Ανακωχή – Αποχώρηση των ρωσικών στρατευμάτων – Αφοπλισμός – Στρατιωτική ουδετερότητα με ευρωπαϊκή προοπτική – Προστασία προσφύγων και αρνητών στράτευσης σε Ρωσία και Ουκρανία

Εδώ και 35 ημέρες παρακολουθούμε το τεράστιο ανθρωπιστικό δράμα, την καταστροφή μιας ανεξάρτητης χώρας, τη δηλητηρίαση του εδάφους της, το τεράστιο ρίσκο με στρατιωτικές επιχειρήσεις σε πυρηνικές εγκαταστάσεις και την υπονόμευση του μέλλοντός της. Η απαράδεκτη εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία είναι μια βάρβαρη απάντηση σε όσα προηγήθηκαν από όλες τις πλευρές. Καταπατά τον Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών, το διεθνές ανθρωπιστικό δίκαιο και τα ανθρώπινα δικαιώματα και ελέγχεται για εγκλήματα πολέμου.

Θύματα, όπως σε κάθε πόλεμο, οι χιλιάδες νεκροί και τραυματίες, τα εκατομμύρια πρόσφυγες, οι ελευθερίες της έκφρασης, του συνέρχεσθαι και της ενημέρωσης, το όραμα της μη βίαιης κοινωνικής άμυνας και η ίδια η Κοινωνία των πολιτών. Είναι η πρώτη φορά από το 1945 που η Ευρώπη ξαναζεί ανοικτό διακρατικό πόλεμο μεγάλης κλίμακας: πέρα από την αγανάκτηση και το σοκ, είναι σημαντικό να σχεδιάσουμε για την επόμενη μέρα μια πραγματικά πανευρωπαϊκή πολιτική ασφάλειας και βιώσιμης ευημερίας για όλες τις χώρες, που δεν θα αφήνει περιθώρια να ξανασυμβεί κάτι τέτοιο.

Οι επιθέσεις κατά αμάχων και μη στρατιωτικών υποδομών συνοδεύονται από μεγάλους κινδύνους για τη διέλευση όσων εγκαταλείπουν τις περιοχές των συγκρούσεων και την ανθρωπιστική πρόσβαση σε όσους επηρεάζονται από τις εχθροπραξίες. Μια μαζική φυγή, που φαίνεται προσωρινή αλλά θα συνοδευτεί από φτώχεια και κοινωνική ανασφάλεια.

Το νέο κόμμα των Πράσινων όχι μόνο καταδίκασε από την πρώτη στιγμή τη ρωσική εισβολή αλλά και έχει εκτιμήσει από την ίδρυσή του, ως επικίνδυνη εξέλιξη διεθνώς, τα φαινόμενα συρρίκνωσης της δημοκρατίας με ανάδειξη αυταρχικών ηγετών, όπως ο Πούτιν. Συνέταιροί του μια κάστα ολιγαρχών, που μοιράστηκαν τα ιμάτια της σοβιετικής οικονομίας: οι 500 πλουσιότεροι στη Ρωσία, με καθαρή περιουσία καθένας άνω των 100 εκατομμυρίων δολαρίων, κατέχουν περισσότερο πλούτο από το 99,8% του πληθυσμού των 145 εκατομμυρίων Ρώσων πολιτών. Και έχουν σταθερούς «συνεργάτες» σε Ελλάδα και Κύπρο.

Εκτιμούσαμε, συγκεκριμένα, ότι: «Μέσα σε ένα επικίνδυνο και ρευστό διεθνές πλαίσιο, όπου οι ένοπλες επεμβάσεις τείνουν να αντικαταστήσουν τον διάλογο και την ειρηνική επίλυση των συγκρούσεων, ενώ παρατηρείται απομάκρυνση από τις αρχές της ανοιχτής κοινωνίας και ενίσχυση του μοντέλου της αυταρχικής διακυβέρνησης, με απολυταρχικούς ηγέτες που εκφράζουν ή ανοίγουν τον δρόμο για την άνοδο εθνικιστικών και λαϊκιστικών δυνάμεων, υπάρχει ανάγκη μιας πολιτικής αρχών».

Δυστυχώς, το μοντέλο ανελεύθερης διακυβέρνησης (που σε περιπτώσεις όπως της Κίνας έχει και οικονομική επιτυχία), σε συνδυασμό με την οδυνηρή συμπίεση της μεσαίας τάξης στη Δύση, προσελκύει υποστηρικτές επιρρεπείς στον λαϊκισμό, τον εθνικισμό, τον μιλιταρισμό, τον ρατσισμό, την εκμετάλλευση και τις ακροδεξιές λύσεις, υπονομεύοντας και τα ίδια τα θεμέλια της Ευρώπης.

