Δύο πράσινοι πρωθυπουργοί και πράσινο κύμα στις Βαλκανικές χώρες ! Η περιοχή γυρίζει σελίδα;

του Νίκου Χρυσόγελου
π. ευρωβουλευτή Πράσινων
μέλος του Συμβουλίου του νέου κόμματος ΠΡΑΣΙΝΟΙ
Φαίνεται ότι το Πράσινο Κύμα έφτασε και στα Βαλκάνια. Δύο Πράσινοι πρωθυπουργοί στα Βαλκάνια – σε Μαυροβούνιο και Σλοβενία – με Eυρωπαική ατζέντα και αιχμή του δόρατος ενάντια στη διαφθορά και τον αυταρχισμό! Είσοδος των Σέρβων Πράσινων στο κοινοβούλιο. Πράσινος αντιπρόεδρος και υπουργός Περιβάλλοντος στη νέα Βουλγαρική κυβέρνηση.
Ναι, στην περιοχή αυτή της Ευρώπης με την γενικευμένη διαφθορά και τις μνήμες από το αίμα των πολέμων 30+ χρόνια πριν, υπάρχουν τον τελευταίο καιρό σημαντικές πολιτικές εξελίξεις.
Πράσινος πρωθυπουργός στο Μαυροβούνιο
Dritan Abazović 2016.jpgΟ πράσινος Dritan Abazovic @DritanAbrazovic ανέλαβε πρωθυπουργός στο Μαυροβούνιο, στις 28 Απριλίου 2022, σε ηλικία 37 ετών. Για δύο χρόνια (2020 – 2022) ήταν αναπληρωτής πρωθυπουργός στην κυβέρνηση του Zdravko Krivokapić. Ο Dritan Abazovic είναι αλβανικής καταγωγής, κι αποφοίτησε από τη Σχολή Πολιτικών Επιστημών του Πανεπιστημίου του Σεράγεβο, με διακρίσεις από το Πανεπιστήμιο. Κατέχει μεταπτυχιακό στις διεθνείς σχέσεις από τη Σχολή Πολιτικών Επιστημών του Πανεπιστημίου του Μαυροβουνίου (2008). Ολοκλήρωσε το διδακτορικό του στη Σχολή Πολιτικών Επιστημών του Πανεπιστημίου του Σεράγεβο (2009), με θέμα «Παγκόσμια Πολιτική – Ηθικές όψεις της παγκοσμιοποίησης». Εργάστηκε από το 2005 έως το 2007, ως βοηθός στη Σχολή Πολιτικών Επιστημών του Πανεπιστημίου του Σεράγεβο. Το 2009 ολοκλήρωσε εργασία με θέμα “Μελέτη της Ειρήνης”, στο Πανεπιστήμιο του Όσλο καθώς και σεμινάριο επαγγελματικής εξέλιξης. Από το 2010 έως το 2012, εργάστηκε ως εκτελεστικός διευθυντής της τοπικής εταιρείας ραδιοτηλεοπτικών εκπομπών καθώς και της μη κυβερνητικής οργάνωσης Mogul.

Ο Abazovic συμμετείχε στην ίδρυση, στις 25 Μαϊου 2012, του σοσιαλιστικού – φιλελεύθερου πολιτικού κόμματος Positive Montenegro (Θετικό Μαυροβούνιο), μαζί με τον Darko Pajović ακτιβιστή για το περιβάλλον, αργότερα πρόεδρο του κοινοβουλίου και κατόπιν πρέσβη της χώρας στην Κίνα. Στις κοινοβουλευτικές εκλογές του Μαυροβουνίου του 2012, το κόμμα συγκέντρωσε 8,4% και κέρδισε 7 από τις 81 έδρες, με αποτέλεσμα ο Abazović να γίνει το νεότερο μέλος του νέου Κοινοβουλίου του Μαυροβουνίου, έχοντας κυρίως πράσινες δημοκρατικές απόψεις. Το 2014, μετά από διάσπαση στο κόμμα, ο Αμπάζοβιτς αποχώρησε από το Θετικό Μαυροβούνιο μαζί με τον δεύτερο πράσινο βουλευτή, Miloš Konatar, για να προχωρήσουν στην ίδρυση, το 2015, της Ενωμένης Μεταρρυθμιστικής Δράσης (URA). Από το 2015 έως το 2020 ήταν κοινοβουλευτικός εκπρόσωπος της και σήμερα είναι πρόεδρος της #URA. Τον Ιούνιο του 2020, η  Ενωμένη Μεταρρυθμιστική Δράση (URA) έγινε δεκτή ως μέλος του Ευρωπαϊκού Πράσινου Κόμματος, το πρώτο κόμμα της αντιπολίτευσης στο ανεξάρτητο Μαυροβούνιο που έγινε δεκτό σε κάποια από τις ευρωπαϊκές πολιτικές οικογένειες. Το 2015 οι πρωτοβουλίες για την Ενωμένη Μεταρρυθμιστική ΔράσηUnited Reform Action ήταν καθοριστικές για να παίξουν ευρύτερο ρόλο οι πράσινοι και να αναδειχθούν σε σημαντική πολιτική δύναμη. 

