Οι Επιστημονικές αυτές Συναντήσεις δημιουργήθηκαν ως μια πρωτοβουλία επιστημόνων του Γεωπονικού Πανεπιστημίου Αθηνών, του Κέντρου Ερεύνης της Ελληνικής Λαογραφίας της Ακαδημίας Αθηνών και του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων με σκοπό να προβάλουν το σχετικό έργο της επιστημονικής κοινότητας σε ένα ευρύτερο ακροατήριο, να παρουσιάσουν το θεσμικό πλαίσιο που διέπει τις τοπικές ποικιλίες και να φέρουν σε επαφή όλους όσους συμμετέχουν τόσο στην παραγωγική διαδικασία όσο και στην διάθεση τους.

Πρωτότυπο χαρακτηριστικό τους είναι η διεπιστημονική προσέγγιση του αντικειμένου και η συμμετοχή συνεταιρισμών και ειχειρήσεων ώστε να προσφέρεται μια ολοκληρωμένη εικόνα.

Η πρώτη Συνάντηση έγινε το 2011 στο Γεωπονικό Πανεπιστήμιο Αθηνών και ακολούθησαν άλλες τέσσερεις. Περισσότερες πληροφορίες για το πρόγραμμα των Επιστημονικών Συναντήσεων και τις ομιλίες στην ιστοσελίδα: http://www.minagric.gr/index.php/el/events-gr/epistimonikes-synantiseis-gia-tis-topikes-kai-gigeneis-poikilies

Οι τοπικές και γηγενείς ποικιλίες είναι ομάδες γενετικά παρόμοιων καλλιεργούμενων φυτών από διάφορα φυτικά είδη που έχουν εξελιχθεί για εκατοντάδες χρόνια και παρουσιάζουν προσαρμογή στις συνθήκες κάθε τόπου. Προήλθαν από άγρια συγγενικά είδη που εξημέρωσε ο άνθρωπος και εξελίχθηκαν με την πάροδο του χρόνου στην περιοχή όπου γεννήθηκαν και ευδοκίμησαν ή διαδόθηκαν ανά τους αιώνες σε νέες περιοχές. Στην πορεία της εξέλιξής τους οι ποικιλίες αυτές απέκτησαν πολλά επιθυμητά χαρακτηριστικά, όπως την γλυκιά γεύση, ωραίο άρωμα, όμορφο σχήμα αλλά και ανθεκτικότητα σε ασθένειες και αντίξοες καλλιεργητικές συνθήκες.

Η χώρα μας λόγω της γεωγραφικής της θέσης, της μακραίωνης εξάσκησης της γεωργίας, του ήπιου κλίματος αλλά και του έντονου ανάγλυφου διαθέτει ιδιαίτερα σημαντικό πλούτο τοπικών ποικιλιών. Ωστόσο o εκσυγχρονισμός της γεωργίας οδήγησε από τις αρχές του προηγούμενου αιώνα σε συρρίκνωση της καλλιέργειας των τοπικών ποικιλιών. Οι γεωργοί όχι μόνο στην Ελλάδα αλλά ανά τον κόσμο υιοθέτησαν νέες ποικιλίες με ριζικά αυξημένη αποδοτικότητα που μπόρεσαν να καλύψουν τις επισιτιστικές ανάγκες του ολοένα αυξανόμενου πληθυσμού του πλανήτη και, υπό συνθήκες, να αυξήσουν την κερδοφορία του παραγωγού, χωρίς να αγνοείται όμως το περιβαλλοντικό κόστος. Παράλληλα, η μείωση των ποικιλιών που καλλιεργούνται και επομένως η γενετική διάβρωση σήμανε την εξαφάνιση έως και 75% του γενετικού πλούτου των τοπικών ποικιλιών σε παγκόσμια κλίμακα συγκριτικά με την αρχή του 20ου αιώνα, ενώ στην Ελλάδα εκτιμάται ότι η αντίστοιχη απώλεια κυμαίνεται σε ψηλά επίπεδα ανάλογα με την ομάδα των γεωργικών ειδών, σε μεγάλο βαθμό στα σιτηρά, σε πολύ μικρό βαθμό στην άμπελο.