Όμως, το όραμα για μια ενιαία Ευρώπη, από τον Ατλαντικό ως τα Ουράλια, που σέβεται τη δημοκρατία, την κοινωνική δικαιοσύνη και τα δικαιώματα των πολιτών, εξασφαλίζει την αλληλεγγύη και την ευημερία για όλους και αντιμετωπίζει με ευθύνη την πλανητική κλιματική κρίση, παραμένει ισχυρό.

Το αναπτυξιακό και κερδοσκοπικό μοντέλο, που μας έφερε στο σημερινό αδιέξοδο, δημιουργεί συμπεριφορές εθισμένων, που αναζητούν συνεχώς περισσότερη ενέργεια και μη ανανεώσιμες πρώτες ύλες. Η Ουκρανία δεν είναι η μόνη χώρα που έχει προβλήματα με τις μειονότητες (όπως τη ρωσική), την άνοδο της ακροδεξιάς ή τη διεκδίκηση γεωπολιτικής επιρροής από μεγαλύτερες δυνάμεις. Είναι όμως η 2η χώρα στην Ευρώπη και 4η στον κόσμο σε σύστημα αγωγών φυσικού αερίου (δυναμικότητας 142 δισ. m3 προς την Ευρώπη), 1η στην Ευρώπη σε αποθέματα ουρανίου, 1η στην Ευρώπη σε παραγωγή αμμωνίας, 2η στην Ευρώπη σε αποθέματα τιτανίου, 2η στον κόσμο σε αποθέματα μαγγανίου, σιδήρου και υδραργύρου, 3η στην Ευρώπη σε αποθέματα σχιστολιθικού αέριου, 3η στον κόσμο σε εξαγωγές χάλυβα. Και παρόλο που το έδαφός της έχει δηλητηριαστεί από τη ραδιενέργεια του Τσερνομπίλ, παραμένει πανευρωπαϊκά 1η σε επιφάνεια αρόσιμης γης και παγκόσμια 1η σε εξαγωγές ηλιέλαιου, 2η σε παραγωγή κριθαριού και 3η σε παραγωγή καλαμποκιού. Είναι φανερό το γιατί αποτελεί μήλον της έριδος του διεθνούς ανταγωνισμού, χωρίς αυτό να δικαιολογεί την εισβολή.

Αυτοί που πληρώνουν τελικά το κόστος είναι οι πολίτες, που χάνουν τη ζωή τους, τραυματίζονται, βλέπουν τα σπίτια τους, τις υποδομές της χώρας, τα σχολεία, τα νοσοκομεία να καταστρέφονται, με χρήση βαλλιστικών πυραύλων και απαγορευμένων όπλων, όπως οι βόμβες διασποράς και ίσως αύριο επιθέσεις σε πυρηνικά εργοστάσια για σκόπιμη διαρροή ραδιενέργειας, ή και τακτικών πυρηνικών όπλων.

Καμιά κοινωνία δεν είναι εχθρός μας: Εχθρός μας είναι ο πόλεμος και όχι ο ρωσικός λαός. Εχθρός μας είναι η επιθετικότητα του Πούτιν, του καθεστώτος που τον στηρίζει και όσες δυνάμεις υποσκάπτουν τη σταθερότητα και την ειρήνη στην Ευρώπη και τον κόσμο. Εχθροί μας είναι όσοι ενισχύουν τη στρατιωτικοποίηση ή απειλούν με πυρηνικά χτυπήματα. Εχθροί μας είναι όσοι καταπνίγουν τις διαφορετικές και τις αντιπολεμικές φωνές.

Μετά την αποτυχία της Ευρώπης να εντάξει τη Ρωσία σε ένα σύστημα ευρωπαϊκής ασφάλειας, μετά την εκπαραθύρωσή της από το Συμβούλιο της Ευρώπης και τη δηλωμένη πρόθεσή της να καταγγείλει την Ευρωπαϊκή Σύμβαση Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, η δεκαετία των παραβιάσεων των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και της νομοθετικής τους συρρίκνωσης θα εκτροχιαστεί με την κατάργηση και των τελευταίων εγγυήσεων για τους πολίτες των χωρών που τις χρειάζονται περισσότερο. Και αυτό δεν μπορούμε να το επιτρέψουμε.