Τον γνώρισα και συνεργαστήκαμε όταν ήταν εκείνος πράσινος βουλευτής στο κοινοβούλιο του Μαυροβουνίου και εγώ πράσινος Ευρωβουλευτής και μέλος της αποστολής του Ευρωκοινοβουλίου για τα Δυτ. Βαλκάνια, εκπροσωπώντας την ομάδα των Πράσινων, μαζί με άλλους/ες συναδέλφους/ισες. Γνωριστήκαμε μέσα από τις συναντήσεις των δύο αντιπροσωπειών στις Βρυξέλλες, στο Στρασβούργο αλλά και στην πρωτεύουσα του Μαυροβουνίου, τις κοινές παρεμβάσεις στα κείμενα των κοινοβουλευτικών επιτροπών με έντονη αναφορά σε πράσινα θέματα, στην ενίσχυση της δημοκρατίας και την υπεράσπιση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων  και στο πλαίσιο της ομάδας εργασίας ΕΕ- Μαυροβουνίου για τη σταθερότητα στην περιοχή και των κοινοβουλευτικών επιτροπών ΕΚ και Μαυροβουνίου. Ήταν μια ταραχώδης εποχή για το Μαυροβούνιο, με έντονη πόλωση και σκληρή αντιπαράθεση. Με είχε εντυπωσιάσει όλη η ομάδα του αλλά και η αποτελεσματικότητα και ο δυναμισμός του ίδιου, οι ευρωπαϊκές και οικολογικές του πρωτοβουλίες, η δέσμευσή του για αντιμετώπιση της διαφθοράς και ενδυνάμωση της δημοκρατίας στη χώρα που βίωνε εθνικιστικές συγκρούσεις, βαθιά διαφθορά και αυταρχική διακυβέρνηση. Ήταν “φυσικά” εκείνη την εποχή (και) οι πράσινοι, όπως ο ίδιος, θύματα συστηματικής παρακολούθησης από το καθεστώς και τις μυστικές υπηρεσίες. Συζητάγαμε, λοιπόν, όχι μόνο για το πώς το Μαυροβούνιο θα μετατρέπονταν σε μια “οικολογική χώρα” αλλά και για το σκάνδαλο με τις “κασέτες” των παρακολουθήσεων που είχαν δημοσιοποιηθεί και το οργανωμένο έγκλημα που έλεγχε τη χώρα.
Seventh Meeting of the European Union - Montenegro Stabilisation and Association Parliamentary Committee (SAPC) ended

