Οι ΠΡΑΣΙΝΟΙ-ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗ θέλουμε να επισημάνουμε ότι – όπως φαίνεται από το σχέδιο συμπερασμάτων του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου (των αρχηγών των 28 Κ-Μ) στις 18 και 19 Φεβρουαρίου – θα πραγματοποιηθεί άλλη μια σύνοδος κορυφής χωρίς διάθεση να επιλυθεί οτιδήποτε. Όπως και στα θέματα της χρηματο-οικονομικής κρίσης, οι κυβερνήσεις κινούνται και στο προσφυγικό με απελπιστικά αργό ρυθμό και αδυνατούν να λύσουν εγκαίρως και με ολοκληρωμένο τρόπο το θέμα, με αποτέλεσμα, όσο περνάει ο χρόνος, να μεγαλώνουν τα προβλήματα.
Ευρωπαϊκή Δύναμη Ταχείας Αντίδρασης για το Προσφυγικό
Οι ΠΡΑΣΙΝΟΙ-ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗ διαφωνούμε με την εμπλοκή του ΝΑΤΟ στο θέμα των προσφύγων. Δεν είναι θέμα που πρέπει να αντιμετωπιστεί στρατιωτικά. Θεωρούμε ότι χρειάζεται άμεσα ανάπτυξη μιας “Ευρωπαϊκής Δύναμης Ταχείας Αντίδρασης για το Προσφυγικό” (European Rapid Refugee Emergency Force) που θα έχει σαφή εντολή και για επιχειρήσεις διάσωσης στη θάλασσα μέχρι να ολοκληρωθεί η νομοθετική διαδικασία για την FRONTEX. Για το σκοπό αυτό μπορεί να ενεργοποιηθεί – όπως έχει προταθεί – το άρθρο 78.3 της Συνθήκης Λειτουργίας της ΕΕ για την ενεργοποίηση αυτής της δύναμης που θα παίξει ρόλο μέχρι την ολοκλήρωση των νομοθετικών αλλαγών για τον ρόλο της FRONTEX. Η απόφαση θα μπορούσε να παρθεί ακόμα και στην Σύνοδο Κορυφής του Φεβρουαρίου.
Νόμιμοι δρόμοι, όχι άλλοι πνιγμοί στη θάλασσα, όχι χάος
Οι ΠΡΑΣΙΝΟΙ-ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗ υποστηρίζουμε ότι η δημιουργία νόμιμων δρόμων εισόδου όσων δικαιούνται προστασίας και παροχής ασύλου, κάτι που όχι μόνο θα σώσει χιλιάδες ζωές – σε 1,5 μήνα 500 πρόσφυγες, κυρίως γυναίκες και παιδιά, έχασαν τη ζωή τους στο Αιγαίο – αλλά θα βοηθήσει να αντιμετωπιστεί με ρεαλιστικό κι οργανωμένο τρόπο το προσφυγικό. Υποστηρίζουμε την δημιουργία στην Τουρκία, κυρίως, αλλά και στις ελληνικές συνοριακές περιοχές «κέντρων για αιτήσεις ασύλου», με την συμμετοχή εκπροσώπων από διάφορες ευρωπαϊκές χώρες. Τα κέντρα αυτά θα εξετάζουν αιτήματα ασύλου και θα δίνουν την δυνατότητα σε όσους τους αναγνωρίζεται το καθεστώς προστασίας να μεταβαίνουν απευθείας στις χώρες που τους το παρέχουν, χωρίς να διακινδυνεύουν τις ζωές τους στο Αιγαίο ή στον μακρύ και γεμάτο προβλήματα δρόμο προς κάποια ευρωπαϊκή χώρα. Μέχρι σήμερα έχουν φτάσει απευθείας σε ευρωπαϊκές χώρες από την Τουρκία μόνο 22.000 πρόσφυγες (σε σύνολο 1.000.000 περίπου που διέσχισαν τη θάλασσα και σχεδόν όλη την Ευρώπη με τα πόδια και κάθε άλλο μέσο το 2015), ενώ τα πράγματα είναι ακόμα χειρότερα σε σχέση με την μετεγκατάσταση προσφύγων από την Ελλάδα και την Ιταλία σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες: έχουν μετεγκατασταθεί λιγότερα από 400 άτομα, αν και η συμφωνία προέβλεπε 160.000.
