Του Φώτη Ποντικάκη

Μέλος του Πανελλαδικού Συμβουλίου των Πράσινων

Την επομένη της Παγκόσμιας Ημέρας Περιβάλλοντος (5 Ιουνίου) κυκλοφόρησε σε Φύλλο της Εφημερίδας της Κυβερνήσεως (ΦΕΚ 2820/6 Ιουνίου 2022) το Πρόγραμμα Σπουδών «Περιβάλλον και Εκπαίδευση για την Αειφόρο Ανάπτυξη». Δυστυχώς, βρίσκεται πολύ πίσω από τη διεθνώς διαπιστωμένη ανάγκη στήριξης και ενίσχυσης της Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης στους καιρούς της Κλιματικής Κρίσης και της απώλειας της Βιοποικιλότητας που βιώνουμε.

Κατ’ αρχάς, το νέο Πρόγραμμα Σπουδών «Περιβάλλον και Εκπαίδευση για την Αειφόρο Ανάπτυξη», όπως διαπιστώνει κανείς ακόμη κι από τον τίτλο του ΦΕΚ, δεν αφορά την ανώτερη Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση, τα Λύκεια και τα ΕΠΑΛ. Αφορά μόνο το Νηπιαγωγείο, το Δημοτικό και το Γυμνάσιο, όπως ρητά αναφέρεται στο ΦΕΚ.

Η πρακτική δεκαετιών, το να έχει παραδοθεί κυριολεκτικά η ανώτερη Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση στη χώρα μας στη διαδικασία των εξετάσεων εισαγωγής στα Πανεπιστήμια, δηλητηριάζει κυριολεκτικά κάθε μαθησιακή διαδικασία. Να θυμίσουμε ότι στα Λύκεια και τα ΕΠΑΛ φοιτούν και παιδιά που δε θέλουν ή δε θα καταφέρουν να πάνε στα Πανεπιστήμια; Δε θα έπρεπε σε αυτά τα παιδιά να προσφέρουμε κάποιες βασικές γνώσεις για την Περιβαλλοντική Εκπαίδευση σε μια εποχή που ζούμε τις επιπτώσεις της Κλιματικής Κρίσης με καύσωνες, πλημμύρες κι ακραία καιρικά φαινόμενα; Σε μια εποχή που η απώλεια της Βιοποικιλότητας ανατρέπει την οικολογική ισορροπία κι απειλεί την επιβίωσή μας με σοβαρές επιπτώσεις  στη γεωργία, την οικονομία κοκ; Κι ακόμη, φλέγοντα ζητήματα όπως η διαχείριση των απορριμμάτων, της ενέργειας και του νερού, από πότε δεν αφορούν και τα παιδιά του Λυκείου ή των ΕΠΑΛ και θεωρούνται ανάξια για να ασχολούνται με αυτά τα παιδιά αυτών των ηλικιών; Δε θα κληθούν αυτά τα παιδιά να κάνουν επαγγελματικές επιλογές κι επιλογές ζωής που θα έχουν σχέση με την εργασία πχ στον ενεργειακό τομέα και τις ανανεώσιμες πηγές, με τη βιολογική γεωργία, με το βιώσιμο τουρισμό που ζητάει κι απαιτεί σεβασμό στο περιβάλλον; Γιατί σε αυτή την κρίσιμη ηλικία, αφήνουμε τους νέους μας έξω από τη συζήτηση και τη δράση για το περιβάλλον, σε μια περίοδο που διεθνώς η νεολαία κινητοποιείται για το Κλίμα με τις «Παρασκευές για το Κλίμα», με πρωταγωνιστές μαθητές ακριβώς αυτών των ηλικιών; Τι φοβάται η κυβέρνηση;

Αλλά και σε ό,τι αφορά το χρόνο που διατίθεται για το νέο Πρόγραμμα Σπουδών «Περιβάλλον και Εκπαίδευση για την Αειφόρο Ανάπτυξη» στο σχολικό πρόγραμμα, στο ΦΕΚ αναφέρονται ρητά:

• Σχέδια εργασίας μικρής διάρκειας 2-4 διδακτικών ωρών με επιλογή δραστηριοτήτων ανάλογα με το θεματικό πεδίο … ως προέκταση μιας διδακτικής ενότητας στην οποία θίγεται ένα περιβαλλοντικό ζήτημα ή πρόβλημα και
• Σχέδια εργασίας μεγάλης χρονικής διάρκειας 10-12 διδακτικών ωρών με την υλοποίηση ειδικών προγραμμάτων στο πλαίσιο των «Εργαστηρίων Δεξιοτήτων» και των «Προγραμμάτων Σχολικών Δραστηριοτήτων».

Οι εκπαιδευτικοί που σχεδιάζουν και υλοποιούν στη χώρα μας Προγράμματα Σχολικών Δραστηριοτήτων (Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης, Αγωγής Υγείας, Πολιτιστικών) μπορούσαν ως τώρα να επιλέξουν να υλοποιήσουν ένα τέτοιο πρόγραμμα, εάν το έκριναν σκόπιμο, σε όλη τη διάρκεια της σχολικής χρονιάς, δηλαδή έως και 9 (εννέα) μήνες. Με το νέο Πρόγραμμα Σπουδών, αυτός ο χρόνος για ένα Πρόγραμμα Σχολικών Δραστηριοτήτων περιορίζεται στις 10-12 διδακτικές ώρες, δηλαδή, το πολύ 3 (τρεις) μήνες, εάν διαθέτουν μια διδακτική ώρα την εβδομάδα (στο χρόνο των «Εργαστηρίων Δεξιοτήτων»).

Πρόκειται λοιπόν για οπισθοδρόμηση, περιορισμό του χρόνου που μπορεί να διατεθεί για Περιβαλλοντική Εκπαίδευση αλλά και για Αγωγή Υγείας και Πολιτιστικά προγράμματα. Άνθρακες λοιπόν ο θησαυρός. Καθιερώνεται την επομένη της Ημέρας Περιβάλλοντος νέο Πρόγραμμα Σπουδών  για το «Περιβάλλον και την Εκπαίδευση για την Αειφόρο Ανάπτυξη» που μειώνει το χρόνο που διατίθεται γι’ αυτά τα θέματα και παραλείπει εντελώς την ανώτερη Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση.