Η εκλογή Προέδρου Δημοκρατίας, όξυνση της κρίσης ή ευκαιρία για λύσεις;
Του Νίκου Χρυσόγελου,
Πρώην ευρωβουλευτή των Πράσινων,
Συν-επικεφαλής «ΠΡΑΣΙΝΟΙ-ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗ»
Η πρώτη ψηφοφορία έληξε. Το διάγγελμα του πρωθυπουργού θα προσθέσει κάποιους ψήφους υπέρ του Σταύρου Δήμα, αλλά δεν θα διασφαλίσει 180 βουλευτές στην τρίτη ψηφοφορία. Μια καλή πρόταση δεν μπορεί να οδηγήσει από μόνη της σε εκλογή Προέδρου Δημοκρατίας από την σημερινή Βουλή, αφού δεν «ουδετεροποιείται» σε σχέση με τις πολιτικές συνθήκες. Η κυβέρνηση έκανε τα πάντα για να την «κάψει» (απουσία διαβούλευσης και συνεννόησης για αλλαγές σε πολιτικές, επιδίωξη ακραίας πόλωσης), ενώ η αντιπολίτευση θέλει οπωσδήποτε εκλογές (χωρίς να αντιλαμβάνεται τις δυσκολίες που θα αντιμετωπίσει ως κυβέρνηση, αν δεν εξασφαλίσει ευρύτερη συναίνεση).
Η πολιτική ζωή πολώνεται με ακραίο τρόπο. Αντί για ισορροπημένες πολιτικές αλλαγές ώστε να βγούμε από την κρίση αλλά και τα πολιτικά αδιέξοδα με ενισχυμένη την κοινωνική συνοχή, πάμε σε εκλογές με κυρίαρχο τον φόβο ή την οργή, αλλά όχι πολιτικά επιχειρήματα και πολιτικές επιλογές. Μέχρι τις εκλογές θα υπάρξουν επικοινωνιακές κινήσεις από τις διάφορες πλευρές αλλά ελάχιστες ουσιαστικές κινήσεις για συνεννόηση.
Παρά τους ισχυρισμούς της κυβέρνησης δεν βρισκόμαστε κοντά στην έξοδο από την κρίση. Παρά τις διαβεβαιώσεις της αξιωματικής αντιπολίτευσης ότι θα παίζει νταούλι και όλοι οι άλλοι θα χορεύουν στον ρυθμό της όταν θα πάρει την κυβέρνηση, κάτι τέτοιο δεν έχει σχέση με την πραγματικότητα. Είτε βγει πρόεδρος Δημοκρατίας μέσα σε κλίμα καταστροφικής αντιπαράθεσης είτε πάμε σε πολωμένες εκλογές τα πράγματα θα είναι πολύ δύσκολα.
Πρέπει να αλλάξει η κυρίαρχη, σήμερα, πολιτική γιατί είναι αδιέξοδη. Αυτό απαιτεί ευρύτερο διάλογο σε κοινωνικό επίπεδο για εναλλακτικό σχέδιο. Όλες οι έρευνες δείχνουν ότι τα «κόμματα εξουσίας» δεν πείθουν την κοινωνία. Μόνο 20-30% των πολιτών συμφωνεί έστω και λίγο με τις πολιτικές που ακολουθεί η κυβέρνηση. Το ίδιο ισχύει και με το πρόγραμμα του ΣΥΡΙΖΑ. Το μπόνους των 50 εδρών εξασφαλίζει πλειοψηφία στη Βουλή, όχι στην κοινωνία.
Ο ορισμός ημερομηνίας εκλογών και η είσοδος κάποιων στην κυβέρνηση δεν λύνει τα προβλήματα. Οι “ΠΡΑΣΙΝΟΙ-ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗ” προτείναμε 7 σημεία για μετατροπή της εκλογής Προέδρου Δημοκρατίας σε καταλύτη για ευρύτατη συμφωνία – μεταξύ δημοκρατικών κομμάτων, κοινωνικών – επαγγελματικών φορέων και αυτοδιοίκησης, στο πλαίσιο ενός νέου σχεδίου για έξοδο από την κρίση.
Η κυβέρνηση είναι πιθανόν τώρα να τα «χάσει» όλα. Ο ΣΥΡΙΖΑ είναι απίθανο να έχει 151+ έδρες ακόμα και αν είναι πρώτο κόμμα και την πλειοψηφία στην κοινωνία για βαθιές αλλαγές, που είναι πράγματι αναγκαίες, πολύ περισσότερο που ελάχιστοι πιστεύουν ότι διαθέτει πειστικό εναλλακτικό σχέδιο. Θα βρεθεί σύντομα στην ίδια κατάσταση που βρέθηκε ο Σαμαράς, που επιδίωκε – με κάθε τρόπο – να γίνει πρωθυπουργός.