Το διακύβευμα όμως της διατήρησης των τοπικών και γηγενών ποικιλιών είναι τεράστιο και πολυδιάστατο. Πρώτα από όλα στηρίζουν την παραγωγή και διασφαλίζουν την οικονομική επιβίωση σε πολλές κοινωνίες της ελληνικής περιφέρειας με φιλικές προς το περιβάλλον πρακτικές. Τα ρόδια Ερμιόνης, τα φασόλια Πρεσπών, οι πιπεριές Φλωρίνης, τα σύκα Ταξιάρχη Ευβοίας,  το σιτάρι Καπλουτζάς και Λήμνος, οι εκλεκτές ελληνικές ποικιλίες αμπέλου και ελιάς, η φακή Εγκλουβής Λευκάδας, οι φάβες Φενεού και η φάβα Σαντορίνης, η κορινθιακή σταφίδα, το κατσούνι Αμοργού αποτελούν ένα πολύ μικρό δείγμα των τοπικών και γηγενών ποικιλιών της χώρας μας.

Επιπλέον, η σημασία της γεωργικής βιοποικιλότητας δεν συνδέεται μόνο με την ανάγκη για παραγωγή τροφής σε ένα μεταβαλλόμενο κόσμο αλλά και με τη διατήρηση παραδόσεων. Εάν χάσουμε τις τοπικές ποικιλίες θα εξαφανιστεί και ο πλούτος των παραδόσεων  των τοπικών κοινωνιών αλλά και  οι  γνώσεις που αναπτύχθηκαν για την καλλιέργειά τους που αποτελούν παγκόσμια άυλη πολιτιστική  κληρονομιά.

Ακόμα και για τη εντατική  γεωργία ο ρόλος των τοπικών ποικιλιών είναι σημαντικός διότι χωρίς αυτές μειώνεται δραστικά η δυνατότητα να έχουμε νέες ποικιλίες στο μέλλον. Αυτό διότι ο πλούτος του γενετικού υλικού μπορεί να αποτελέσει βάση για τη διασταύρωση και παραγωγή νέων βελτιωμένων ποικιλιών με επιθυμητά χαρακτηριστικά όπως μεγαλύτερη παραγωγικότητα, αντοχή σε αντίξοες καλλιεργητικές συνθήκες και ασθένειες. Ειδικά στην εποχή της κλιματικής αλλαγής, η ανάγκη προσαρμοστικότητας της γεωργίας σε αντίξοες καλλιεργητικές συνθήκες με την εκδήλωση ακραίων καιρικών φαινομένων, ο ρόλος που μπορεί να παίξει το γενετικό απόθεμα των τοπικών ποικιλιών είναι κρίσιμος.

Η χάραξη ολοκληρωμένων πολιτικών για την προστασία και διατήρηση στον αγρό των τοπικών και γηγενών ποικιλιών είναι όσο ποτέ αναγκαία προϋπόθεση για τη διατροφική ασφάλεια της σημερινής και των μελλοντικών γενιών.

• Διακήρυξη Θεσσαλονίκης

Η Διακήρυξη της Θεσσαλονίκης- “Σώζουμε τις τοπικές ποικιλίες- χρησιμοποιούμε τις τοπικές ποικιλίες” σκοπεύει να περιγράψει την κατάσταση των τοπικών ποικιλιών στον κόσμο και να προτείνει πολιτικές για την προστασία και τη διατήρηση. Η Διακήρυξη θα συζητηθεί στη Στρογγυλή Τράπεζα (Τετάρτη 1/6 στις 5:00 μμ). Μπορείτε να στέλνετε σχόλια και προτάσεις μέχρι την Κυριακή 12/6/22 στον Ρ. Θανόπουλο (Οργανωτική Επιτροπή) ricosth@aua.gr.

