Οι ΠΡΑΣΙΝΟΙ-ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗ υποστηρίζουμε σταθερά τον εκδημοκρατισμό και την αναδιοργάνωση της διοίκησης, ώστε να μειωθεί η γραφειοκρατία και να λειτουργεί υπέρ του πολίτη και του δημόσιου συμφέροντος, να βελτιώσει τις περιβαλλοντικές επιδόσεις της και να αξιολογείται συνεχώς ως προς την επίτευξη των κοινωνικών στόχων που πρέπει να εξυπηρετεί.
Το μικρό ή μεγάλο κράτος δεν είναι το αληθινό δίλημμα. Το πραγματικό δίλημμα είναι αν η διοίκηση λειτουργεί προς όφελος του κοινωνικού συνόλου, των πολιτών και της προστασίας του περιβάλλοντος ή όχι. Υπάρχει λοιπόν πεδίον δόξης λαμπρό ώστε να βελτιωθεί η επίδοση κι απόδοση της κεντρικής, της περιφερειακής και τοπικής διοίκησης. Παραμένει ένα ζητούμενο και ανακοινώνεται συνεχώς ως στόχος από τις κυβερνήσεις εδώ και πολλές δεκαετίες, όμως λίγα είναι τα απτά αποτελέσματα των κατά καιρούς διακηρύξεων.
Ένα από τα προβλήματα είναι ότι έχουμε συχνά πισωγυρίσματα, αν και θεωρούσαμε ότι ορισμένα θέματα έχουν συνειδητοποιηθεί.
Για παράδειγμα, η προηγούμενη κυβέρνηση αν και επέκρινε ως αντιπολίτευση τις δεκάδες ή εκατοντάδες άσχετες τροπολογίες σε νομοσχέδια – και μάλιστα της τελευταίας στιγμής-, το εφάρμοσε ως κυβέρνηση κατά κόρον. Κατήγγειλε ως αντιπολίτευση τις Πράξεις Νομοθετικού Περιεχομένου ως αντιδημοκρατική πρακτική της εκτελεστικής εξουσίας, το εφάρμοσε πολλάκις ως κυβέρνηση.
Η νέα κυβέρνηση ως αντιπολίτευση χλεύασε το μέγεθος της προηγούμενης κυβέρνησης (40+), τελικά συγκρότησε μια ακόμα μεγαλύτερη σε μέγεθος κυβέρνηση (με 51 μέλη). Ενώ η χώρα προσπαθεί να αποκομματικοποιήσει τη διοίκηση, η νέα κυβέρνηση διόρισε «κατ’ εξαίρεση» τους νέους Γενικούς Γραμματείς με απόφαση του πρωθυπουργού, αν και θα έπρεπε να προκηρύξει τις θέσεις και να αξιολογηθούν οι υποψήφιοι με αντικειμενικά κριτήρια.
Τώρα μία από τις πρώτες πράξεις της νέας κυβέρνησης και στο πλαίσιο των αλλαγών για σημαντικά θέμα είναι η προώθηση νομοσχεδίων χωρίς να έχει προηγηθεί η δημόσια ανάρτησή τους στην «διαφάνεια» ή για ελάχιστο χρόνο, πάλι “κατ΄ εξαίρεση”, με επίκληση την «πίεση χρόνου». Πολύ σοβαρά θέματα, όμως, όπως οι νέες φορολογικές ρυθμίσεις αποφασίζονται με διαδικασίας επείγοντος, αν και θα έπρεπε να είναι το αποτέλεσμα ενός ουσιαστικού διαλόγου και να ενσωματώνουν όχι απλώς μερικές αποσπασματικές διατάξεις αλλά στρατηγικές που θα αφορούν το παραγωγικό μοντέλο, την κοινωνική συνοχή, την μετάβαση της οικονομίας σε ένα πιο πράσινο μοντέλο, την ενίσχυση της δημιουργίας νέων, πράσινων θέσεων εργασίας, εργαλεία για την αντιμετώπιση της φορο-αποφυγής και φορο-διαφυγής, πολιτικές που συζητιόνται ή έχουν αποφασιστεί σε ευρωπαϊκό επίπεδο.