Στις εκλογές του Ιουλίου 2020, το Κίνημα Πολιτών URA αποφάσισε να συμμετάσχει αυτόνομα παρουσιάζοντας μια πράσινη προοδευτική πλατφόρμα με το όνομα In Black and White και στα ψηφοδέλτιά του συμμετείχαν η γνωστή δημοσιογράφος και ακτιβίστρια Milka Tadić, καθηγητές πανεπιστημίου, δημοσιογράφοι, ακτιβιστές της κοινωνίας των πολιτών και περιβαλλοντικών – κοινωνικών οργανώσεων, εκπρόσωπος του κόμματος της βοσνιακής μειονότητας κ.ά, Οι βουλευτικές εκλογές του 2020 στο Μαυροβούνιο πέτυχαν την πρώτη δημοκρατική αλλαγή κυβέρνησης στην ιστορία της χώρας. Η επιτυχία της λίστας που παρουσίασε η URA αποδείχθηκε κρίσιμη για την ανατροπή του “Δημοκρατικού Κόμματος των Σοσιαλιστών” (DPS), υπό τον Milo Đukanović, μετά από 30 χρόνια στην εξουσία. Ο Abazović, εκ μέρους της URA, και οι επικεφαλής των λιστών For the Future of Montenegro και Peace is Our Nation, Zdravko Krivokapić και Aleksa Bečić, συμφώνησαν σε ένα σύνολο αρχών για το σχηματισμό κυβέρνησης εμπειρογνωμόνων, τη συνέχιση της διαδικασίας προσχώρησης στην Ευρωπαϊκή Ένωση, την καταπολέμηση της διαφθοράς και την υπέρβαση της πόλωσης στην κοινωνία του Μαυροβουνίου. Κάλεσαν μάλιστα και τα μειονοτικά κόμματα Βοσνίων και Αλβανών να σχηματίσουν από κοινού μια μεγάλη κυβέρνηση συνασπισμού, πρόταση την οποία όμως τα μειονοτικά κόμματα θα απέρριπταν τελικά. 

Στις 4 Δεκεμβρίου 2020, εξελέγη με πλειοψηφία 41 βουλευτών, σε σύνολο 81, το νέο υπουργικό συμβούλιο του Μαυροβουνίου, ενώ ο ανεξάρτητος πολιτικός Zdravko Krivokapić έγινε ο νέος πρωθυπουργός του Μαυροβουνίου, και ο Abazovic αντιπρόεδρος της κυβέρνησης, αρμόδιος για τον τομέα της της εθνικής ασφάλειας και των μυστικών υπηρεσιών, τερματίζοντας επίσημα τρεις δεκαετίες διακυβέρνησης του DPS στη χώρα, υποσχόμενος ότι θα διαλύσει τον μηχανισμό που χτίστηκε από το DPS και θα ξεριζώσει τη διαφθορά και το οργανωμένο έγκλημα.

Στις 5 Ιανουαρίου 2021, ο Abazović αποκάλυψε ότι η εταιρεία «Global Montenegro», που ανήκει εν μέρει στον Πρόεδρο Milo Đukanović, είχε χρέος 12,45 εκατομμυρίων ευρώ προς το κράτος και πολλοί αξιωματούχοι ήταν επίσης ύποπτοι διαφθοράς. 

Μετά από την ψηφοφορία δυσπιστίας, στις αρχές Φεβρουαρίου 2022, κατά του Krivokapić, ο πρόεδρος Milo Đukanovic ζήτησε από τον Abazović να σχηματίσει νέα κυβέρνηση. Στις 28 Απριλίου, το κοινοβούλιο του Μαυροβουνίου ενέκρινε το Υπουργικό Συμβούλιο του Abazović που αποτελείται από έναν ευρύ συνασπισμό φιλοευρωπαϊκών και φιλοσερβικών κομμάτων, με πρωθυπουργό τον Abazović. Στις προγραμματικές δηλώσεις του,  ο Αμπάζοβιτς έθεσε στο επίκεντρο της νέας κυβέρνησης τις μεταρρυθμίσεις που απαιτούνται, ώστε το Μαυροβούνιο να μπορεί να ζητήσει να επιταχύνει τη διαδικασία ένταξής του στην ΕΕ υπό το φως της νέας κατάστασης που δημιουργήθηκε από τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία. Οι άλλες κυβερνητικές προτεραιότητες θα είναι η καταπολέμηση της διαφθοράς, οι βιώσιμες/πράσινες επενδύσεις και η πράσινη στροφή στην ενέργεια ως κύρια επιλογή στις επενδύσεις, η προστασία του περιβάλλοντος και η καλύτερη φροντίδα για τα παιδιά και τους νέους. Βασικό στόχος του Αμπάζοβιτς, όπως ανέφερε στις προγραμματικές δηλώσεις του, είναι η μετατροπή του Μαυροβουνίου σε μια “οικολογική χώρα”!