Προοίμιο

Στις αρχές της τρίτης χιλιετίας η ανθρωπότητα συνεχίζει να αντιμετωπίζει σειρά θεμελιωδών προβλημάτων που απειλούν να βαθύνουν τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής, της φτώχειας, της πείνας και της απώλειας της βιοποικιλότητας. Η υποβάθμιση της αγροτικής βιοποικιλότητας, ως βασικό πρόβλημα, αυξάνεται επιφέροντας σοβαρές και εντεινόμενες συνέπειες στη διαθεσιμότητα, την πρόσβαση και τη χρήση των τοπικών ποικιλιών οι οποίες περιλαμβάνουν γηγενείς ποικιλίες, παραδοσιακές ποικιλίες, τοπικές ποικιλίες, αυτόχθονες ποικιλίες, ντόπιες ποικιλίες, πατροπαράδοτες ποικιλίες και ποικιλίες αγροτών.

Ως πόροι που ήταν πάντα τόσο σημαντικοί για την παραγωγή τροφίμων, τη γεωργία, τη βελτίωση φυτών, την επιστημονική έρευνα, την περιβαλλοντική βιωσιμότητα και τα μέσα διαβίωσης των αγροτών οι τοπικές ποικιλίες αποτελούν σημαντικό θεμέλιο για την υλοποίηση των Στόχων Βιώσιμης Ανάπτυξης των Ηνωμένων Εθνών. Ανησυχώντας για τη συνεχιζόμενη παραμέληση των τοπικών ποικιλιών από τις σύγχρονες και βιομηχανικές πολιτικές για τη γεωργία, τους σπόρους και την πνευματική ιδιοκτησία η Έκτη Επιστημονική Συνάντηση Τοπικών και Γηγενών Ποικιλιών υιοθέτησε την Διακήρυξη της Θεσσαλονίκης.

Ως παγκόσμιο κάλεσμα για τη διατήρηση και τη βιώσιμη χρήση των τοπικών ποικιλιών αυτή η Διακήρυξη αντιπροσωπεύει τις απόψεις, τις ανησυχίες και τις φωνές των συμμετεχόντων στη συνάντηση, καθώς και διαφόρων ατόμων και ιδρυμάτων, στα οποία συμπεριλαμβάνονται επιστήμονες, ακαδημαϊκοί, αγρότες και οι συνεταιρισμοί τους, επαγγελματίες ανάπτυξης και κυβερνητικοί και μη οργανισμοί από όλο τον κόσμο που μοιράζονται την ίδια άποψη για τις τοπικές ποικιλίες. Αναγνωρίζοντας ότι τα ετήσια και πολυετή γεωργικά είδη εμφανίστηκαν σταδιακά με την έναρξη της γεωργίας ξεκινώντας από την πρώιμη Ολόκαινο Εποχή.

Η αναγνώριση, η προσεκτική επιλογή και η εξημέρωση των άγριων φυτικών ειδών από τους πρώτους γεωργούς ήταν η βάση για το ξεκίνημα της Γεωργίας και τις πρώτες τοπικές ποικιλίες. Με αφετηρία την εξέλιξη της γεωργίας μέχρι τώρα οι γεωργοί είχαν αλληλεπιδράσει και πειραματιστεί με τους βιολογικούς πόρους διαμορφώνοντας με την επιλογή, την βελτίωση και την ανάπτυξη των τοπικών ποικιλιών συμβάλλοντας στη καινοτομία στις καλλιέργειες, την ασφάλεια τροφίμων, την διατήρηση της βιολογικής ποικιλότητας, την περιβαλλοντική αειφορία και την προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή. Πέρα από τα τρόφιμα οι τοπικές ποικιλίες παρέχουν ζωοτροφές και άλλα υλικά (πχ για ένδυση, βαφή και διακόσμηση).

