Το άρθρο δημοσιεύθηκε στο ieidiseis.gr εδώ
του Νίκου Χρυσόγελου
π. ευρωβουλευτή ΠΡΑΣΙΝΟΙ / EFA
επικεφαλής ψηφοδελτίου
ΠΡΑΣΙΝΟ και ΜΩΒ στην Α’ Αθήνας
ΠΡΑΣΙΝΟ και ΜΩΒ, όχι ένα από τα ίδια, αλλά ένα σχήμα που θα κάνει τη διαφορά στη Βουλή.
Είναι το ΠΡΑΣΙΝΟ και ΜΩΒ, www.prasinomov.gr άλλο ένα κόμμα, ένα ακόμα ψηφοδέλτιο ανάμεσα στα πολλά ή μια διαφορετική πολιτική στη Βουλή και στην κοινωνία, την εποχή των κρίσεων και της κλιματικής κατάρρευσης; Θα είναι μια χαμένη ψήφος ή μπορεί να μπει στη Βουλή και να είναι χρήσιμο;
“Σε μια Ελλάδα που πλήττεται από τις πυρκαγιές, οι Πράσινοι αγωνίζονται να ακουστούν”, ξεκινάει το Γαλλικό Πρακτορείο Ειδήσεων την ανταπόκρισή του για το ΠΡΑΣΙΝΟ και ΜΩΒ. Και διεθνή πρακτορεία δείχνουν σημαντικό ενδιαφέρον για αυτή τη συμμαχία. Ξέρουν κάτι περισσότερο από τα ελληνικά ΜΜΕ που βασικά τηρούν σιωπή; Γιατί αυτό το ενδιαφέρον κυρίως από διεθνή ΜΜΕ;
Το “Πράσινο και Μωβ” www.prasinomov.gr είναι μια συμμαχία 7 κομμάτων και σχημάτων των πράσινων, της οικολογίας, του οικοφεμινισμού, της πολιτικής φιλοζωίας, του ευρωπαϊσμού και των σύγχρονων ψηφιακών δικαιωμάτων και συμμετέχει στις εκλογές της 25ης Ιουνίου με 259 υποψήφια άτομα στις 59 περιφέρειες. Αλλά τι διαφορετικό φέρνει;
Το ΠΡΑΣΙΝΟ και ΜΩΒ και οι πράσινοι γενικά επιδιώκουμε μια οικονομία βιώσιμη, πράσινη, δίκαιη, κοινωνικά υπεύθυνη, παραγωγική, και μια οικονομική πολιτική που συνδέεται με κοινωνικούς και πράσινους στόχους. Μα θα πει κάποιος, αυτό λένε και όλα τα άλλα κόμματα – εντάξει εκτός ΚΚΕ που βλέπει συνωμοσία πίσω από την πράσινη μετάβαση και είναι υπέρ του λιγνίτη και των εξορύξεων αρκεί να είναι υπό κρατικό έλεγχο, της συνωμοσιολογικής ακροδεξιάς όλων των φιλόδοξων ηγετών της καθώς και της Ελληνικής Λύσης. Μια ψήφος στο ΠΡΑΣΙΝΟ και ΜΩΒ είναι μάλλον χαμένη ψήφος – λένε όχι με ονομαστική αναφορά – πολλοί, μεταξύ των οποίων Μητσοτάκης και Τσίπρας.
Είναι όμως αυτή η πραγματικότητα; Φυσικά όχι. Τα κόμματα, ιδιαίτερα η τελευταία κυβέρνηση, λένε πολλά λόγια που δεν αντιστοιχούν στην πραγματικότητα. Θυμούνται την κλιματική κρίση τη μέρα του περιβάλλοντος ή σαν δικαιολογία μετά από μία καταστροφή – ευτυχώς δεν το είπαν για τη σύγκρουση των τρένων στα Τέμπη ή για το ναυάγιο του ανθρωπισμού στην Πύλο. Ξέρουν καλά το μάθημά τους για επικοινωνιακούς λόγους. Κάποτε ο Κ. Μητσοτάκης είχε το “θράσος” να πει ότι είναι …πράσινος πρωθυπουργός, έχοντας πάρει το μάθημα από τους Γερμανούς χριστιανοδημοκράτες για το πώς θα αποφύγει η Ελλάδα να πάθει ότι η Γερμανία, να δει δηλαδή την ανάπτυξη ενός ισχυρού Πράσινου κόμματος.
