Επικίνδυνη πολυτέλεια σε βάρος της βιώσιμης κινητικότητας και των προοπτικών της Αθήνας, χαρακτηρίζει το νέο κόμμα των Πράσινων το σχέδιο του Δημάρχου Αθηναίων Κ. Μπακογιάννη για οριστική ανάπλαση της Πανεπιστημίου χωρίς ποδηλατόδρομο. Η Αθήνα δεν αντέχει να μείνει, και για τις επόμενες δεκαετίες, η μόνη ευρωπαϊκή πρωτεύουσα χωρίς οργανωμένο δίκτυο ποδηλατοδρόμων στο κέντρο της.

Ο κ. Κ. Μπακογιάννης, που ορθά κατηγόρησε τους ηγέτες στη Διάσκεψη της Γλασκώβης ως «κατώτερους των περιστάσεων για το κλίμα», ως δήμαρχος γυρίζει επιδεικτικά τις πλάτες στον ρόλο του ποδηλάτου για το κλίμα και αγνοεί τις σχετικές διεθνείς εκκλήσεις εκατοντάδων οργανώσεων, κάνοντας ο ίδιος ακριβώς αυτό που κατηγορεί.

Οι Πράσινοι επισημαίνουν ότι το φιάσκο με τον Μεγάλο Περίπατο έχει υπογραφή της δημοτικής αρχής και της κυβέρνησης: οι ευθύνες τους δεν μπορούν να φορτώνονται σε δήθεν «άρνηση της κοινωνίας» να δεχθεί αλλαγές στη διαμόρφωση της πόλης. Τονίζουν επίσης ότι η συρρίκνωση του χώρου για τα ΙΧ, απαιτεί και αναβάθμιση των εναλλακτικών λύσεων όπως η δημόσια συγκοινωνία και το ποδήλατο.

Ζητούν, τέλος, συνεκτική πολιτική για πόλη φιλική προς το ποδήλατο και τους πεζούς, με σταδιακή υλοποίηση των ποδηλατοδρόμων που προβλέπονται στο Ρυθμιστικό Σχέδιο και συγκεκριμένους στόχους με ορίζοντα το 2030.

Αναλυτικότερα

• Με τον σχεδιασμό του Δήμου, η ανάπλαση της Πανεπιστημίου και ο «Μεγάλος Περίπατος» καταλήγει να σχεδιάζεται κυρίως ως τουριστική βιτρίνα και διαδρομή αναψυχής, αντί ως μοχλός για κέντρο φιλικότερο σε όλους όσους ζουν και εργάζονται σε αυτό: Ποδήλατα, σκέιτ και ηλεκτρικά πατίνια καλούνται να μοιραστούν το πεζοδρόμιο, δηλ. μαζί με τους πεζούς, με σοβαρό κίνδυνο ατυχημάτων.
• Η επιφανειακή δημόσια συγκοινωνία παραμένει στον ίδιο ανεπαρκή με σήμερα σχεδιασμό, χωρίς πρόβλεψη για μεγαλύτερο χώρο σε περίπτωση αύξησης δρομολογίων ΜΜΜ και επέκτασης του τραμ.
• Η απλή διαπλάτυνση των πεζοδρομίων καταλήγει να υπηρετεί κυρίως την ομαλότερη ροή των ΙΧ, καθώς ο αριθμός των λωρίδων θα είναι πια ο ίδιος σε όλο το μήκος και η Πανεπιστημίου δεν θα στενεύει στο τμήμα Ιπποκράτους-Ομόνοιας.

Η δημοτική αρχή του κ. Μπακογιάννη επικαλείται «άρνηση της κοινωνίας» να δεχθεί το αρχικό πιλοτικό έργο. Όμως οι ευθύνες για το φιάσκο της πιλοτικής εφαρμογής ανήκουν στον ίδιο και στην κυβέρνηση:

• Χωρίς εναλλακτικές λύσεις βιώσιμης μετακίνησης και χωρίς γενναία ενίσχυση της συγκοινωνίας, η απλή αφαίρεση χώρου από τα ΙΧ δεν μπορεί να λειτουργήσει.
• Τα συνολικά 900 μέτρα του προσωρινού ποδηλατόδρομου σχεδιάστηκαν εξαρχής ακατάλληλα για την εξυπηρέτηση των ποδηλάτων καθώς δεν είχαν την παραμικρή σύνδεση ούτε με άλλες ποδηλατικές διαδρομές στο κέντρο ούτε με προσπέλαση από και προς τις κοντινές περιοχές κατοικίας. Με δεδομένη και την περιορισμένη λόγω πανδημίας τουριστική κίνηση, αναμενόμενο ήταν ο ποδηλατόδρομος να είναι άδειος.
• Με τα δρομολόγια των συγκοινωνιών απαράδεκτα αραιά, τους πολίτες να φοβούνται τον συνωστισμό και την κυβέρνηση να προτείνει επίσημα την κατά προτεραιότητα χρήση του ΙΧ, η εποχή της πανδημίας δεν ήταν η καταλληλότερη για να αναδείξει τα οφέλη μιας ριζικής αναδιανομής χώρου υπέρ των ήπιων μετακινήσεων.
• Η απουσία συνολικότερου κεντρικού σχεδιασμού, που θα ενσωμάτωνε σωστότερα το «Μεγάλο Περίπατο», μας δίνει την εντύπωση ότι συνέβη για να αποφύγει ο πρωθυπουργός συγκρούσεις μεταξύ του εκλεκτού του στο δήμο Αθήνας με τα υπόλοιπα στελέχη του σε σχετικά υπουργεία. Η αύξηση των μέσων μαζικής μεταφοράς προφανώς δεν είναι στα σχέδιά του. Η στάση της Πυθίας που τόσο καλά ξέρει να κάνει βολεύει όλους επικοινωνιακά, κυβέρνηση και τοπική αυτοδιοίκηση.