Montenegro government green energy main economic driver

Πράσινος πρωθυπουργός και στην Σλοβενία
Στη Σλοβενία, μια ευρύτερη συμμαχία, το πράσινο δημοκρατικό κίνημα Svoboda (Ελευθερία) κατατρόπωσε με 34,54% τον δεξιό λαϊκιστή, αυταρχικό και διεφθαρμένο Janez Jansa (23%), οπαδό και σύμμαχο του Ορμπάν και θαυμαστή αυταρχικών ηγετών, όπως ο Τραμπ, και των θεωριών συνωμοσίας. Με 41 έδρες σε σύνολο 90 εδρών, το Κίνημα “Ελευθερία” θα εκλέξει πράσινο δημοκρατικό πρωθυπουργό τον Dr Robert Golob, μάλλον με τη συνεργασία άλλων μικρών κεντροαριστερών κομμάτων (το ώστε να υπάρχει πλειοψηφία 51 εδρών. Το κεντρο-αριστερό και φιλο-ευρωπαϊκό κόμμα Σοσιαλ-δημοκρατών Social Democrats, δήλωσε ήδη ότι θα συμμετάσχει σε μια κυβέρνηση υπό τον Golob. Η νίκη ήταν αποτέλεσμα μιας μεγάλης κινητοποίησης της κοινωνίας των πολιτών.

Το Κίνημα Ελευθερίας (Σλοβενικά: Gibanje Svoboda, GS), παλαιότερα γνωστό ως Κόμμα Πράσινης Δράσης (Σλοβενικά: Stranka zelenih dejanj, Z.DEJ), είναι ένα πράσινο – φιλελεύθερο πολιτικό κόμμα που το ιδρυτικό του συνέδριο πραγματοποιήθηκε στις 8 Μαΐου 2021. Το κόμμα διακηρύσσει μια ισορροπία μεταξύ της βιομηχανικής προόδου και της διατήρησης του περιβάλλοντος μέσω περιβαλλοντικών μέτρων, η προώθηση της ανεκτικότητας και του σεβασμού, η ευρωπαϊκή στροφή και η ενίσχυση της δημοκρατίας. 

Ο Golob απέκτησε διδακτορικό στην ηλεκτρολογία από το Πανεπιστήμιο της Λιουμπλιάνα το 1994 και ήταν μεταδιδακτορικός υπότροφος Fulbright στις Ηνωμένες Πολιτείες στο Ινστιτούτο Τεχνολογίας της Τζόρτζια στην Ατλάντα. Το 2004, ο Golob συνίδρυσε την εταιρεία εμπορίας ενέργειας GEN-Ι, η οποία ελέγχεται από το κράτος, Παρέμεινε πρόεδρος μέχρι το 2021. Από τον Μαΐο 1999 μέχρι Ιούνιο 2000, διετέλεσε υφυπουργός Οικονομικών Υποθέσεων στην κυβέρνηση του Janez Drnovšek, του Φιλελεύθερου Δημοκρατικού Κόμματος. Το 2002 εξελέγη στο Δημοτικό Συμβούλιο της Νόβα Γκόριτσα και  παρέμενε μέχρι σήμερα. Συμμετείχε στο κόμμα Θετική Σλοβενία, εντάχθηκε στο αποσχισθέν Κόμμα της Alenka Bratušek (SAB), και έγινε ένας από τους αντιπροέδρους του. Μετά τις του 2014, παρέμεινε ενεργός πολιτικά μόνο σε τοπικό επίπεδο, στον δήμο της Nova Gorica και ήταν πρόεδρος της συνέλευσης της γειτονιάς του Kromberk-Loke μεταξύ 2010 και 2014, παραμένοντας ένα από τα μέλη της μέχρι το 2022.

Επέστρεψε στην κεντρική πολιτική σκηνή, όταν έληξε η θητεία του ως προέδρου του GEN-I, το 2021. Τον Ιανουάριο του 2022, έγινε πρόεδρος του εξωκοινοβουλευτικού τότε πράσινου κόμματος, του Z.Dej, το κόμμα μετονομάστηκε σε Κίνημα Ελευθερίας και στις στις 24 Απριλίου 2022, στις βουλευτικές εκλογές της Σλοβενίας του 2022, κέρδισε 41 έδρες στην Εθνοσυνέλευση.