Στρεφόμαστε προς μια πράσινη, δίκαιη οικονομία αφού όλοι έχουν βάλει και λίγο πράσινο στα λόγια ή στο όνομά της γίνεται τεράστια αναδιανομή πλούτου προς όφελος των λίγων, χωρίς στην πραγματικότητα να υπάρχει έστω και ένα κόμμα που να εκπροσωπεί την πραγματικά δίκαιη πράσινη μετάβαση;
Τι λέει ο αφήγημα: Η Ελλάδα πρωτοστατεί, λέει η ΝΔ, στην Πράσινη μετάβαση και στην προώθηση των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας, ενώ και στις λιγνιτικές περιοχές υπάρχει ένα σχέδιο πράσινης μετάβασης από το λιγνίτη στην μετά λιγνιτική εποχή. Όλοι επωφελούνται από αυτή την μετάβαση.
Ποια είναι η πραγματικότητα: Οι πολλοί υποφέρουν σήμερα, δύσκολα τα βγάζουν πέρα. ενώ ο πλούτος συγκεντρώνεται από τους πολλούς στους λίγους, κυρίως μέσω της μεταβίβασης γης και ακινήτων, του κόστους ενέργειας και των υψηλών τιμών των αγαθών, ιδιαίτερα στα τρόφιμα αλλά όχι μόνο. Το ενεργειακό κόστος παίζει σημαντικό ρόλο στην μεταβίβαση πλούτου άμεσα (κόστος ενεργειακών λογαριασμών) και έμμεσα (επιβάρυνση κόστους των προϊόντων και υπηρεσιών εξαιτίας της ενεργειακής ακρίβειας). Πάντα η ενέργεια έπαιζε ρόλο στην υπερσυγκέντρωση πλούτου σε λίγους, αλλά τώρα αυτό έχει ξεφύγει πλήρως. Δεν έχει να κάνει με πραγματικό κόστος της ενέργειας αλλά με χρηματιστηριακές επιλογές και πολιτική που συνεχίζουν να ακολουθούν ορισμένες χώρες. Η παντοδυναμία των ενεργειακών κολοσσών τους δίνει τη δυνατότητα να επιβάλλουν την δική τους “πολιτική”. Ενώ οι πολλοί υποφέρουν λόγω των υψηλών ενεργειακών τιμών, κάποιοι βγάζουν ουρανοκατέβατα κέρδη τόσο σε παγκόσμιο επίπεδο όσο και στην Ελλάδα (διυλιστήρια, 4 ενεργειακοί παίκτες). Οι διεθνείς ενεργειακοί κολοσσοί βλέπουν εκτίναξη κερδών τους σε πάνω από 245 δις δολάρια – μόνο οι δυτικές ενεργειακές εταιρείες, ExxonMobile, Total, BP, Shell, ENI και άλλες – χωρίς να υπολογίσουμε τα τεράστια έσοδα του Πούτιν που έτσι χρηματοδοτεί βασικά τον πόλεμο στην Ουκρανία.
Τι θα μπορούσε να κάνει η Ελλάδα; Το αντίθετο από αυτό που γίνεται σήμερα. Η προηγούμενη, μάλλον και επόμενη, κυβέρνηση Μητσοτάκη, έχει λειτουργήσει ως λόμπι των εταιριών ορυκτών καυσίμων, που στην Ελλάδα είναι ταυτόχρονα και οι κύριοι επενδυτές και στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας. Άρα βρέξει-χιονίσει ελέγχουν την ενέργεια, μαύρη, γκρίζα, γαλάζια ή πράσινη.
Στο όνομα της πράσινης μετάβασης γίνεται μια τεράστια υπερσυγκέντρωση ευρωπαϊκών και άλλων πόρων σε εταιρείες που σχετίζονται με τα ορυκτά καύσιμα.