Δεν λαμβάνεται έστω στοιχειωδώς υπόψη η ανάγκη ενσωμάτωσης καινούριων αντιλήψεων για την μεταφορά της φορολογίας από την εργασία προς τις αντικοινωνικές και αντι-περιβαλλοντικές πρακτικές και δραστηριότητες.
Είναι αδύνατον μέσα στις διαδικασίες που ακολουθούνται να γίνουν – και μάλιστα μέσα στο καλοκαίρι – σοβαρές συζητήσεις και να αποφασιστούν κρίσιμες επιλογές που μπορεί να έχουν επιπτώσεις στην οικονομία, στην κοινωνία και το περιβάλλον. Το φορολογικό σύστημα αλλά κυρίως η στρατηγική για τα οικονομικά και φορολογικά εργαλεία που χρησιμοποιούνται δεν μπορεί να είναι μια απόφαση που λαμβάνεται στο πόδι, στο όνομα του «επείγοντος» και με «κατ΄εξαίρεση» διαδικασίες. Δεν μπορεί επίσης να χρησιμοποιείται η δικαιολογία ότι ο λαός ψήφισε αυτές τις θέσεις αφού ελάχιστη συζήτηση έγινε προεκλογικά για τα προγράμματα των κομμάτων, ώστε να ισχυρίζονται τα κόμματα ότι οι πολίτες τα ψήφισαν γνωρίζοντας κι αποδεχόμενα το πρόγραμμά τους. Αν λάβουμε, όμως, υπόψη και το ποσοστό αποχής σε συνδυασμό με το ποσοστό που έλαβε το πρώτο κόμμα, δεν επιβεβαιώνεται η “έγκριση από την πλειοψηφία του λαού” του προγράμματος που θα εφαρμοστεί από τη νέα κυβέρνηση, αφού τελικώς το πραγματικό εκλογικό αποτέλεσμα που έλαβε η κυβέρνηση στο σύνολο των εκλογέων (όχι στο σύνολο αυτών που ψήφισαν) δε ξεπερνάει το 20-25%. Επομένως η ανάγκη διαβούλευσης παραμένει ακόμα και με την στενή έννοια της αποδοχής από την πλειοψηφία της κοινωνίας των πολιτικών που θα εφαρμοστούν. Η ανάγκη διαβούλευσης όχι μόνο μεταξύ των κομμάτων αλλά και με τους κοινωνικούς φορείς και οι συνθέσεις παραμένουν αιτήματα που συνδέονται με την ουσιαστική ανανέωση της πολιτικής μας ζωής.
Σε αυτή τη σειρά επιλογών της νέας κυβέρνησης έρχεται κι άλλη μια – τουλάχιστον περίεργη – απόφαση. Η κυβέρνηση αποφασίζει να καταθέσει νομοθετική ρύθμιση για μια νέα Ανεξάρτητη Αρχή, την “Εθνική Αρχή Διαφάνειας” (Ε.Α.Δ) (άρθρα 82 έως και 103 του νομοσχεδίου περί επιτελικού Κράτους) που θα έχει διευρυμένες αρμοδιότητές στο σύνολο των Φορέων και Υπηρεσιών της Γενικής Κυβέρνησης αλλά και των Ο.Τ.Α. Πρώτου και Δεύτερου βαθμού, των Επιχειρήσεών τους και των εποπτευόμενων από αυτούς Ν.Π.Δ.Δ. και Ν.Π.Ι.Δ. (παρ.1 του αρ.83).