Οι αγρότες, ιδιαίτερα οι μικροκαλλιεργητές, οι χωρικοί και οι αυτόχθονες συνεχίζουν να καλλιεργούν και να δημιουργούν ένα πλούτο τοπικών ποικιλιών που προσαρμόζονται στις τοπικές συνθήκες ανάπτυξης και που προτιμώνται από τους γεωργούς για αρκετά γνωρίσματα και χαρακτηριστικά, στα οποία περιλαμβάνονται η αγροκομική συμπεριφορά, η γαστρονομική ποιότητα και οι τοπικά σημαντικές κοινωνικοοικονομικές και πολιτιστικές αξίες. Οι γυναίκες διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο στην προστασία των τοπικών ποικιλιών δημιουργώντας και προστατεύοντας τις τοπικές ποικιλίες στους αγρούς και στους κήπους τους. Η διατήρηση, η αειφόρος χρήση και η δημιουργία των τοπικών ποικιλιών είναι η βάση για την υλοποίηση των στόχων για τα δικαιωμάτων των αγροτών. Για τα δικαιώματα των αγροτών – που περιλαμβάνουν και τα δικαιώματα των αυτόχθονων πληθυσμών – υπάρχει απόλυτη ανάγκη να διατηρούν, να χρησιμοποιούν και να δημιουργούν τοπικές ποικιλίες και την ίδια ώρα να αποτρέπεται η υπεξαίρεση των τοπικών ποικιλιών μέσω αποτελεσματικών παγκόσμιων, εθνικών, τοπικών πρωτοκόλλων και νομοθεσίας (για παράδειγμα πρωτόκολλα και νομοθεσία που κατοχυρώνουν τα πνευματικά δικαιώματα, την πρόσβαση και την χρήση καλλιεργειών σπόρων και παραδοσιακής γνώσης).

Οι γεωργοί, στους οποίους συμπεριλαμβάνονται οι χωρικοί και αυτόχθονες, έχουν το δικαίωμα να αποθηκεύουν, να χρησιμοποιούν, να ανταλλάσσουν και να πωλούν τους σπόρους που διατηρούν στο χωράφι τους, να διατηρούν, να ελέγχουν, να προστατεύουν και να αναπτύσσουν τις δικές τους καλλιέργειες, σπόρους και παραδοσιακή γνώση και να πραγματοποιούν τους στόχους για κυριαρχία στην τροφή και τους σπόρους. «Οι τοπικές ποικιλίες των αγροτών διαδραματίζουν πολλαπλούς ρόλους στη διασφάλιση της επισιτιστικής ασφάλειας, ως πηγής τροφής και βιοπορισμού, παρέχοντας στους αγρότες περισσότερες επιλογές που μπορούν να βελτιώσουν τη του δημιουργία εισοδημάτος και την ανάπτυξή τους»…

Οι τοπικές ποικιλίες καλλιεργούνται συχνά σε περιθωριακές περιοχές και σε συστήματα βιολογικών και χαμηλών εισροών που συμβάλλουν στο εισόδημα αγροτών οι οποίοι εργάζονται σε συνθήκες όπου η συμβατική γεωργία δεν μπορεί να πραγματοποιηθεί εύκολα10 και οι βελτιωμένες ποικιλίες ενδέχεται να μην είναι κατάλληλες. Η δυναμική διαχείριση των τοπικών ποικιλιών – για παράδειγμα μέσω της χρήσης τους σε διαφορετικά καθεστώτα παραγωγής, περιβάλλοντα και συστήματα επιλογής και ανταλλαγής σπόρων από τους αγρότες – είναι η βάση για μια πλούσια και διαρκώς εξελισσόμενη γενετική ποικιλότητα και ποικιλομορφία.