Το ΠΡΑΣΙΝΟ και ΜΩΒ υποστηρίζει ότι χρειαζόμαστε μια δίκαιη χρηματο-οικονομική πολιτική. Τα τεράστια ποσά από ευρωπαϊκούς πόρους (ΕΣΠΑ 2021-2027, Ταμείο Ανάκαμψης, φθηνό χρήμα για τις τράπεζες), ύψους πάνω από 100 δις τα επόμενα χρόνια, πρέπει να συμβάλουν στην πράσινη και κοινωνικά δίκαιη αλλαγή της οικονομίας με συμμετοχή των πολλών. Μάλιστα σύμφωνα με τους Ευρωπαϊκούς Κανονισμούς το 37% αυτών των πόρων πρέπει να κατευθυνθεί σε πράσινες επενδύσεις και σε προστασία της βιοποικιλότητας. Δηλαδή τουλάχιστον 37 δις ευρώ. Τεράστιο ποσό.
Δυστυχώς όμως τελικά αυτοί οι πόροι καταλήγουν σε πολύ λίγους. Ξέρουμε ότι αυξανόμενες ανισότητες και αδικίες δημιουργούνται από την οικονομία αλλά και τις οικονομικές πολιτικές. Τώρα αυτό γίνεται και με επίκληση της …δίκαιης πράσινης μετάβασης.
Δεν είναι κανονικότητα, αυτό που βιώνουμε σήμερα: το 90% των μικρομεσαίων επιχειρήσεων, σχεδόν όλες οι επιχειρήσεις κοινωνικής οικονομίας, οι νέοι και νέες, οι μετανάστες αλλά και όσοι καταστράφηκαν μέσα στις αλλεπάλληλες κρίσεις – και δεν είναι όλοι μπαταχτζήδες – να μην έχουν πρόσβαση σε προγράμματα και δίκαιο τραπεζικό δανεισμό ακόμα και για την … δίκαιη πράσινη μετάβαση. Αντιθέτως, βλέπουμε μεγάλες εταιρίες να επικαλούνται την δήθεν “πράσινη μετάβαση” για να επωφεληθούν από επιδοτήσεις εκατοντάδων εκατομμυρίων ή και δισεκατομμυρίων. Ενεργειακές κοινότητες στην Δυτική Μακεδονία κόβονται από την σύνδεση με το δίκτυο, γιατί “δεν υπάρχει χώρος”, αλλά συνδέονται στο δίκτυο γιγαντιαία πάρκα μεγάλων επιχειρήσεων.
Να άλλο ένα παράδειγμα: Θα δοθούν πολύ αργά, με κακο-σχεδιασμένες διαδικασίες, και χωρίς κατάλληλη υποστήριξη κάπου 230.000.000 ευρώ για ενεργειακή αναβάθμιση και εγκατάσταση φωτοβολταϊκών στη στέγη για ένα περιορισμένο αριθμό κατοικιών, αγροτικών και μικρομεσαίων επιχειρήσεων. Θα πάρει τουλάχιστον 2-5 χρόνια για να ολοκληρωθούν αυτά τα έργα, αφού δεν έχουν δημιουργηθεί – έστω μέσα στα δύο αυτά χρόνια ενεργειακής κρίσης – οι αναγκαίες υποδομές σε μηχανισμούς έγκρισης, τεχνικό προσωπικό ακόμα και στον ΔΕΔΔΗΕ, εργαστήρια πιστοποίησης – λειτουργεί μόνο ένα για όλη την Ελλάδα – και απλοποίησης της διαδικασίας. Για να συνδεθεί σήμερα ένα πολύ μικρό φωτοβολταΪκό σύστημα 3,5 κW που βάζει κάποιος στην ταράτσα του σπιτιού του χρειάζεται 1-1,5 χρόνο! Εκκρεμούσαν πριν την προκήρυξη του προγράμματος πάνω από 1800 αιτήσεις επί μήνες, τώρα μπορεί να έχουν συσσωρευτεί πάνω από 10.000-12.000 φάκελοι που θα χρειαστούν μήνες ή χρόνια για να εξεταστούν από το ελάχιστο προσωπικό, αν και οι υποβολές έχουν γίνει μέσω ηλεκτρονικής πλατφόρμας.