A view from the Zaatari refugee camp for Syrian in Mafraq, Jordan
Χρήματα για βελτίωση ζωής των προσφύγων στα κέντρα προσφύγων στην Τουρκία
Θεωρούμε ότι η βοήθεια την οποία έχει αποφασίσει η Ευρωπαϊκή Ένωση προς την Τουρκία, ύψους 3 δις, πρέπει να κατευθυνθεί κυρίως για τη βελτίωση των συνθηκών ζωής των 2.500.000 προσφύγων στα κέντρα προσφύγων στα σύνορα Τουρκίας και Συρίας. Οι πρόσφυγες που ζουν ήδη αρκετό καιρό σε παρόμοια κέντρα, πρέπει να ζήσουν σήμερα με ένα ποσό της τάξης των 5-7 δολαρίων το μήνα (που προέρχεται από την διεθνή βοήθεια), χωρίς δυνατότητες να εργαστούν και χωρίς ορατό μέλλον για αυτούς και τα παιδιά τους. Κάτω από αυτές τις συνθήκες είναι μονόδρομος η αναζήτηση της ελπίδας στην Ευρώπη. Η βοήθεια που δόθηκε στον Λίβανο για δημιουργία πολλών νέων σχολείων για τα παιδιά πρόσφυγες και η προσαρμογή των μαθημάτων (διδασκαλία αραβικών) δημιουργεί καλύτερες συνθήκες διαμονής κι ένταξης σε μια μικρή χώρα που με 4.500.000 πληθυσμό φιλοξενεί 1.500.000-2.000.000 πρόσφυγες.
Χρήματα πρέπει να διατεθούν, επίσης, για την ανοικοδόμηση και αναζωογόνηση περιοχών μέσα στη Συρία, όπως είναι η επαρχία Κομπάνι, ώστε να μπορούν να επιστρέψουν και να ζήσουν πρόσφυγες που ζουν σήμερα σε γειτονικές περιοχές και χώρες. Πριν την επίθεση του Ισλαμικού Κράτους το Κομπάνι φιλοξενούσε συνολικά 500.000 άτομα (οι μισοί Σύριοι πρόσφυγες).
Ναι στα κέντρα υποδοχής και καταγραφής προς όφελος όλων
Η δημιουργία κέντρων υποδοχής και καταγραφής στα νησιά αλλά και σε άλλες περιοχές της Ελλάδας (“hot spots”) ήταν υποχρέωση της χώρας ήδη από το 2012. Η καθυστέρηση στη λειτουργία τους επί 4 χρόνια εκθέτει τη χώρα και δίνει την δυνατότητα σε διάφορες πλευρές να θέτουν θέμα Σένγκεν. Οι τοπικές κοινωνίες θα πρέπει να έχουν λόγο στον σχεδιασμό – να μην αποφασίζεται από την κυβέρνηση ερήμην τους – όχι όμως για να πετάνε αλλού το μπαλάκι αλλά για να βρίσκουν λειτουργικές λύσεις. Οι πρόσφυγες είναι άνθρωποι, δεν είναι απόβλητα, και η οργανωμένη υποδοχή και παρουσία τους μπορεί να είναι προς όφελος και των τοπικών κοινωνιών. Η απουσία κατάλληλων υποδομών δεν βοηθάει στην αξιοπρεπή αντιμετώπιση των προσφύγων και μεταναστών, ούτε βελτιώνει την καθημερινή ζωή των κατοίκων των περιοχών που δέχονται μεγάλα προσφυγικά και μεταναστευτικά ρεύματα και την καταγραφή όσων εισέρχονται στη χώρα. Η οργανωμένη πολιτική υποδοχής, διαχείρισης, φιλοξενίας και σεβασμού του διεθνούς δικαίου είναι προς όφελος όλων.
Απαιτείται πολιτική και καλές πρακτικές κοινωνικής ένταξης
Η ανθρωπιστική προσέγγιση και η αλληλεγγύη για να είναι ουσιαστικές κι αποτελεσματικές πρέπει να συνοδεύονται από σοβαρές πολιτικές και δομές κοινωνικής ένταξης, με την ενεργή συμμετοχή των ίδιων των προσφύγων και μεταναστών. Η ορθολογική αξιοποίηση των πόρων που διατίθενται τόσο από τα Ευρωπαϊκά Διαρθρωτικά κι Επενδυτικά Ταμεία όσο και από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Ασύλου, Μεταναστών και Ένταξης προσφέρουν ουσιαστικές δυνατότητες για ανάπτυξη κοινωνικών υποδομών και για τους μετανάστες/πρόσφυγες αλλά και για τις τοπικές κοινωνίες. Αυτό προϋποθέτει, όμως, σοβαρή προετοιμασία και συνεργασίες, αξιοποίηση καλών παραδειγμάτων ένταξης που υπάρχουν σε ευρωπαϊκό επίπεδο και διάλογο μεταξύ των φορέων σε όλα τα επίπεδα. Οι ΠΡΑΣΙΝΟΙ-ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗ είμαστε πάντα πρόθυμοι για να βοηθήσουμε και να στηρίξουμε καινοτόμες λύσεις προς όφελος των τοπικών κοινωνιών, των ανθρώπων που έχουν ανάγκη και των πολλών.