Οι ΠΡΑΣΙΝΟΙ-ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗ καλούμε την κυβέρνηση να λάβει άμεσα μέτρα για την εφαρμογή του Πρωτοκόλλου του 2014 της Συνθήκης 29 για την εξάλειψη της εξαναγκαστικής εργασίας-της σύγχρονης σκλαβιάς. Ο Διεθνής Οργανισμός Εργασίας (ILO) υπολογίζει σε 21.000.000 τα θύματα εξαναγκαστικής εργασίας (σκλαβιάς) σε γεωργία, ορυχεία, εργοστάσια, σπίτια, στη βιομηχανία σεξ κι αλλού, με το 55% να είναι γυναίκες, το 45% άνδρες, ενώ συνολικά το 26% όλων των θυμάτων παιδιά. Το 90% της εξαναγκαστικής εργασίας συμβαίνει στην ιδιωτική οικονομία, με τα παράνομα κέρδη της από τις σύγχρονες αυτές μορφές σκλαβιάς να ανέρχονται σε $150 δις ετησίως.
Το Πρωτόκολλο του 2014 της Συνθήκης 29 [1] του 1930 για την εξαναγκαστική εργασία, που διαμορφώνει ένα σύνολο υποχρεώσεων για τις κυβερνήσεις στην προσπάθεια καταπολέμησης της σύγχρονης αυτής σκλαβιάς, τέθηκε ήδη σε ισχύ – όπως προβλέπονταν – μετά την επικύρωσή του από δυο κατ’ ελάχιστον χώρες (ήδη Νιγηρία και Νορβηγία). Η Συνθήκη 29 του 1930 προέβλεπε ορισμένες ρυθμίσεις που όμως δεν είχαν τα αναμενόμενα αποτελέσματα αφού η εξαναγκαστική εργασία επιβιώνει και σήμερα.
Το Πρωτόκολλο του 2014 υιοθετήθηκε [2] από κυβερνήσεις, εκπροσώπους εργοδοτών κι εργαζομένων που συμμετείχαν στην Συνδιάσκεψη του Διεθνούς Οργανισμού Εργασίας (ILO)[3] τον Μάιο 2014, με ψήφους 437 υπέρ, 27 αποχές και 8 κατά. Συνοδεύεται κι από μια μη-υποχρεωτική Σύσταση.[4]
Όσο κι αν το θέμα της σύγχρονης σκλαβιάς- εξαναγκαστικής εργασίας μοιάζει σαν κάτι που δεν μας αφορά, στην πραγματικότητα αφορά κατά πολύ και την Ευρώπη και τη χώρα μας. Πολλά από τα προϊόντα που καταναλώνουμε (καφέ, κακάο, βαμβάκι, κινητά τηλέφωνα, ηλεκτρονικές συσκευές, χαλιά, ρούχα, ψάρια και γαρίδες ιχθυοκαλλιέργειας κα) μπορεί να έχουν παραχθεί από σύγχρονους σκλάβους, από την διαδικασία των πρώτων υλών μέχρι το τελικό στάδιο παραγωγής και διάθεσης στην αγορά. Για παράδειγμα, μόνο στη βιομηχανία καλλιέργειας κακάο στην Ivory Coast εξαναγκάζονται να εργαστούν υπό άθλιες συνθήκες πάνω από 10.000 σκλάβοι, μεγάλο ποσοστό παιδιά, θύματα trafficking ή πώλησής τους. Συνήθως προέρχονται από φτωχές οικογένειες από Μάλι ή Φάσο Μπουρκίνα και έχουν ξεγελαστεί από διακινητές με την υπόσχεση ενός καλού μισθού. Ακόμα και μεγάλες εταιρίες έχουν κατηγορηθεί ότι προϊόντα τους ή πρώτες ύλες προέρχονται από προμηθευτές που χρησιμοποιούν παιδική εργασία ή σύγχρονους σκλάβους.
Συνθήκες σύγχρονης σκλαβιάς έχουν καταγγελθεί επανειλημμένως και στη χώρα μας σε σχέση με τις συνθήκες εργασίας μεταναστών – συνήθως χωρίς χαρτιά – σε ορισμένες αγροτικές περιοχές αλλά και αυτές εξαναγκασμού γυναικών κι ανηλίκων σε πορνεία. Ένα σύνολο καταναλωτικών προϊόντων μπορεί να είναι προϊόν εργασίας σύγχρονων σκλάβων, ιδιαίτερα παιδιών.