Οι αγρότες έχουν δημιουργήσει μια πλούσια ποικιλομορφία στους πόρους διατροφής του ανθρώπου μέσω της επιλογής και της δημιουργίας τοπικών ποικιλιών και της χρήσης μιας τεράστιας δεξαμενής που συνδέεται με την παραδοσιακή γνώση. Οι αγρότες διασώζουν, χρησιμοποιούν και διατηρούν τις τοπικές ποικιλίες στα χωράφια τους για διάφορους λόγους, όπως πολιτισμικούς, διατροφικές προτιμήσεις, αποφυγή κινδύνου, τοπική προσαρμογή και ευκαιρίες στην αγορά.

Οι τοπικές ποικιλίες δεν είναι μόνο αναντικατάστατη πηγή πολύτιμων γονιδίων, αλλά και έχουν πολιτιστική, ιστορική αξία, περιβαλλοντική, κοινωνικοοικονομικη και γεωργική αξία. Οι τοπικές ποικιλίες συνδέονται στενά με τα ταξίδια των ανθρώπων, το εμπόριο, τη μετανάστευση, τις κατακτήσεις και τον αποικισμό.

Οι τοπικές ποικιλίες συνδέονται στενά με τις διαλέκτους και την γλώσσα, τα έθιμα και τους εθνικούς παραδοσιακούς πολιτισμούς, τα δημοτικά τραγούδια, τις θρησκευτικές και άλλες τελετουργίες, καθώς και την τοπική γαστρονομία και τις τοπικές συνταγές.

Οι γεωργοί, συμπεριλαμβανομένων των χωρικών και των αυτόχθονων, έχουν το δικαίωμα να διατηρούν, να ελέγχουν, να προστατεύουν και να αναπτύσσουν την πολιτιστική τους κληρονομιά, την παραδοσιακή γνώση και τις παραδοσιακές πολιτιστικές εκφράσεις, μεταξύ αυτών των δικών τους καλλιεργειών, σπόρων και γενετικών πόρων16. Η καλλιέργεια τοπικών ποικιλιών αποτελεί μέρος της άυλης πολιτιστικής κληρονομιάς.

Η άυλη πολιτιστική κληρονομιά των τοπικών ποικιλιών της Κύπρου είναι ήδη εγγεγραμμένη στους Εθνικούς Καταλόγους της UNESCO και η ελληνική βρίσκεται σε διαδικασία καταχώρησης. Αυτή η νομοθεσία, όπως οι Ευρωπαϊκές Οδηγίες (για την εγγραφή των τοπικών ποικιλιών), επιβάλλει το σύστημα ΔΟΣ (Διακριτότητα, Ομοιομορφία, Σταθερότητα), το οποίο είναι ανεπαρκές για τον χαρακτηρισμό των τοπικών ποικιλιών και δεν καλύπτει όλα τα καλλιεργούμενα είδη (π.χ. Vigna unguiculata) και, κατά συνέπεια, όχι όλους τους γνωστούς γενετικούς πόρους των καλλιεργειών.

Ο Νέος Κανονισμός για το βιολογικό υλικό 2018/848/ΕΕ έδωσε τη δυνατότητα εμπορίας σπόρων του «Βιολογικού Ετερογενούς Υλικού» (Organic Heterogeneous Material, OHM), που ορίζεται ευρέως ως υλικό με υψηλό επίπεδο γενετικής ποικιλότητας για το οποίο δεν ισχύουν τα κριτήρια ΔΟΣ. Η εμπορία του OHM (συμπεριλαμβανομένων των τοπικών ποικιλιών, του δυναμικού πληθυσμού, των ανάμεικτων διασταυρώσεων σύνθετων πληθυσμών) εντός του βιολογικού τομέα μπορεί να ενισχύσει την επιτόπια διατήρηση και εμπορική χρήση των τοπικών ποικιλιών.

Οι τράπεζες γενετικών πορων και άλλα ιδρυμάτα διατηρούν ex situ (εκτός τόπου) χιλιάδες δείγματα τοπικών ποικιλιών και ενθάρρυνουν την διατήρησής τους στον αγρό αναδεικνύοντας την οικονομική τους αξία.