Εξάλλου, υπάρχουν διαχρονικές ευθύνες των κυβερνήσεων ΣΥΡΙΖΑ και ΝΔ που δεν φρόντισαν να αναπτύξουν τα δίκτυα για να μπορούν να υποδεχτούν τις συνδέσεις φωτοβολταϊκών και για την απουσία σχεδιασμού ώστε να δημιουργηθούν μικροδίκτυα στις γειτονιές για αποθήκευση, ανταλλαγή και τοπική πώληση της ενέργειας που μπορεί να παράγεται από τα φωτοβολταϊκά στις στέγες κατοικιών, επιχειρήσεων, σχολείων, ξενοδοχείων, νοσοκομείων κα.
Όμως μέσα σε 2 χρόνια έχουν δοθεί ήδη 10 δις για την “ενέργεια” (κυρίως από το Ταμείο Δίκαιης Μετάβασης και τον προϋπολογισμό) όχι για ενεργειακή αναβάθμιση και δίκαιη μετάβαση στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας για κατοικίες και επιχειρήσεις αλλά για να καταλήξουν τελικά στους ενεργειακούς ομίλους, ενώ οι πολλοί συνεχίζουν να πληρώνουν λογαριασμούς και μετά τα διάφορα pass, έως και 5 ή και 10 φορές ακριβότερα την τιμή της κιλοβατώρας.
Τι λέμε ως ΠΡΑΣΙΝΟ και ΜΩΒ: αυτά τα χρήματα που είναι κυρίως για συγκεκριμένο σκοπό, θα μπορούσαν να έχουν δοθεί ήδη μέσα στην κρίση με τη μορφή επιστρεπτέας προκαταβολής για επενδύσεις από 1.000.000 νοικοκυριά και επιχειρήσεις στην εξοικονόμηση ενέργειας και σε φωτοβολταϊκά στις στέγες. Αυτό φυσικά θα μπορούμε να είχε δημιουργήσει νέες θέσεις εργασίας, να ενδυναμώσει την επιχειρηματική δραστηριότητα – και στον τομέα της κοινωνικής επιχειρηματικότητας όπως γίνεται σε άλλες χώρες – και να συμβάλλει τόσο στην ελαχιστοποίηση των λογαριασμών ενέργειας και του λειτουργικού κόστους όσο και στην γρήγορη επίτευξη του κλιματικού στόχου εξόδου από τα ορυκτά καύσιμα μέχρι το αργότερο το 2040. Ενώ η κυβέρνηση παίζει ψηφοθηρικό παιχνίδι με μοίρασμα “επιδομάτων” τα οποία έχει προ-εισπράξει από τους καταναλωτές (!) αλλά στην πραγματικότητα εξυπηρετεί τους μεγάλους ενεργειακούς ομίλους, όπου καταλήγουν οι επιδοτήσεις! Οι πράσινοι και η συμμαχία ΠΡΑΣΙΝΟ και ΜΩΒ προτείνουμε μια διαφορετική οικονομική και επενδυτική πολιτική, δηλαδή επενδύσεις στην δίκαιη πράσινη μετάβαση με συμμετοχή σε αυτές των πολιτών, όχι μόνο των μεγάλων εταιριών. Το 50% της ηλεκτρικής ενέργειας μπορεί να παράγεται από επενδύσεις των πολιτών, δημοτικών και συνεργατικών επιχειρήσεων μέσα σε πολύ σύντομο διάστημα αν υπάρχει πολιτική βούληση και οργανωμένος σχεδιασμός. Μεγάλο ποσοστό αυτής μπορεί να προέρχεται από ηλιακές στέγες. Όπως επίσης και με ηλιακή ενέργεια μπορεί να εξασφαλιστεί ο δροσισμός και η θέρμανση κτιρίων ενεργειακά αποτελεσματικών.
