του Αλέξανδρου Λασκαράτου
Γεν. Γραμματέα των ΠΡΑΣΙΝΩΝ ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗ
Η νίκη του κ. Ντόναλντ Τράμπ στις πρόσφατες αμερικανικές εκλογές είναι φανερό πως μας εμπνέει έντονες ανησυχίες. Έντονες ανησυχίες για τις ακραίες απόψεις που εξέφρασε στον προεκλογικό του αγώνα πάνω σε μια σειρά θέματα όπως οι ρατσιστικές δηλώσεις του για τους μαύρους, για τις γυναίκες, κλπ. Ανησυχίες επίσης προκαλούν οι εξαγγελίες του για την βίαιη επαναπροώθηση των “παράνομων” μεταναστών στις χώρες προέλευσής τους, καθώς και για το χτίσιμο τείχους μεταξύ ΗΠΑ και Μεξικού, η πρόθεση ακύρωσης της μεταρρύθμισης στο σύστημα υγείας του προκατόχου του, της λεγόμενης Obamacare, και σε μια σειρά άλλα θέματα, που προοιωνίζονται επιστροφή των ΗΠΑ σε ένα είδος ακραίου απομονωτισμού και προστατευτισμού περασμένων δεκαετιών.
Όμως ο Ντόναλντ Τράμπ κέρδισε τις εκλογές ακυρώνοντας τις προβλέψεις (“είναι δυνατόν να εκλεγεί με αυτά που λέει;”) αλλά και τις δημοσκοπήσεις στο σύνολό τους. Το γιατί συνέβη αυτό, είναι σήμερα αντικείμενο πολλών και ποικίλων αναλύσεων, συζητήσεων και άρθρων, στον έντυπο και τον ηλεκτρονικό τύπο που προσπαθούν με οικονομικά, κοινωνικά και άλλα εργαλεία να εξηγήσουν το φαινόμενο Τράμπ. Εμείς δεν θα σταθούμε στο σημείο αυτό και θα το αφήσουμε σε άλλους, πιο ειδικούς, να βρουν τις ρίζες και τα αίτιά του.
Αυτό που θα μας απασχολήσει είναι άλλο. Είναι η σειρά πορειών και συγκεντρώσεων (αρκετά βίαιων συχνά) που εκδηλώθηκαν ήδη από την επομένη των αποτελεσμάτων σε μια σειρά πολιτείες στις ΗΠΑ, οι οποίες με συνθήματα όπως “this is not our president”, αμφισβητούν το εκλογικό αποτέλεσμα. Και το αμφισβητούν, όχι στη βάση επιχειρημάτων για βία και νοθεία κατά την εκλογική διαδικασία, αλλά στη βάση επιχειρημάτων του τύπου “δεν μπορούμε να πιστέψουμε αυτό που μας συνέβη”, “δεν το θέλουμε αυτό που συνέβη”, και για τους λόγους αυτούς “δεν το αναγνωρίζουμε”. Και εδώ είναι το επικίνδυνο του φαινομένου αυτού με (μικρό για την ώρα) κίνδυνο εκτροπής. Είναι σαν η μισή κοινωνία των ΗΠΑ να μην αναγνωρίζει την άλλη μισή. Είναι άλλο να μη συμφωνείς και άλλο να μην αναγνωρίζεις στον άλλο το δικαίωμα να έχει άλλη (έστω και τελείως διαφορετική) άποψη από τη δική σου. Αν συνεχιστούν αυτά τα φαινόμενα, τότε ο κίνδυνος διχασμού θα είναι προ των πυλών. Κυρίως, μάλιστα, αν οι διαμαρτυρίες αυτές ενεργοποιήσουν αντίθετες πορείες και διαμαρτυρίες υποστήριξης, αυτή τη φορά, του νέου προέδρου. Αν το σοκ που προκλήθηκε με την εκλογή Τραμπ είναι τόσο μεγάλο και αναπάντεχο, τότε είναι σε αυτούς που πίστευαν ότι τα πράγματα θα εξελίσσονταν με τη μορφή business as usual, άντε λίγο πιο προοδευτικά με τους Δημοκρατικούς, ή άντε λίγο πιο συντηρητικά με τους Ρεπουμπλικανούς, να αναλύσουν τα βαθύτερα αίτια αυτής της μη συστημικής ανατροπής. Και βέβαια πρέπει επειγόντως η χαμένη των εκλογών κ. Χίλαρυ Κλίντον, με δηλώσεις της, να βάλει φρένο σε αυτές τις διχαστικές και επικίνδυνες για τις ΗΠΑ, αλλά και για τη δημοκρατία γενικότερα, προοπτικές.