Θορυβημένοι από

Την ταχεία εξαφάνιση των τοπικών ποικιλιών που προκλήθηκε από την αστική καταπάτηση γεωργικών εκτάσεων, τη μη βιώσιμη χρήση βιολογικών πόρων, την προώθηση γενετικά τροποποιημένων και ομοιόμορφων ποικιλιών, την εισαγωγή ξένων χωροκατακτητικών ειδών, την απουσία ή ακατάλληλη νομοθεσία και πολιτική και κλιματικές και άλλες περιβαλλοντικές αλλαγές.

Τη συνεχιζόμενη γενετική διάβρωση των τοπικών ποικιλιών που εκφράζεται με μια δραματική μείωση της παραλλακτικότητας σε επίπεδο είδους και ως ποικιλομορφία του πληθυσμού μεταξύ και εντός των ποικιλιών.

Το παράδοξο ότι οι τοπικές ποικιλίες, αποτέλεσμα μιας μακροχρόνιας συνεχιζόμενης διαδικασίας χιλιετιών που έχει διατηρήσει τους ανθρώπινους πολιτισμούς σε όλο τον κόσμο, αντιμετωπίζουν τον κίνδυνο εξαφάνισης από την εφαρμογή μιας επίσημης νομικής διαδικασίας για την καταχώρηση ποικιλιών και την προστασία της επίσημης εμπορίας, η οποία δεν λαμβάνει υπόψη ιδιαιτερότητες των τοπικών ποικιλιών και λόγω αυτού τις κρατά εκτός του επίσημου συστήματος εμπορίας των ποικιλιών. Αυτή η διαδικασία αναγνωρίζει την δημιουργία, την εμπορία και την καλλιέργεια ποικιλιών γεωργικών ειδών οι οποίες πληρούν τα κριτήρια του ΔΟΣ (επιστημονικά βελτιωμένες ποικιλίες) και την προστασία της πνευματικής ιδιοκτησίας και οι οποίες συμμορφώνονται με τις προϋποθέσεις εγγραφής μιας ποικιλίας για εμπορία και κρατά τις τοπικές ποικιλίες στο περιθώριο.

Παροτρύνοντας

Τον ΟΗΕ και τον FAO, διεθνείς και εθνικούς οργανισμούς, κυβερνήσεις κρατών, ενώσεις αγροτών, ιδρύματα, κάθε άτομο που ενδιαφέρεται για την επιβίωση των τοπικών ποικιλιών ως αναπόσπαστου ενεργού στοιχείου του ανθρώπινου πολιτισμού.

Προστατεύοντας

Το δικαίωμα των αγροτών, συμπεριλαμβανομένων των αυτόχθονων πληθυσμών, να αποκτήσουν την κυριότητα και τον έλεγχο πρόσβασης, χρήσης, διανομής και εμπορίας των τοπικών ποικιλιών.

Το δικαίωμα των αγροτών και των αυτόχθονων πληθυσμών να έχουν πρόσβαση στις τοπικές ποικιλίες τους από τράπεζες γονιδίων και άλλα ιδρύματα χωρίς νομικούς ή άλλους περιορισμούς (π.χ., SMTA).

Το δικαίωμα των αγροτών, των αυτόχθονων πληθυσμών να λαμβάνουν προστασία από τη βιοπειρατεία των τοπικών ποικιλιών και την υπεξαίρεση της σχετικής παραδοσιακής γνώσης.

Το δικαίωμα των αγροτών και των αυτόχθονων πληθυσμών να λαμβάνουν προστασία και αποζημίωση από τη γενετική μόλυνση, ιδίως στις περιοχές προέλευσης των καλλιεργειών.