Ο ανοικτός διακρατικός πόλεμος δεν μπορεί να ξαναγίνει αποδεκτός ως «εργαλείο» διεθνούς πολιτικής, ούτε η ασφάλεια δεκάδων χωρών μπορεί να εκφράζεται κατά προτεραιότητα με στρατιωτικούς όρους. Σε εποχή μάλιστα κλιματικής κρίσης, κάτι τέτοιο θα ήταν διπλά καταστροφικό. Ο πόλεμος πρέπει να λήξει άμεσα, με αμοιβαία κατάπαυση του πυρός. Αντίθετα με την επιθετική ρητορική των ΗΠΑ, η Ε.Ε. χρειάζεται να εργαστεί για την παρέμβαση και τρίτων χωρών, όπως η Κίνα, η οποία δεν έχει συμφέρον από μια παρατεταμένη σύγκρουση που θα έφερνε μόνιμα την ΕΕ κοντά στις ΗΠΑ, ή η Ινδία, που θεωρεί ως κίνδυνο την Κίνα και δεν θα ήθελε η ρωσική επίθεση να δημιουργήσει επικίνδυνο προηγούμενο για την ίδια.

Το σταμάτημα του πολέμου και η διασφάλιση της ειρήνης στην περιοχή θα είναι προς όφελος όλων των κοινωνιών, γιατί θα συμβάλει και στο πάγωμα της νέας κούρσας εξοπλισμών που ήδη ξεκίνησε άγρια.

Αντί για εξοπλισμούς, που κλιμακώνουν την αντιπαράθεση, γονατίζουν τους λαούς και τις κοινωνικές υποδομές και αφαιρούν κρίσιμους πόρους από την αντιμετώπιση του κλιματικού χάους, το οποίο συνεχώς επιδεινώνεται, από την υγεία, την παιδεία, τον πολιτισμό και την ευημερία των πολιτών, αντί για την αναπαραγωγή του μίσους και του διχασμού, το νέο κόμμα των Πράσινων προβάλει αξίες και στόχους αλλά και προτάσεις διεξόδου, που αποβλέπουν σε μια ειρήνη με οικονομική, κοινωνική και περιβαλλοντική δικαιοσύνη, περιλαμβάνοντας:

Μια ευκαιρία για ειρήνη στην Ουκρανία:

• Άμεση κατάπαυση του πυρός
• Παρεμβολή κυανόκρανων και παρατηρητών του ΟΑΣΕ μεταξύ των δύο στρατών και ιδιαίτερα σε περιοχές όπου πολιορκούνται πόλεις και άμαχοι
• Αποχώρηση των ρωσικών στρατευμάτων
• Διαπραγματεύσεις και διπλωματικές λύσεις
• Αλληλεγγύη και βοήθεια στους αμάχους
• Διασφάλιση ανθρωπιστικών διαδρόμων και προστασίας για όλους όσους εγκαταλείπουν την Ουκρανία.

Ανοιχτά σύνορα και υποδοχή όλων των προσφύγων από Ουκρανία:

• Διατήρηση ανοιχτών συνόρων για όλους όσους εγκαταλείπουν την Ουκρανία, συμπεριλαμβανομένων εκείνων που δεν έχουν έγκυρα ταξιδιωτικά έγγραφα -Άμεση πρόσβαση στο άσυλο σε όσους δεν καλύπτονται από καθεστώς προσωρινής προστασίας
• Κάθε χώρα μέλος της ΕΕ να δεσμευτεί να υποδεχθεί ένα αριθμό προσφύγων από Ουκρανία (και Ρωσία), με γρήγορες διαδικασίες πρόσβασης σε άσυλο, συνθήκες διαμονής και φιλοξενίας σε αξιοπρεπείς, ανθρώπινους χώρους (διαμερίσματα, ξενώνες, ξενοδοχεία και οικογένειες) και όχι σε κοντέινερ σε στρατόπεδα με συρματοπλέγματα και ελεγχόμενη είσοδο, που μεγαλώνουν το τραύμα, ιδιαίτερα των παιδιών που αποτελούν το 50% των προσφύγων
• Να διασφαλιστεί ότι, όσοι εξαναγκάστηκαν να φύγουν από την Ουκρανία ή παγιδεύτηκαν σε άλλες χώρες λόγω του πολέμου, θα έχουν πρόσβαση σε εκπαίδευση, εργασία, υπηρεσίες υγείας και κοινωνικής υποστήριξης
• Εξασφάλιση της επιστροφής των προσφύγων. Μέχρι τότε, αφειδώλευτη φιλοξενία και εγκατάσταση και στην Ελλάδα -ιδιαίτερα των ομογενών από τις εμπόλεμες ζώνες- και ανθρώπινες συνθήκες διαβίωσης τους εδώ.