Είναι μόνο θέμα αστοχίας της πολιτικής της ΝΔ ή και κάτι άλλο, εξίσου σοβαρό; Ενώ η χώρα έχει άφθονες ανανεώσιμες πηγές ενέργειας αλλά και δυνατότητες παραγωγής μέρους της τεχνολογίας (πχ βιομηχανία ηλιακής ενέργειας, δυνατότητα παραγωγής του μεγαλύτερου μέρους των ανεμογεννητριών στα ναυπηγεία κ.ά.), τόσο ο ΣΥΡΙΖΑ παλιότερα όσο και η ΝΔ διαχρονικά λειτούργησαν ως λόμπι των ορυκτών καυσίμων. Δεν είναι μόνο η παραχώρηση σε ενεργειακούς κολοσσούς με συμβάσεις 45-99 χρόνων μιας τεράστιας έκτασης (το ⅓ της ξηράς και της θάλασσας της χώρας) για έρευνες και εξόρυξη αερίου και πετρελαίου. Είναι ότι και σε ευρωπαϊκό επίπεδο η κυβέρνηση είναι σταθερά ενεργή στο λόμπυ υπέρ της πυρηνικής ενέργειας και του (ορυκτού) αερίου. Δεν είναι θεωρητικό το σχήμα, κάποια διαφορά επιστημονικής αντίληψης για το αν η “πυρηνική ενέργεια και το αέριο είναι πράσινες πηγές ενέργειας” ή όχι, και αν θα είναι στον κατάλογο με τις “πράσινες επενδύσεις στην ΕΕ” (EU Taxonomy) ή όχι. Στην πραγματικότητα αφορά εκατοντάδες δις ευρώ από τον ευρωπαϊκό προϋπολογισμό της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας (European Green Deal) και ενός μεγάλου πακέτου δημόσιων και ιδιωτικών χρηματοδοτήσεων που είτε θα πάνε στην δίκαιη πράσινη μετάβαση είτε σε “πράσινο ξέπλυμα” για να επωφεληθεί ένα ενεργειακό λόμπι:
– η γαλλική, κυρίως, πυρηνική βιομηχανία, που θα χρειαστεί δημόσιες ενισχύσεις με πάνω από 200 δις ευρώ για συντήρηση και παρεμβάσεις στα συστήματα ασφάλειας των πεπαλαιωμένων αντιδραστήρων ώστε να επεκταθεί η λειτουργίας τους για 60 χρόνια,
– η βιομηχανία (ορυκτού) αερίου για χρηματοδότηση νέων μακροχρόνιων και δαπανηρών επενδύσεων σε δίκτυα και εγκαταστάσεις αερίου και LNG με επίκληση της …ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία και της έκτακτης ανάγκης που έχει δημιουργηθεί για διαφοροποίηση των πηγών ενέργειας.
Πώς μεταφράζεται αυτή η υποστήριξη στα λόμπι ορυκτών καυσίμων στην Ελλάδα; .
Μόνο μια εταιρία, αυτή που διαχειρίζεται τον ΠΡΙΝΟ στην Καβάλα (εξόρυξη πετρελαίου) λαμβάνει:
– 9.000.000 για επιδότηση μέσα στην πανδημία,
– 91.000.000 ευρώ κρατική εγγύηση για δάνειο, την ίδια στιγμή που σε διεθνές επίπεδο δανειοδοτείται με 2 περίπου δις χωρίς την ανάγκη κρατικών εγγυήσεων,
– 400.000.000 εκατομμύρια για επένδυση αποθήκευσης CO2 σε φυσικές δεξαμενές, με θετική εισήγηση λίγες μέρες πριν τις εκλογές.