Η έξοδος από την κρίση και τις πολιτικές σκληρής λιτότητας δεν θα είναι μια διαδικασία αυτοματισμού ούτε θα επιτευχθεί στη βάση επικοινωνιακών κινήσεων των κομμάτων. Προϋποθέτει διαμόρφωση ενός ισορροπημένου, κοινωνικά δίκαιου, αποτελεσματικού και ώριμου σχεδίου διεξόδου από την κρίση, ευρύτερα αποδεκτού, που θα έχει διαμορφωθεί μέσα από διάλογο όχι μόνο μεταξύ κομμάτων αλλά και κοινωνικών-επαγγελματικών φορέων κι αυτοδιοίκησης. Χρειάζεται χάραξη ξεκάθαρης στρατηγικής που να συνδέει την δημοσιονομική εξυγίανση με την ενίσχυση της κοινωνικής συνοχής, αναβάθμιση της αποτελεσματικότητας της διοίκησης, ανάπτυξη μιας κοινωνικά-οικολογικά βιώσιμης οικονομίας, προστασία του περιβάλλοντος κι αντιμετώπιση της φτώχειας – ανεργίας. Ότι δεν έγινε μέχρι τώρα, δηλαδή.
Η εκλογή Προέδρου Δημοκρατίας θα μπορούσε να είναι ευκαιρία για βαθιές αλλαγές σε επίπεδο πολιτικής κουλτούρας, λειτουργίας θεσμών, κοινωνικού διαλόγου, στρατηγικής με στόχο την επίλυση σημαντικών προβλημάτων που αντιμετωπίζουν οι πολίτες. Όπως εξελίσσεται, η αντιπαράθεση θα οδηγήσει σε μεγαλύτερη κρίση.
Επαναφέρουμε την πρότασή μας για μια συμφωνία που θα βασίζεται σε 7 σημεία που θα μπορούσαν, τα περισσότερα, να αποτελέσουν βάση μια ευρύτερης συναίνεσης – ακόμα και μετεκλογικά, αν δεν μπορέσουν τα κόμματα να συμφωνήσουν από πριν:
- Μίνιμουμ συμφωνία για τομείς που απασχολούν τους πολίτες:
– Προσαρμογή των δημοσιονομικών πολιτικών ώστε να ενισχύσουν την κοινωνική συνοχή και μια βιώσιμη οικονομία
– Πρόσβαση όλων σε αποτελεσματικό, δίκαιο δημόσιο σύστημα υγείας
– Σχέδιο αναζωογόνησης της οικονομίας και δημιουργίας βιώσιμων, αξιοπρεπών και κοινωνικά χρήσιμων θέσεων εργασίας σε συνδυασμό με «εγγυημένο εισόδημα αξιοπρεπούς διαβίωσης»
– Κοινωνικά δίκαιο φορολογικό σύστημα εργαλείο αναζωογόνησης της οικονομίας
– Προώθηση κοινωνικής, αλληλέγγυας οικονομίας κι ενίσχυση της καινοτομίας στις ΜΜΕ
– Σχέδιο “ενεργειακής μετάβασης»
– Διαμόρφωση μιας ισορροπημένης πολιτικής μετανάστευσης κι ασύλου
– Σχέδιο προστασίας κι αναβάθμισης του φυσικού και πολιτισμικού περιβάλλοντος
– Διασφάλιση δικαιωμάτων νέων
– Αντιμετώπιση της χρεοκοπίας νοικοκυριών και μικρομεσαίων επιχειρήσεων με τρόπο κοινωνικά δίκαιο, βιώσιμο και με βάση τη συνολική κινητή- ακίνητη περιουσία των υπόχρεων.
– Στοχευμένες πολιτικές κοινωνικής ένταξης
– Μέτρα για κοινωνική κατοικία και κοινωνικό ενοίκιο
– Περιφερειακή συγκρότηση της χώρας κι αναδιοργάνωση της διοίκησης,
– Συνεκτικό σχέδιο στήριξης κι αναβάθμισης της εκπαίδευσης και της παιδείας, στήριξης οικολογικής και κοινωνικής έρευνας και καινοτομίας.
Αυτή η συμφωνία θα πρέπει να αποτελέσει το δεσμευτικό κυβερνητικό πρόγραμμα μιας ευρείας κυβέρνησης – με συμμετοχή προσώπων από διαφορετικά κόμματα και κοινωνικούς χώρους- που θα δεσμευτεί να υλοποιήσει την πολιτική συμφωνία μέχρι τις εκλογές (ή μετεκλογικά).
- Δέσμευση των κομμάτων ότι η επόμενη Βουλή θα είναι αναθεωρητική κι έναρξη της διαδικασίας
- Ορισμός ημερομηνίας διεξαγωγής εθνικών εκλογών τον Νοέμβριο 2015.
- Δημιουργία ευρείας επιτροπής διαπραγμάτευσης για τη βιωσιμότητα χρέους και έξοδο από τις πολιτικές λιτότητας με αυξημένο ρόλο ΣΥΡΙΖΑ και κοινωνικών φορέων.
- Αλλαγή εκλογικού νόμου, κατάργηση μπόνους 50 εδρών.
- Έγκριση από τη Βουλή ανεξάρτητης επιτροπής διερεύνησης των αιτιών και συνθηκών που οδήγησαν στη χρεοκοπία κι αξιολόγησης των πολιτικών διαχείρισης της κρίσης. Κατάθεση της έκθεσης στη Βουλή τον Σεπτέμβριο 2015.
- Αξιοποίηση των 2 εκθέσεων του Ευρωκοινοβουλίου της 13/3/2014 που αξιολογούν την τρόικα και τις πολιτικές δημοσιονομικής εξυγίανσης με στόχο την οικοδόμηση μιας νέας σχέσης μεταξύ ΕΕ και Ελλάδας. Διαμόρφωση ευρύτερων συμμαχιών σε ευρωπαϊκό επίπεδο.