του Αλέξανδρου Λασκαράτου
Γενικού Γραμματέα των Πράσινων Αλληλεγγύη
Τα πρόσφατα επεισόδια σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη με αφορμή τα 10 χρόνια από τη δολοφονία του Αλέξανδρου Γρηγορόπουλου, πυροδότησαν και πάλι συζητήσεις, στα ΜΜΕ και στην κοινή γνώμη, για το ποιοι είναι αυτοί που τα προκαλούν και γιατί τα προκαλούν. Η πιο συνηθισμένη άποψη που ακούγεται, είναι ότι πρόκειται για μπαχαλάκηδες, δηλαδή για άτομα που τα “σπάνε”, περίπου χωρίς λόγο και αιτία, είτε γιατί είναι “κακομαθημένα παλιόπαιδα” και αλήτες, είτε γιατί όπως λένε, “ο λύκος στην αναμπουμπούλα χαίρεται”. Οι οπαδοί αυτής της άποψης, που είναι και οι περισσότεροι, πιστεύουν ότι με έναν τέτοιον απλοϊκό αφορισμό εξάντλησαν το θέμα. Ξεχνούν όμως κάτι πολύ βασικό, που λένε όλοι οι δάσκαλοι και καθηγητές: όταν ένα παιδί από καλός μαθητής που ήταν, γίνει κακός και αδιάφορος, τότε την αιτία αυτής της αλλαγής συμπεριφοράς πρέπει να την ψάξεις στην οικογένειά του, όπου κάτι σημαντικό άλλαξε.
Μακριά από εμάς κάθε ιδέα στήριξης οποιασδήποτε μορφής βίας, αυτό όμως δεν σημαίνει ότι οι απλοϊκοί αφορισμοί, σαν αυτούς που ακούγονται στα πρωινάδικα και στα δελτία ειδήσεων των καναλιών, βοηθούν στην κατανόηση και στο ξεπέρασμα τέτοιων συμπεριφορών. Το θέμα είναι καθαρά πολιτικό και κοινωνικό και έχει βαθιές ρίζες. Μόνο σαν τέτοιο έχει κάποιες, λίγες, πιθανότητες να αντιμετωπιστεί. Λέω λίγες, γιατί η έξαρση της βίας και της οργής παρατηρείται σε πολλές εκδηλώσεις της σημερινής κοινωνικής ζωής. Παραδείγματα πολλά: ο αποτρόπαιος βιασμός και δολοφονία της φοιτήτριας στη Ρόδο, η δολοφονία με κλωτσιές από “αγανακτισμένους πολίτες” του Ζακ Κωστόπουλου, οι συμπλοκές μεταξύ ομάδων μεταναστών, το ξέσπασμα του αστυφύλακα των ΜΑΤ που χτυπούσε με την ασπίδα του στο κεφάλι διαδηλωτή που είχε συλληφθεί στην πορεία για τον Γρηγορόπουλο στον οποίο είχαν ήδη περάσει χειροπέδες, ο αυξημένος αριθμός ξεκαθαρίσματος λογαριασμών στον υπόκοσμο, όχι μόνο μεταξύ “νονών”, αλλά και μεταξύ μεσαίων στελεχών, οι ξυλοδαρμοί και δολοφονίες γερόντων στα σπίτια τους για 300 Ευρώ, και τόσα άλλα πολλά περιστατικά βίας που συμβαίνουν σχεδόν καθημερινά.
Κάτι σημαντικό έχει αλλάξει στη δομή της κοινωνίας που πολύ δύσκολα θα διορθωθεί. Η φτώχεια, η ανέχεια, η απουσία άλλης “λύσης” από το χρήμα που επιβάλλουν η ελεύθερη οικονομία και η κοινωνία της αγοράς, είναι στη ρίζα του κακού. Αν κρίνει κανείς και από αυτά που συμβαίνουν αλλού (βλ. δολοφονία και τεμαχισμός Κασσόγκι, καουμπόικη συμπεριφορά Τραμπ, ηγέτη της πλουσιότερης χώρας του πλανήτη, σε όλους σχεδόν τους τομείς) και επειδή η παγκοσμιοποίηση δεν αφορά μόνο στην οικονομία αλλά και στη συμπεριφορά των ανθρώπων, οι πιθανότητες βελτίωσης της κατάστασης αυτής είναι, δυστυχώς, πολύ μικρές έως ελάχιστες.