Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο εξέφρασε με ψήφισμα του την Τετάρτη 7/2/2024 την ανησυχία του για τις εξελίξεις στην Ελλάδα που απειλούν το κράτος δικαίου και κάλεσε την Επιτροπή να αναλάβει δράση. Σε ψήφισμα που εγκρίθηκε με 330 ψήφους υπέρ, 254 κατά και 26 αποχές, οι ευρωβουλευτές εκφράζουν σοβαρές ανησυχίες για πολύ σοβαρές απειλές κατά της δημοκρατίας, του κράτους δικαίου και των θεμελιωδών δικαιωμάτων στην Ελλάδα.
Είναι μια συμβολική και άκρως ανησυχητική απόφαση – ορισμένοι την χαρακτήρισαν μέρα ντροπής – για τη χώρα μας, καθώς το Ευρωκοινοβούλιο με το ψήφισμα – καταδίκη για την κατάσταση της Δημοκρατίας και του Κράτους Δικαίου στην Ελλάδα, τοποθετεί τη χώρα πλησίον κρατών όπως η Ουγγαρία και η Πολωνία που βρίσκονται τελευταίες στις κατατάξεις αυτών των δεικτών στην Ευρώπη.
Να σημειωθεί ότι σε πρόσφατη έρευνα του Ευρωβαρόμετρο και λίγους μήνες πριν τη διεξαγωγή των ευρωεκλογών, οι Έλληνες δηλώνουν ότι δεν είναι ικανοποιημένοι από τη δημοκρατία στη χώρα μας.
Στο ερώτημα “είστε πολύ ικανοποιημένος/η, αρκετά ικανοποιημένος/η ή καθόλου ικανοποιημένος/η με τον τρόπο που λειτουργεί η δημοκρατία στην Ελλάδα“,
- το 63% απαντά μη ικανοποιημένος/η, ένα υψηλό ποσοστό που φανερώνει πως υπάρχει πολύ σοβαρό πρόβλημα,
- μόνο 36% δηλώνει ικανοποιημένος/η, ποσοστό αρκετά χαμηλό αν αναλογιστεί κανείς πως εκτός Ελλάδα οι πολίτες της ΕΕ, στην πλειοψηφία τους, δηλώνουν ικανοποιημένοι.
Ελευθερία των ΜΜΕ
Εξετάζοντας θέματα πολυφωνίας των μέσων ενημέρωσης και ασφάλειας των δημοσιογράφων, το Κοινοβούλιο διαμαρτύρεται για την έλλειψη προόδου στις έρευνες για την δολοφονία του Γιώργου Καραϊβάζ τον Απρίλιο του 2021. Οι ευρωβουλευτές εκφράζουν έντονη ανησυχία για το γεγονός ότι δημοσιογράφοι αντιμετωπίζουν σωματικές απειλές και λεκτικές επιθέσεις (προερχόμενες μεταξύ άλλων και από υψηλόβαθμους πολιτικούς), παραβιάσεις της ιδιωτικής τους ζωής με κατασκοπευτικό λογισμικό και καταχρηστικές αγωγές – συμπεριλαμβανομένων αυτών που προέρχονται από ανθρώπους του περιβάλλοντος του πρωθυπουργού. Το Κοινοβούλιο εκφράζει επίσης ανησυχίες σχετικά με την ανεξαρτησία του Εθνικού Συμβουλίου Ραδιοτηλεόρασης, τη συγκέντρωση ΜΜΕ στα χέρια ολιγαρχών και την κατανομή των κρατικών επιδοτήσεων.
Κατασκοπευτικό λογισμικό
Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο καταδικάζει την παράνομη εργαλειοποίηση του όρου «απειλή για την εθνική ασφάλεια» για τις απαράδεκτες υποκλοπές και την παρακολούθηση πολιτικών αντιπάλων, συμπεριλαμβανομένων μελών του ΕΚ. Ως απάντηση στο σκάνδαλο «Predatorgate», οι ευρωβουλευτές ζητούν την ενίσχυση των δημοκρατικών μηχανισμών και αποτελεσματικές έρευνες με τη βοήθεια της Europol.
Οι ευρωβουλευτές ζητούν να αντιστραφεί η νομοθεσία που έθεσε την ΕΥΠ υπό τον άμεσο έλεγχο του Πρωθυπουργού.
Το ψήφισμα εκφράζει ανησυχίες σχετικά με τη μεταφορά της έρευνας για το σκάνδαλο σε διαφορετικό εισαγγελέα και την πολιτική πίεση, τον εκφοβισμό και την παρενόχληση αξιωματούχων που επικρίνουν την κυβέρνηση.
Αστυνομική βία, κακομεταχείριση μεταναστών, δημοκρατικός έλεγχος
Το Κοινοβούλιο τονίζει την υπερβολική χρήση βίας από την αστυνομία και την ανεπαρκή ποιότητα των επακόλουθων ερευνών και δικαστικών αποφάσεων, τις καταγγελίες για διαφθορά, τη διάρκεια των δικαστικών διαδικασιών και τις πιθανές συγκρούσεις συμφερόντων, συμπεριλαμβανομένης της διείσδυσης του οργανωμένου εγκλήματος στην αστυνομία.
Η μεταχείριση των μεταναστών και οι συστηματικές επαναπροωθήσεις ανησυχούν τους ευρωβουλευτές, όπως και οι επιθέσεις κατά της κοινωνίας των πολιτών, ιδίως οι εκστρατείες δυσφήμισης και η δικαστική παρενόχληση ακτιβιστών των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Το Κοινοβούλιο δηλώνει ότι η κοινοβουλευτική έρευνα για την τραγωδία στα Τέμπη του Φεβρουαρίου του 2023 φαίνεται να στερείται πολιτικής αμεροληψίας και ανησυχεί για την άρνηση της κυβερνητικής κοινοβουλευτικής πλειοψηφίας να διεξαγάγει έρευνα για δύο πρώην υπουργούς μεταφορών, όπως ζητήθηκε από την Ευρωπαϊκή Εισαγγελία.
Με βάση τα ανωτέρω, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα πρέπει να αξιοποιήσει όλα τα διαθέσιμα εργαλεία για την αντιμετώπιση των παραβιάσεων των αξιών της ΕΕ στην Ελλάδα, συμπεριλαμβανομένης αφενός της αξιολόγησης της χρήσης των κονδυλίων της ΕΕ στο πλαίσιο του κανονισμού περί κοινών διατάξεων σύμφωνα με τον Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων, αφετέρου σε σχέση με τη μη εφαρμογή των αποφάσεων των ευρωπαϊκών δικαστηρίων σύμφωνα με τον κανονισμό για την αιρεσιμότητα του κράτους δικαίου.
Σχετικές πληροφορίες
Οι ευρωβουλευτές έχουν επανειλημμένα εκφράσει ανησυχίες σχετικά με την κατάσταση της ελευθερίας των μέσων ενημέρωσης στην Ελλάδα, με βάση την πλατφόρμα του Συμβουλίου της Ευρώπης για την Ασφάλεια των Δημοσιογράφων και τον Παγκόσμιο Δείκτη Ελευθερίας του Τύπου. Επιπλέον, Δείκτης Αντίληψης της Διαφθοράς 2023 σημειώνει ανησυχητική πτώση για ζητήματα που αφορούν το κράτος δικαίου.