Πέρυσι καρατομήθηκε και φέτος ξεράθηκε… είναι πολύ συχνό φαινόμενο (Φώτο ΤΟΠΙΟΔΟΜΗ)

Στην πραγματικότητα οι ορμονικές συνέπειες – θα μου πείτε κάνω πολύ παρέα με τον Giovani Morelli – της καρατόμησης, αλλά και των μεγάλων τομών στα δέντρα, ανεξάρτητα από το μέγεθος τους, αλλοιώνουν μόνιμα τη φυσική μορφογενετική διαδικασία και αρχιτεκτονική  του δέντρου.

Ακόμα και η απλή αφαίρεση του κορυφαίου μεριστώματος π.χ. σε  ένα ελατό ή πεύκο, -για να είμαστε ξεκάθαροι,- είναι στην πραγματικότητα ένας αποκεφαλισμός, όπου αλλοιώνεται η ανάπτυξη του δέντρου και αυτό ψάχνει για τη διαδοχή του επικόρυφου.

 Προφανώς, ανάλογα με τις διαστάσεις της κομμένης ύλης, θεωρούν πώς πρόκειται για “απλές κλαδεύσεις” που ουσιαστικά είναι πολύ επιθετικές  ή  και δομικές αποκεφαλισμού.

 Αυτό βέβαια δεν σημαίνει ότι το κλάδεμα δεν είναι μία πολύ χρήσιμή τεχνική, για την μακροημέρευση των δέντρων, ώστε  αυτά να  μπορέσουν να επιβιώσουν στα αφιλόξενα αστικά τοπία, παράλληλα με τις ανθρώπινές ανάγκες και δραστηριότητες.  

Επειδή, λοιπόν,  η καρατόμηση – αποκεφαλισμός προκαλεί ορμονικές βλάβες και στην αρχιτεκτονική του δέντρου, οι άξονες που έχουνε την ουσιαστική ζημιά – οι κορμοί με τη μορφοφυσιολογική έννοια – δηλαδή τα ιεραρχικά κυρίαρχα στοιχεία του κάθε δέντρου, όπου μετά την κλάδευση έχουμε  την μείωση της λιγνίνης, πιθανά να έχουμε στατικά προβλήματα και μόνιμές στατικές  βλάβες ειδικά αν δευτερογενώς αναπτυχθούν επιβλαβείς οργανισμοί άρα και σημαντικά μεγαλύτερη επικινδυνότητα .

Λιγότερο γνωστό – από επιστημονική ερευνά – είναι ότι ακόμη και οι κλάδοι (πάντα με τη μορφοφυσιολογική έννοια), αν αυτοί μπορούν να υποστούν τις συνέπειες του αποκεφαλισμού. Τέτοιες συνέπειες όμως είναι πιο σταθερές με το πέρασμα του χρόνου και πάνω απ’ όλα, περιορίζονται στο σύμπλεγμα ακρωτηριασμένων κλαδιώ,ν το οποίο όμως είναι αρχιτεκτονικά αποδιοργανωμένο.

Το ερώτημα που κάνουμε συχνά, «Που εντοπίζουμε τις αιτίες για να γίνονται απαράδεκτα κλαδέματα»;

Προσωπικά θα τις κατέτασσα  στα παρακάτω :

1^ο Οι απίστευτα χαμηλές τιμές κλάδευσης στο ΑΤΕΠ

Όχι μόνο δεν βασίζονται σε καμία πραγματική αιτιολόγηση και οικονομική ανάλυση,  αλλά για να πραγματοποιηθεί  ορθά μία τέτοια εργασία, η εκτίμηση για το πραγματικό κόστος της είναι πολλαπλάσιο. Αυτό έχει σαν αποτέλεσμα πάρα πολλοί πραγματικοί επαγγελματίες, να έχουν απομακρυνθεί από το αντικείμενο και να υπάρχει όχι μόνο αποεπένδυση αλλά και  πολύ κακή ποιότητα προσωπικού. και προφανώς να μην γινεται η πραγματική εργασία 

2^ο Η εκπαίδευση του προσωπικού κλαδεύσεων

Υπάρχει ανάγκη εκπαίδευσης όλων των βαθμίδων και πρέπει να αναγνωρίσουμε και μία αδυναμία των εκπαιδευτικών ιδρυμάτων να ασχοληθούν και να  επενδύσουν σε αυτό

3^ο Η έλλειψη ενημέρωσης της κοινωνίας για την ορθή κλάδευση

Εδώ παρατηρείται μία εμμονή σε λάθος πρακτικές και στα μικροσυμφέροντα και στην πίεση που ασκούν οι αιρετοί για την εξυπηρέτηση των δημοτών. Που αυτό αντιπαρατίθεται με τα οφέλη που προσφέρουν τα δέντρα της πόλης. 

4^ο Το Νομικό πλαίσιο

Εδώ έχουμε το τραγελαφικό όπου ουσιαστικά, οι «κλαδεύσεις και οι κοπές των δέντρων νομικά αδειοδοτούνται από μηχανικούς Όχι μόνο αντιεπαγγελματικό, αντιεπιστημονικό γιατί αυτοί δεν γνωρίζουν τη βιολογία του δέντρου, αλλά και καταστροφικό  όπου το πράσινο μακελεύεται σε ολόκληρες συνοικίες ειδικά μετά τις πρόσφατες κακοκαιρίες και με την οικοδομική δραστηριότητα.