Το δικαίωμα των αγροτών, και των αυτόχθονων πληθυσμών να δημιουργούν, να αναπτύσσουν και να διατηρούν την ποικιλομορφία και την ποιότητα της διατροφής τους που προέρχεται από τις εγχώριες ποικιλίες τους.

Το δικαίωμα των αγροτών και των αυτόχθονων πληθυσμών στην παραδοσιακή τους γνώση σχετικά με την ανάπτυξη των φυτών, τις γεωργικές πρακτικές και τις παραδοσιακές χρήσεις των τοπικών ποικιλιών, που συνήθως διατηρούνται στις ιθαγενείς γλώσσες.

Για να στηρίξουμε

Ένα ξεχωριστό και εναλλακτικό νομοθετικό σύστημα που λαμβάνει επαρκώς υπόψη τη γενετική δομή, τα χαρακτηριστικά και τον ιστορικό, κοινωνικο-πολιτιστικό και οικονομικό ρόλο των τοπικών ποικιλιών, συμπεριλαμβανομένης της ονομασίας των τοπικών ποικιλιών σύμφωνα με τη γλώσσα και την παράδοση των αγροτών και των αυτόχθονων πληθυσμών.

Τη βελτίωση, χρήση και εμπορία των τοπικών ποικιλιών που προσαρμόζονται στις τοπικές συνθήκες ανάπτυξης, συμπεριλαμβανομένων των συνθηκών που αλλάζουν ταχέως λόγω της κλιματικής αλλαγής και άλλων περιβαλλοντικών παραγόντων.

Την ανάπτυξη κατάλληλων επί τόπου (in situ) και εκτός τόπου (ex situ) μέτρων διατήρησης των τοπικών ποικιλιών.

Την εφαρμογή «πρωτοβουλιών σε επίπεδο κοινότητας για την υποστήριξη της εξοικονόμησης και της ανταλλαγής σπόρων και την προστασία των οικοσυστημάτων με τρόπους που ενισχύουν τη διαθεσιμότητα και την πρόσβαση σε γενετικούς πόρους, ενισχύουν τα τοπικά συστήματα τροφίμων … προκειμένου να παραδίδονται ασφαλή και θρεπτικά τρόφιμα».

Την ανάπτυξη πολιτικών που υποστηρίζουν τη διατήρηση και την ανάπτυξη των τοπικών ποικιλιών στο αγρόκτημα, για παράδειγμα μέσω της δημιουργίας κοινοτικών τραπεζών σπόρων και συμμετοχικών προγραμμάτων αναπαραγωγής φυτών που θα καθοδηγούνται από τους αγρότες.

Προβλέψιμα, διαφανή και αποτελεσματικά συστήματα εμπορίου, πνευματικής ιδιοκτησίας και μάρκετινγκ με επίκεντρο τους αγρότες που να επιτρέπουν τη συνεχή ανάπτυξη και κυκλοφορία των τοπικών ποικιλιών.

Επαρκή και οικονομικά αποδοτικά φυτοϋγειονομικά μέτρα για την εμπορία τοπικού αναπαραγωγικού υλικού.

Τη χρήση υποαξιοποιημένων, παραμελημένων και ορφανών καλλιεργειών και τοπικών ποικιλιών.

Την έρευνα για την καλύτερη διατήρηση, εξερεύνηση, συλλογή, χαρακτηρισμό, αξιολόγηση και τεκμηρίωση των τοπικών ποικιλιών.

Την δημιουργία συνθηκών που θα επιτρέψουν στις τοπικές ποικιλίες όχι μόνο να συνεχίσουν να καλλιεργούνται από τις υπάρχουσες κοινότητες, αλλά και να επεκταθούν περαιτέρω ώστε να συνεχίσουν να προσαρμόζονται στις νέες συνθήκες.

Οι τοπικές ποικιλίες μας χρειάζονται, και εμείς τις χρειαζόμαστε για την επιβίωσή μας.

Αναλυτικά εδώ το σχέδιο Διακήρυξη Θεσσαλονίκης