Στην ιδρυόμενη Αρχή μεταφέρεται το σύνολο των αρμοδιοτήτων, δικαιωμάτων και υποχρεώσεων άλλων φορέων, οι οποίοι καταργούνται:
– Γενική Γραμματεία για την Καταπολέμηση της Διαφθοράς
– Σώμα Ελεγκτών-Επιθεωρητών Δημόσιας Διοίκησης
– Γραφείο του Γενικού Επιθεωρητή Δημόσιας Διοίκησης
– Σώμα Επιθεωρητών Υπηρεσιών Υγείας και Πρόνοιας
– Σώμα Επιθεωρητών Δημοσίων Έργων
– Σώμα Επιθεωρητών-Ελεγκτών Μεταφορών
Σε αυτή την νέα υπερ-Αρχή, διορίζεται όμως Διοικητής για τα επόμενα 5 χρόνια με «πρόταση κι απόφαση του Πρωθυπουργού» (για τα 3 χρόνια), πάλι «κατ΄ εξαίρεση», ύστερα από έγκριση της Επιτροπής Θεσμών & Διαφάνειας της Βουλής (παρ. 5 αρ.117) αλλά στη συνέχεια η θητεία αυτή δύναται να «ανανεωθεί για 2 ακόμη έτη, με απόφαση του Συμβουλίου Διοίκησης της Αρχής».
Το νομοσχέδιο δεν ορίζει καν διαδικασίες ή κριτήρια για την επιλογή όσων θα στελεχώσουν τις υπηρεσίες αυτές, αν και αυτοί έχουν σημαντικές αρμοδιότητες και καθήκοντα (προβλέπονται συνολικά περίπου 500 θέσεις, από τις οποίες ένα μέρος θα είναι αποσπασμένοι).
Πάλι με “κατ’ εξαίρεση” διαδικασίες προβλέπεται ότι θα γίνεται προκήρυξη από την Αρχή και θα αποφασίζει για τις αποσπάσεις ο Διοικητής, που θα έχει διοριστεί από τον πρωθυπουργό, και μάλιστα, «κατ’ εξαίρεση κάθε άλλης γενικής ή ειδικής διάταξης». Κι όμως, οι συγκεκριμένοι υπάλληλοι θα έχουν πολύ ενισχυμένες αρμοδιότητες και καθήκοντα, που περιλαμβάνουν αιφνιδιαστικούς ελέγχους, πρόσβαση σε φακέλους ακόμα κι απόρρητους, μπορεί να κατάσχουν βιβλία, ηλεκτρονικά μέσα αποθήκευσης και μεταφοράς δεδομένων, ελέγχουν ακόμα και τις ηλεκτρονικές ή τηλεφωνικές επικοινωνίες ή μπορεί να κάνουν ελέγχους σε κατοικίες, και να αποφασίζουν τη σφράγιση επαγγελματικών χώρων, ή να εισηγούνται σημαντικά πρόστιμα από 10.000 έως 100.000 ευρώ.
Μια συζήτηση που κρατάει χρόνια κι αφορά στους κομματικούς διορισμούς και στις ρουσφετολογικές προσλήψεις, φαίνεται ότι δεν έχει επηρεάσει κατ΄ ελάχιστον τον τρόπο που πολιτεύεται η εκάστοτε κυβέρνηση. Όσο είναι αντιπολίτευση κατηγορεί την κυβέρνηση για τα θέματα αυτά, όταν αναλαμβάνει την εξουσία, αναπαράγει το μοντέλο που κατήγγειλε!!!
Οι ΠΡΑΣΙΝΟΙ-ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗ θεωρούμε ότι (και) η νέα κυβέρνηση κάνει μια κακή αρχή, επιλέγοντας την προώθηση διαδικασιών «κατ’ εξαίρεση» όσων έστω και μετά κόπων και αντιφάσεων έχουν αποφασιστεί, οδηγώντας σε πισωγυρίσματα την δέσμευση της χώρας για αποκομματικοποίηση της διοίκησης. Δεν υπάρχει κανένας λόγος να υιοθετούνται διαδικασίες «κατ΄εξαίρεση» σε κρίσιμες επιλογές και αποφάσεις. Η κοινωνία πρέπει να πειστεί ότι η κάθε κυβέρνηση δεσμεύεται να εφαρμόζει το νόμο και δεν επιλέγει στην δική της θητεία να αλλάζει τους κανόνες με βάση ότι θεωρεί εκείνη ότι την εξυπηρετεί.