Επίσης εδώ δεν επιβάλλεται να υπάρχει συνεργείο κλαδεύσεων, που να κατέχουν ελάχιστες βασικές γνώσης των κανόνων αυτής της Τέχνης και κύρια των κανόνων ασφαλείας και για αυτό θρηνούμε θύματα κάθε χρόνο

Εξαιρετικά επίσης αρνητικό στοιχείο, είναι και το Π.Δ. 99/2018, που παρότι δεν έχουν, ανάλογη επιστημονική κατάρτιση και παιδεία αφού  δεν έχουν διδαχθεί κανένα σχετικό μάθημα και έχουν άγνοια, τους δίνεται δυνατότητα να συντάσσουν φυτοτεχνικές μελέτες Μηχανικοί (συντεχνιακός παραλογισμός, κανιβαλισμός, απαξίωση η ασέβεια και προχειρότητα για το πράσινο…)   

5^ο Οργανισμοί ΟΚΩ που το πράσινο το θεωρούν αναλώσιμο

Εδώ πέρα από την σημαντική ζημιά με τα κλαδέματα πρέπει να επισημάνουμε και την μεταφορά ασθενειών όπως το έλκος του Πλάτανου που έχει διαδοθεί με ευθύνη τους

6o H έλλειψη Επιστημονικού προσωπικού σε όλες τις αρμόδιές υπηρεσίες  

H έλλειψη Γεωπόνων, Δασολόγων, Αρχ. Τοπίου σε όλες τις αρμόδιές υπηρεσίες είναι τόσο μεγάλη και το αποτέλεσμα είναι γνωστό σε όλους συνολικά στο πράσινο στις πόλεις μας  

Πρέπει να επισημάνουμε ότι το ελληνικό κράτος έχει κανονισμούς (ΕΛΟΤ) Κλάδευσης, που αυτοί ορίζουν τι απαιτείται ώστε να πραγματοποιείται στα Έργα Πρασίνου – όπου όμως όλες οι κλαδεύσεις πραγματοποιούνται ως Υπηρεσίες χωρίς απαίτηση παρουσίας και παραλαβής του  από επιστημονικό προσωπικό όπως στα έργα.   

Για το λόγο αυτό, εστιάζουν στις ποσοτικές πτυχές του κλαδέματος (μέγεθος κοπής και όχι στα ποιοτικά χαρακτηριστικά  και τα αποτέλεσμά τους στο κεφάλαιο των δέντρων).

Οι κανονισμοί δεν πρέπει να εξηγούν μόνο  πώς να γίνονται τα κλαδέματα, αλλά να υποδεικνύουν την ανάγκη να βασιστεί κανείς σε εξειδικευμένο προσωπικό που διαθέτει τις απαραίτητες γνώσεις.

Η δενδροκομία δεν είναι χόμπι και πρέπει να ασκείται από τεχνικά και ηθικά καταρτισμένους επιστήμονές επαγγελματίες (ακριβώς όπως η ιατρική ή η νομική), και για ένα επιπλέον λόγο διότι αυτές οι ενέργειες αποδυναμώνουν τα δέντρα π.χ. από προσβολές ασθενειών και έτσι έχουμε πτώσεις κλάδων η ακόμη ολόκληρων δέντρων και επίσης εδώ έχουμε σαν αποτέλεσμα οικονομική ζημία, κακό & μειούμενο αποτέλεσμα των δέντρων, καταστροφές σε υποδομές και σε σημαντικό ρίσκο και για την ανθρώπινη ζωή. 

Η καρατόμηση  (με την παραπάνω έννοια, δηλαδή όταν ορίζεται τεχνικά και όχι τυχαία) είναι μια απαραίτητη δενδροκομική πρακτική. Ειδικά στην καλλιέργεια των παραγωγικών δέντρων,   στην μορφοποίηση τους και στην μεγιστοποίηση της παραγωγής Φρούτων.

Σίγουρα είναι μια τεχνική που δεν μπορεί να γίνει κατάχρηση ή να υποδουλωθεί σε τρίτες ανάγκες η μία πρακτική για μείωση κόστους κλαδεύσεων αφού αποδεδειγμένα προκαλεί ζημία.  Αυτό δεν σημαίνει ότι μπορεί να γίνεται χωρίς γνώση εφαρμογή παντού και ουσιαστικά κατάχρηση της όπως  συνεχώς παρατηρούμε με τα δέντρα των πόλεων μας  

Τότε επιστρέφει το θέμα του επαγγελματισμού των εργαζομένων (το ποιο σημαντικό και πραγματικό, μεγάλο πρόβλημα!), και το  ποιος επιστήμονας μπορεί να κάνει επιλογές διαχείρισης: και όπως έγραψε ο G. Morelli πρόσφατα   «τι θα έλεγαν οι χειρουργοί αν απαγορεύαμε τους ακρωτηριασμούς;»

Kωνσταντίνος Τάτσης

Γεωπόνος