Άλλο τόσο κυβέρνηση και δημοτική αρχή αποδεικνύονται ανεύθυνοι στις αποφάσεις τους για τον οριστικό σχεδιασμό της Πανεπιστημίου. Ολοκληρωμένα δίκτυα ασφαλών ποδηλατικών διαδρομών θεωρούνται εδώ και δεκαετίες ζωτικά για κάθε μεγάλη ευρωπαϊκή πόλη: η Αθήνα είναι μάλλον η τελευταία ευρωπαϊκή πρωτεύουσα που δεν έχει ακόμη τέτοιο δίκτυο στο κέντρο της. Έχοντας κομβική θέση στις ποδηλατικές διαδρομές, ο άξονας Ομόνοια-Σύνταγμα, αν όχι στην Πανεπιστημίου, με την κεντρικότερη χάραξη και τα πιο άνετα πεζοδρόμια της πόλης, αν όχι τώρα που ελευθερώνεται επιπλέον κρίσιμος χώρος από τα ΙΧ, τότε αποκλείεται πρακτικά για δεκαετίες κάθε τέτοια προοπτική. Η απουσία ασφαλών και λειτουργικών ποδηλατόδρομων, δεν μπορεί να αναπληρωθεί από προβληματικές «μεικτές ζώνες» πεζών + ποδηλάτων

Οι Πράσινοι είχαμε από την αρχή επισημάνει την ατολμία, τα προβλήματα και τους κινδύνους για τον Μεγάλο Περίπατο, στηρίζοντας παράλληλα την απελευθέρωση χώρου για τη βιώσιμη κινητικότητα.

Ενώνουμε σήμερα τη φωνή μας με τις ποδηλατικές οργανώσεις, ζητώντας από τον δήμαρχο Αθηναίων να ξεκινήσει από την Πανεπιστημίου την τήρηση των προεκλογικών του υποσχέσεων για ποδηλατόδρομους στις κεντρικές αρτηρίες της πόλης και να συνεργαστεί με την κυβέρνηση και την Περιφέρεια για ολοκληρωμένο δίκτυο ακτινωτών ποδηλατικών διαδρομών. Ας σεβαστεί τουλάχιστον τη νομοθεσία για το Ρυθμιστικό Σχέδιο της Αθήνας, που περιλαμβάνει και την Πανεπιστημίου στο Μητροπολιτικό Δίκτυο Ποδηλατικών Διαδρομών.

Συνολικότερα το ποδήλατο και οι ποδηλατόδρομοι είναι σημαντικό εργαλείο για την βελτίωση της υγείας, την προστασία από την πανδημία και την ελάφρυνση του κυκλοφοριακού φόρτου από τα ΙΧ μέσα στις πόλεις. Ακόμα και το “περίφημο” Σχέδιο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας ΕΛΛΑΔΑ 2.0, όμως, επικεντρώνει σε ένα μόνο παραλιακό ποδηλατόδρομο στην Αττική στο πλαίσιο του σχεδιασμού για “τουριστική Ριβιέρα”, αντί να προωθήσει ένα ευρύ δίκτυο ποδηλατόδρομων και συνεκτικών πράσινων ζωνών στις γειτονιές, για να διευκολύνει την ανάκαμψη και την ανθεκτικότητα πόλεων και ανθρώπων.

Την ίδια στιγμή άλλες ευρωπαϊκές πόλεις επανασχεδιάζουν τις χρήσεις με συμμετοχή των πολιτών, με κύριο άξονα το περπάτημα και το ποδήλατο, όπως π.χ. το Παρίσι που στρέφεται σε μια «πόλη των 15 λεπτών», με σκοπό για μετακινήσεις μέχρι 15 λεπτά με ποδήλατο και περπάτημα από την κατοικία για τις περισσότερες ανάγκες των κατοίκων. Ήδη τα αποτελέσματα είναι ορατά στον κυκλοφοριακό φόρτο και στην μείωση της ρύπανσης με σημαντική αύξηση της χρήσης ποδηλάτου.

Στην Αθήνα, ας ξεκινήσουμε με άμεσο στόχο να είναι όλοι οι δρόμοι ασφαλείς για τους πεζούς και τους ποδηλάτες, να τεθεί όριο ταχύτητας 30χλμ μέσα στον αστικό ιστό και να δημιουργούνται κάθε χρόνο αρκετοί ποδηλατόδρομοι, όπως προβλέπονται ήδη στο Ρυθμιστικό Σχέδιο.

Πρόσφατα ο ίδιος ο κ. Κ. Μπακογιάννης είχε βρεθεί στη Διάσκεψη του ΟΗΕ για το Κλίμα στη Γλασκώβη, δηλώνοντας ότι οι ηγέτες αποδείχθηκαν «κατώτεροι των περιστάσεων» και «έχασαν το ραντεβού τους με την ιστορία». Του αφιερώνουμε λοιπόν την κοινή έκκληση πάνω από 300 ποδηλατικών και περιβαλλοντικών οργανώσεων ενόψει της Διάσκεψης της Γλασκώβης, που καλεί τους ηγέτες να ενισχύσουν τη χρήση του ποδηλάτου στις χώρες τους στο πλαίσιο των κλιματικών στόχων: με το δικό σας ραντεβού με την ιστορία, για το κλίμα, τι γίνεται κύριε δήμαρχε;

Οι Πράσινοι της Αθήνας