Πράσινος αντιπρόεδρος στη Βουλγαρία, οι Σέρβοι Πράσινοι στο Κοινοβούλιο
Στη Βουλγαρία αντιπρόεδρος της νέας κυβέρνησης και υπουργός περιβάλλοντος είναι ο πράσινος Boris Sandov Borislav Sandov, ενώ και οι Σέρβοι Πράσινοι εισήλθαν στο κοινοβούλιο.
Creating forests near cities in Bulgaria will help in the fight against polluted air | Music News FirstΟ Boris Sandov προέρχεται από το χώρο των περιβαλλοντικών κινημάτων και έχει αγωνιστεί επί πολλά χρόνια για τα θέματα της προστασίας των δασών, την αντιμετώπιση της ρύπανσης, την εξάλειψη της φτώχειας και ιδιαίτερα της ενεργειακής φτώχειας κα.
Ως πράσινος ευρωβουλευτής συνεργάστηκα στενά και με τον Boris και με το πράσινο κόμμα – όπως και ο Μιχάλης Τρεμόπουλος – μεταξύ άλλων για την κατάθεση ερωτήσεων προς την Κομισιόν για μια σειρά θεμάτων που απασχολούσαν το περιβαλλοντικό κίνημα και την κοινωνία των πολιτών της γειτονικής χώρας. Η Βουλγαρία δεν είχε εκλέξει πράσινο ευρωβουλευτή και γι αυτό το λόγο είχα συνεργαστεί στενά για τη μεταφορά στο Ευρωπαϊκό κοινοβούλιο πολλών από τα θέματα που απασχολούσαν τους πολίτες, ενώ συμμετείχα και σε περιοδείες στην Σόφια αλλά και στη Νότια Βουλγαρία. Βασικά θέματα της συνεργασίας μας ήταν η αντιμετώπιση της διαφθοράς, η πρόκληση ρύπανσης από βιομηχανικές και εξορυκτικές δραστηριότητες και η μεταφορά της (και) στην Ελλάδα, η κλιματική αλλαγή, η προστασία των δασών κ.ά.
Το όνειρο που γίνεται πραγματικότητα; 
Από την εποχή των εθνικισμών και πολέμων είχαμε ένα όνειρο. Να δούμε κάποια στιγμή τα Βαλκάνια να ειρηνεύουν, να συνεργάζονται οι κοινωνίες και οι διάφορες εθνότητες για ένα πράσινο μέλλον ολόκληρης της περιοχής, μέσα στην Ευρωπαϊκή Ένωση.
Ένα #ΠράσινοΚύμα απλώνεται τώρα στα #Βαλκάνια μετά από δεκαετίες συγκρούσεων, εθνικισμών, διαφθοράς κι ανελευθερίας. Ο πόλεμος στην Ουκρανία, η διαφθορά τόσο του προηγούμενων καθεστώτων όσο και αυτών που τα διαδέχθηκαν, η κλιματική και ενεργειακή κρίση, η ενδυνάμωση της κοινωνίας των πολιτών στις περισσότερες χώρες δίνει ώθηση σε συστημικές αλλαγές προς πράσινη, ευρωπαϊκή και δημοκρατική κατεύθυνση.
Έχοντας συνεργαστεί ως πράσινος ευρωβουλευτής με την κοινωνία των πολιτών, τους (ευρύτερους) Πράσινους των χωρών αυτών καθώς και με προσωπικότητες όπως ο Dritan και ο Βoris, εύχομαι και ελπίζω ότι αυτή η γενιά πράσινων πολιτικών θα δώσει την αναγκαία ώθηση που χρειάζεται ολόκληρη η περιοχή για ένα ευρωπαϊκό, δημοκρατικό και βιώσιμο – πράσινο μέλλον της ευρύτερης περιοχής.

Posted on 03/05/2022 in Δελτία Τύπου

Share the Story

Back to Top