Διακύμανση Εκλογικής Επιτυχίας Πράσινων Κομμάτων

Καθώς αυξάνεται η οικονομική ανάπτυξη, το ποσοστό ψήφου στα πράσινα κόμματα αυξάνεται, είναι ένα από τα βασικά συμπεράσματα μελέτης του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης για όλη τη Δυτική Ευρώπη για πάνω από 45 χρόνια. Επίσης, όταν αυξάνεται η ανεργία, το ποσοστό ψήφου των πράσινων κομμάτων μειώνεται. Όμως όταν αυξάνεται η παραγωγή πυρηνικής ενέργειας, τα πράσινα κόμματα αυξάνουν τις μετοχές τους. Επίσης, όταν αυξάνεται η αποκέντρωση ή η αναλογικότητα του εκλογικού συστήματος, αυξάνεται και το ποσοστό των πράσινων ψήφων (όχι χαμένη ψήφος).

Τα συμπεράσματα παρουσιάζονται στο άρθρο «Fertile soil: explaining variation in the success of Green parties» των Zack P. Grant and James Tilley, Department of Politics and International Relations, University of Oxford, Oxford, UK 

Οι συγγραφείς προσπαθούν να εξηγήσουν τη διακύμανση στην εκλογική επιτυχία των πράσινων κομμάτων σε όλη τη Δυτική Ευρώπη για πάνω από 45 χρόνια, αναλύοντας δεδομένα από 347 κοινοβουλευτικές εκλογές σε 32 χώρες σε Ευρώπη, Καναδά, Αυστραλία και Νέα Ζηλανδία. 

Στην εικόνα φαίνονται συνοπτικά τέτοιες διακυμάνσεις στη Δυτ. Ευρώπη. Οι συγγραφείς χρησιμοποίησαν διάφορους δείκτες σε εθνικό επίπεδο για να μοντελοποιήσουν το αναμενόμενο εκλογικό ποσοστό των Πράσινων Κομμάτων υπό ορισμένες προϋποθέσεις. 

Οι συγγραφείς εντοπίζουν τρεις βασικές αιτίες για την απόδοση ενός Πράσινου Κόμματος: τη ζήτηση των ψηφοφόρων, τους θεσμικούς παράγοντες και τις στρατηγικές των κυρίαρχων κομμάτων. 

Διαπιστώνουν ότι τα πράσινα κόμματα έχουν καλύτερες επιδόσεις στις πλουσιότερες κοινωνίες, ιδιαίτερα σε περιβάλλοντα με υψηλά επίπεδα μετα-υλιστικών αξιών και συγκεκριμένα περιβαλλοντικά ζητήματα, όπως η αντίθεση στην πυρηνική ενέργεια. Η αντίθεση στην πυρηνική ενέργεια υπήρξε άλλωστε ο καταλυτικός παράγοντας αύξησης της εκλογικής δύναμης των πράσινων κομμάτων και υπερισχύει όλων των υπολοίπων, ειδικά μετά από ατυχήματα ή δυστυχήματα.

Επίσης, όσο πιο αποκεντρωμένη είναι η κρατική εξουσία (πιο εκτεταμένη η περιφερειακή αποκέντρωση) επηρεάζεται θετικά η υποστήριξη προς τα πράσινα κόμματα. Παράλληλα παρατηρήθηκε ότι τα εκλογικά συστήματα έχουν περιορισμένη επίδραση στο μερίδιο ψήφου τους. Τέλος, η επιρροή των στρατηγικών των κυρίαρχων κομμάτων στα πράσινα κόμματα δείχνει εξαρτάται από την ηλικία των τελευταίων. Ενώ τα κυρίαρχα κόμματα μπορούν να υπονομεύσουν τα νεαρά πράσινα κόμματα υιοθετώντας το περιβαλλοντικό ζήτημα, αυτό το αποτέλεσμα αντιστρέφεται μόλις οι Πράσινοι επιβιώσουν από μια σειρά εκλογικών δοκιμασιών. 

Τα συμπεράσματα της μελέτης συνοπτικά είναι τα ακόλουθα:

Καθώς αυξάνεται: 

• η οικονομική ανάπτυξη, το ποσοστό ψήφου στα πράσινα κόμματα αυξάνεται.
• η ανεργία, το ποσοστό ψήφου των πράσινων κομμάτων μειώνεται.
• η παραγωγή πυρηνικής ενέργειας, τα πράσινα κόμματα αυξάνουν τις μετοχές τους.
• η αποκέντρωση, αυξάνεται το ποσοστό των πράσινων ψήφων.
• η αναλογικότητα του εκλογικού συστήματος, αυξάνεται η δύναμη των πράσινων κομμάτων (όχι χαμένη ψήφος).
• η εκλογική δύναμη των κομμάτων της ριζοσπαστικής αριστεράς μειώνεται η δύναμη των πράσινων κομμάτων (συνήθως απευθύνονται στο ίδιο κοινό).

Οι αντιθέσεις των κυρίαρχων κομμάτων σε περιβαλλοντικά ζητήματα αυξάνουν τα εκλογικά ποσοστά των πράσινων κομμάτων, δεδομένου ότι γίνεται πιο διακριτή η πράσινη στρατηγική. Αντίθετα η απόρριψη ή η ενσωμάτωση περιβαλλοντικών στόχων από τα κυρίαρχα κόμματα μειώνει τα ποσοστά των πράσινων κομμάτων. 

Συνολικά, η μελέτη υπογραμμίζει την πολύπλοκη αλληλεπίδραση κοινωνικοοικονομικών, θεσμικών και πολιτικών παραγόντων στη διαμόρφωση της εκλογικής τύχης των πράσινων κομμάτων.

Επιμέλεια: Γιάννος Αβραμόπουλος