο και η αδράνεια διεξαγωγής μίας ουσιαστικής έρευνας για όσα έχουν δημόσια καταγγελθεί, ενώ η πολιτική αυτή, πέρα από την παραβίαση θεμελιωδών αρχών του διεθνούς δικαίου, θέτει σε άμεσο κίνδυνο και την ίδια την ζωή ανθρώπων.

Επισημαίνουμε με έμφαση ότι :

• Η αποτροπή εισόδου όσο και η επιστροφή προσώπων που έχουν εισέλθει στο Ελληνικό έδαφος, χωρίς την τήρηση των νόμιμων διαδικασιών σύλληψης, καταγραφής, και εξέτασης τυχόν αιτήματός τους για διεθνή προστασία, αντιβαίνει σε θεμελιώδεις αρχές του διεθνούς δικαίου που απαγορεύουν την επιστροφή σε χώρα όπου κάποιος απειλείται με κίνδυνο διώξεων, βασανιστηρίων, ή και απάνθρωπης ή εξευτελιστικής μεταχείρισης.
• Η προστασία της ανθρώπινης ζωής αποτελεί ύψιστο καθήκον και υποχρέωση των αρχών.
• Η στοχοποίηση και η ποινικοποίηση των οργανώσεων και πολιτών που καταγράφουν και φέρουν στη δημοσιότητα περιστατικά επαναπροωθήσεων στα χερσαία και θαλάσσια σύνορα της χώρας, είναι επικίνδυνη για την προστασία του κράτους δικαίου και επιχειρεί να εδραιώσει κλίμα φόβου και ανοχής σε παράνομες πρακτικές.

Ήδη οργανώσεις μεταξύ όσων υπογράφουμε έχουν προβεί στην αποστολή αναφορών και καταγγελιών σε Διεθνή και Ευρωπαϊκά Όργανα, με σκοπό την αποτελεσματική διερεύνηση, όσο και τη δίωξη περιστατικών επαναπροωθήσεων, ενώ με το παρόν απευθύνουμε έκκληση προς τις Οργανώσεις και Φορείς της Κοινωνίας των Πολιτών να συμπτύξουν πρωτοβουλία  με σκοπό να τεθούν σε όλα τα εθνικά, ευρωπαϊκά και διεθνή όργανα τα αιτήματα:

• Της άμεσης παύσης της πρακτικής των παράνομων επαναπροωθήσεων που θέτουν σε κίνδυνο το κράτος δικαίου και θεμελιώδη δικαιώματα του ανθρώπου.
• Της δημιουργίας ανεξάρτητου μηχανισμού συστηματικής καταγραφής όσων υποθέσεων καταγγέλλονται και της τεκμηρίωσης τους.
• Της προστασίας των θυμάτων και της διευκόλυνσης της πρόσβασης τους στην δικαιοσύνη για την ουσιαστική διερεύνηση του βάσιμου των καταγγελιών τους.
• Της προστασίας των οργανώσεων και των πολιτών που καταγράφουν και φέρουν στη δημοσιότητα περιστατικά επαναπροωθήσεων.

ΟΙ ΥΠΟΓΡΑΦΟΥΣΕΣ ΟΡΓΑΝΩΣΕΙΣ

1. ΑΡΣΙΣ – Κοινωνική Οργάνωση Υποστήριξης Νέων, Αθήνα/ ARSIS – Association for the Social Support of Youth, Athens
2. HIAS – Greece
3. Υποστήριξη Προσφύγων στο Αιγαίο /Refugee Support Aegean
4. Ελληνικό Συμβούλιο για τους Πρόσφυγες /Greek Council for Refugees
5. HumanRights360
6. ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΝΩΣΗ ΓΙΑ ΤΑ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ ΤΟΥ ΑΝΘΡΩΠΟΥ
7. International Rescue Committee (IRC)
8. ΣΩΜΑΤΕΙΟ ΥΠΟΣΤΗΡΙΞΗΣ ΔΙΕΜΦΥΛΙΚΩΝ (ΣΥΔ)
9. Refugee Legal Support (RLS)
10. Ελληνικό Παρατηρητήριο των Συμφωνιών του Ελσίνκι/Greek Helsinki Monitor
11. Ελληνικό Φόρουμ Μεταναστών – Greek Forum of Migrants
12. ΜΕΤΑδραση – Δράση για τη Μετανάστευση και την Ανάπτυξη/ METAdrasi- Action for Migration and Development
13. ECHO100PLUS
14. Refugee Rights Europe (RRE)
15. Συμβίωση-Σχολή Πολιτικών Σπουδών στην Ελλάδα, Δίκτυο Σχολών του Συμβουλίου της Ευρώπης / Symbiosis-School of Political Studies in Greece, affiliated to the Council of Europe Network of Schools
16. Θετική Φωνή / Positive Voice
17. ΝΑΟΜΙ, Οικουμενικό Εργαστήρι Προσφύγων, NAOMI, Ecumenical Workshop for Refugees
18. Diakonie Oesterreich (Austria)
19. Equal Rights Beyond Borders
20. Glocal Roots
21. Αλληλέγγυοι Χίου / Chios Solidarity
22. Irida Women’s Center
23. EuroMed Rights
24. Mobile Info Team
25. Europe Must Act
26. ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΦΟΡΟΥΜ ΜΕΤΑΝΑΣΤΩΝ/ GREEK FORUM OF MIGRANTS
27. ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗ ΛΕΣΒΟΥ – LESVOS SOLIDARITY
28. Συνύπαρξη και Επικοινωνί στο Αιγαίο, Μυτιλήνη Coexistence and Communication in the Aegean (Siniparxi) Mytilini
29. Legal Centre Lesvos
30. Fenix – Humanitarian Legal Aid
31. “ΛΑΘΡΑ;” – Επιτροπή Αλληλεγγύης στους Πρόσφυγες Χίου
32. ΚΕΝΤΡΟ ΓΥΝΑΙΚΕΙΩΝ ΜΕΛΕΤΩΝ ΚΑΙ ΕΡΕΥΝΩΝ – ΔΙΟΤΙΜΑ / CENTRE FOR RESEARCH ON WOMEN’S ISSUES – DIOTIMA
33. Mobile Info Team
34. Still I Rise
35. Mare Liberum
36. RAD MUSIC INTERNATIONAL
37. The Hope Project
38. Attika Human Support
39. Choose Love
40. BORDERLINE EUROPE E.V.
41. Boat Refugee Foundation/Stichting Bootvluchteling
42. SolidarityNow
43. Lighthouse Relief (LHR)
44. Better Days
45. Changemakers Lab
46. Ιριδα-Κέντρο Γυναικών – Irida Women’s Center
47. ΑΝΤΙΓΟΝΗ – Κέντρο Πληροφόρησης και Τεκμηρίωσης για το Ρατσισμό, την Οικολογία, την Ειρήνη και τη Μη Βία/ ANTIGONE – Information and Documentation Centre on Racism, Ecology, Peace and Non Violence
48. Οικολογική Κίνηση Θεσσαλονίκης/ Ecological Movement of Thessaloniki