Όλες οι χώρες πρέπει να θέσουν ως προτεραιότητά τους τον τερματισμό της σύγχρονης σκλαβιάς και οι κυβερνήσεις να υιοθετήσουν άμεσα την νέα νομοθεσία [5] και να αναλάβουν τις ευθύνες τους σε τρεις τομείς:
- Πρόληψη: Οι κυβερνήσεις υποχρεούνται να διαμορφώσουν ένα εθνικό σχέδιο για την εξάλειψη της εξαναγκαστικής εργασίας, να εντείνουν τους ελέγχους αλλά και να βοηθήσουν τις επιχειρήσεις να εξαλείψουν την εξαναγκαστική εργασία σε όλα τα δίκτυα προμηθειών των προϊόντων ή υπηρεσιών τους.
- Καλύτερη προστασία των θυμάτων. Μεταξύ άλλων προστασία των ευάλωτων ομάδων, ιδιαίτερα μεταξύ των προσφύγων, ενάντια σε πρακτικές κακομεταχείρισης και κακοποίησής τους αλλά και διευκόλυνσης τους να καταγγείλουν τις πρακτικές, ανεξαρτήτως του καθεστώτος διαμονής στη χώρα (αν δηλαδή έχουν ή όχι χαρτιά διαμονής κι εργασίας).
- Δικαιοσύνη. Τα θύματα πρέπει να προστατεύονται όταν ευθύνονται για εγκληματικές πράξεις (παραβίαση νομοθεσίας εισόδου στη χώρα, πορνεία, διακίνηση ναρκωτικών, εγκλήματα βίας κα) που όμως έχουν άμεση σχέση με την εξαναγκαστική εργασία (σύγχρονη σκλαβιά). Πρέπει να έχουν δίκαιη αντιμετώπιση από τη δικαιοσύνη, συμπεριλαμβανομένης της εξέτασης των ισχυρισμών τους για κακοποίηση που βίωσαν, όπου έχει συμβεί. Θα πρέπει, επίσης, να έχουν δυνατότητα να επιστρέψουν στη χώρα, ακόμα και αν την έχουν εγκαταλείψει, για να παρουσιαστούν στο δικαστήριο ή στις αρχές και να τεκμηριώσουν τις καταγγελίες τους.
Όμως δεν περιμένουμε μόνο από την κυβέρνηση να πάρει μέτρα. Μπορούμε να κάνουμε πολλά ως πολίτες και κριτικοί καταναλωτές:
- Συμμετέχουμε σε καμπάνιες για να πιέσουμε τις εταιρίες να διασφαλίζουν ότι οι προμηθευτές τους δεν χρησιμοποιούν σύγχρονους σκλάβους, ιδιαίτερα παιδιά
- Ζητάμε από τα κεντρικά γραφεία των μεγάλων επιχειρήσεων να μας διαβεβαιώσουν ότι έχουν λάβει όλα τα μέτρα για να διασφαλίσουν ότι δεν συμβαίνει κάτι τέτοιο για όλη την αλυσίδα των προμηθευτών τους.
- Αναζητούμε προϊόντα που έχουν ειδική σήμανση ότι προέρχονται από σχήματα δίκαιου εμπορίου, ως μια από τις καλύτερες εγγυήσεις ότι δεν έχει χρησιμοποιηθεί παιδική ή εξαναγκαστική εργασία και ότι η παραγωγή τους σέβεται τα ανθρώπινα δικαιώματα.
[1]http://www.ilo.org/dyn/normlex/en/f?p=NORMLEXPUB:12100:0::NO::P12100_ILO_CODE:C029
[2] http://www.hrw.org/news/2014/06/11/global-treaty-protect-forced-labor-victims-adopted
[3] http://www.ilo.org/ilc/ILCSessions/103/lang–en/index.htm
[4] http://www.ilo.org/wcmsp5/groups/public/—ed_norm/—relconf/documents/meetingdocument/wcms_246617.pdfrelconf/documents/meetingdocument/wcms_246617.pdf
[5] http://www.ilo.org/global/about-the-ilo/media-centre/press-releases/WCMS_246549/lang–en/index.htm