Συμπαράσταση σε όσους αντιτίθενται στον πόλεμο:

• Συμπαράσταση στο αντιπολεμικό κίνημα στη Ρωσία και στήριξη των αντιρρησιών συνείδησης
• Διεθνής πίεση για απελευθέρωση των χιλιάδων συλληφθέντων ειρηνικών Ρώσων διαδηλωτών και διασφάλιση της ανεξάρτητης δημοσιογραφίας
• Πρόσβαση σε άσυλο, στήριξη και κοινωνική-επαγγελματική ένταξη για τους αρνητές που πολέμου, που εγκαταλείπουν τη χώρα λόγω διώξεων, κινδύνου φυλάκισης ή και θανάτου
• Υποστήριξη των υπερασπιστών των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στην Ουκρανία και τη Ρωσία και όσων διατρέχουν αυξημένο κίνδυνο δίωξης
• Άρση των οριζόντιων απαγορεύσεων βίζας για όσους Ρώσους πολίτες δεν εμπλέκονται σε παράνομες δραστηριότητες ή εγκλήματα πολέμου.

Συλλογική ασφάλεια στην Ευρώπη:

• Διαπραγματεύσεις για αποκλιμάκωση των εξοπλισμών
• Αμοιβαίος πυρηνικός αφοπλισμός. Υπογραφή και επικύρωση της Συνθήκης Απαγόρευσης Πυρηνικών Όπλων του ΟΗΕ, που τέθηκε σε ισχύ το 2021.
• Ουσιαστικός ρόλος στον ΟΑΣΕ για βιώσιμο σχέδιο ευρωπαϊκής ασφάλειας, από τον Ατλαντικό ως τα Ουράλια
  Τερματισμός της συνεχούς επέκτασης του ΝΑΤΟ και του εξοπλισμού των 30 χωρών του, ο οποίος είναι είκοσι φορές μεγαλύτερος από τον ρωσικό
• Ομοσπονδοποίηση και στρατιωτική ουδετερότητα της Ουκρανίας, με δυνατότητα ευρωπαϊκής προοπτικής, στα πρότυπα άλλων ουδέτερων χωρών-μελών της Ε.Ε. καθώς και με διεθνείς εγγυήσεις για την ασφάλειά της
• Αποκατάσταση των καταστροφών, με διεθνείς δωρητές
• Έρευνα από Επιτροπή του ΟΗΕ και καταστροφή όλων των χημικών και βιολογικών όπλων ή εργαστηρίων που ενδεχομένως βρεθούν
• Προστασία της ρωσόφωνης μειονότητας και της ρωσικής γλώσσας στην Ουκρανία
• Διεθνής έλεγχος των όπλων που διακινούνται στην Ουκρανία, ώστε να μη καταλήξουν στα χέρια του οργανωμένου εγκλήματος
• Αφοπλισμός των παραστρατιωτικών ομάδων και απομάκρυνση όλων των εθελοντών και μισθοφόρων, σε όποια πλευρά και αν βρίσκονται σήμερα
• Πράσινη ενεργειακή αυτονομία: Άμεση αναθεώρηση όλων των πολιτικών που έβλεπαν το αέριο ως «μεταβατικό καύσιμο». Παράλληλα με την προτεραιότητα στην απεξάρτηση από το ρωσικό αέριο, που χρηματοδοτεί τον πόλεμο, είναι επείγον να επισπεύσουμε την απεξάρτηση από όλες τις πηγές αερίου και τα ορυκτά καύσιμα.
• Επείγουσα απεξάρτηση και από την πυρηνική ενέργεια, που απειλεί να κλιμακώσει οποιαδήποτε σύγκρουση σε πυρηνική, από αστοχία ή και σκόπιμα.

Το όραμα που μας καθοδηγεί, περιγράφεται στο Κείμενο Αρχών των Πράσινων:
«Υποστηρίζουμε τη αρχή της μη βίας, όχι απλά ως αντίβαρο αλλά ως μια φιλοσοφία που μας βγάζει από τον φαύλο κύκλο που δημιουργεί η βία, οι κάθε λογής ιμπεριαλισμοί και ο πόλεμος. Εκτιμούμε, επιπλέον, ότι η επιλογή της μη βίαιης κουλτούρας και της ειρηνικής επίλυσης των διαφορών είναι στην ουσία της βαθύτατα ριζοσπαστική. Θέλουμε να προωθήσουμε έναν ειρηνικό, μη βίαιο και ήπιο πολιτισμό στις προσωπικές, κοινωνικές και διεθνείς σχέσεις. Είμαστε αντίθετοι με εθνοκεντρικές και απομονωτικές νοοτροπίες και στηρίζουμε τις πρωτοβουλίες ενάντια στις αυταρχικές, εθνικιστικές, ρατσιστικές, ακραία συντηρητικές και επικίνδυνες για τη δημοκρατία προκλήσεις και πρακτικές».