Δηλαδή 230 εκατομμύρια ΘΑ διατεθούν συνολικά για όλες τις επιχειρήσεις και νοικοκυριά για την ….δίκαιη πράσινη μετάβαση, αλλά μόνο μια εταιρεία θα λάβει συνολικά 500.000.000 ευρώ με επίκληση της “πράσινης” επένδυσης της (στο παρελθόν προσπάθησε να χρηματοδοτηθεί για έργα “πράσινης” εξόρυξης του πετρελαίου στον Πρίνο!!!!). Αλλά και άλλα έργα θα χρηματοδοτηθούν από το Ταμειο Ανάκμψης και Ανθεκτικότητας και το ΕΣΠΑ με παρόμοιες “πράσινες” δικαιολογίες, μεταξύ των οποίων διυλιστήρια, έργα LNG, δίκτυα επέκτασης του αερίου στην Πελοπόννησο (1,5 δις ευρώ) κ.ά.
Είναι βέβαια μια φωτογραφία της στιγμής, αφού η Ελλάδα χρεώνεται διαχρονικά άμεσες ή έμμεσες χρηματοδοτήσεις προς τα ορυκτά καύσιμα ύψος από 3-5 δις ευρώ ετησίως, ακόμα και πριν τα pass και τις “ενισχύσεις” στο ρεύμα.
Αυτή είναι όμως μια άδικη οικονομία, και δεν έχει σχέση με δίκαιη πράσινη μετάβαση
Μπορεί να προωθείται μια άδικη πολιτική ακριβώς γιατί δεν υπάρχει μια πράσινη φωνή τόσο μέσα στη Βουλή όσο και – ενισχυμένη με ένα υψηλό εκλογικό αποτέλεσμα – και στην κοινωνία. Είναι ζητήματα που συζητιούνται αυτά στην κοινωνία αλλά δυστυχώς δεν εκπροσωπούνται εκεί που λαμβάνονται οι αποφάσεις. Έτσι η είσοδος του ΠΡΑΣΙΝΟΥ και ΜΩΒ στη Βουλή στις 25.6.2023 μπορεί να είναι μια ιστορική μέρα για μια νέα δίκαιη, πράσινη, κοινωνικά υπεύθυνη οικονομική πολιτική και στην Ελλάδα.
Τι είναι το ΠΡΑΣΙΝΟ και ΜΩΒ.
Στα ψηφοδέλτια του ΠΡΑΣΙΝΟΥ και ΜΩΒ συμμετέχουν έμπειρα όσο και νέα στελέχη (όπως οι συνεπικεφαλής Βασική Γραμματικογιάννη και Δομήνικος Χρυσίδης), ενός ευρύτερου οικολογικού – πράσινου, φιλο-ευρωπαϊκού και φιλοζωικού χώρου, που σήμερα συμμετέχει στην Ομάδα των Πράσινων / EFA στο Ευρωκοινοβούλιο. Τα ψηφοδέλτια τιμούν αναγνωρισμένες προσωπικότητες της κοινωνίας των πολιτών, των τεχνών, των γραμμάτων, του πολιτισμού, της επιστήμης, της οικολογίας και της Ευρώπης. Μεταξύ άλλων: οι πρώην ευρωβουλευτές Μιχάλης Τρεμόπουλος και Νίκος Χρυσόγελος, ο πρώην δήμαρχος Κοζάνης Λευτέρης Ιωαννίδης και στελέχη της αυτοδιοίκησης που έχουν ιδρύσει το δίκτυο 72 πράσινων αυτοδιοικητικών. Ενεργοί πολίτες σε θέματα δημοκρατίας, δικαιωμάτων, προστασίας του ανθρώπου, της φύσης και των ζώων. Πανεπιστημιακοί σε Ελλάδα και εξωτερικό. Στελέχη που ξεκινώντας από διαφορετικές κοινωνικές και πολιτικές αφετηρίες συναντώνται σε μια συμμαχία, αποδεικνύοντας ότι οι προγραμματικές συνεργασίες είναι εφικτές.
Το Πράσινο & Μωβ έχει την επίσημη υποστήριξη του Ευρωπαϊκού Πράσινου Κόμματος, του Ευρωπαϊκού Κόμματος Βολτ, του Ευρωπαϊκού Κόμματος των Πειρατών καθώς και των Ευρωβουλευτών της Ομάδας Πράσινοι/ΕFA.