Κοινή διακήρυξη Μεσογειακού Δικτύου των Ευρωπαίων Πράσινων για τη συνάντηση Med9 στην Αθήνα
Την Παρασκευή 17 Σεπτεμβρίου, οι πρωθυπουργοί των Κρατών Μελών της Μεσογείου και του νότου της Ευρωπαϊκής Ένωσης συναντήθηκαν στην Αθήνα για την Σύνοδο Κορυφής Med9 (πρώην Med7). Το Μεσογειακό Δίκτυο των Ευρωπαίων Πρασίνων εκμεταλλεύεται αυτήν τη συνάντηση ως ευκαιρία για να τονίσει τις ανησυχίες και τις απόψεις μας σχετικά με τις πολιτικές και τις πραγματικότητες στην περιοχή της Μεσογείου και να ζητήσει περισσότερη κλιματική φιλοδοξία για την περιοχή.
Πρώτον, αν και χαιρετίζουμε τη θετική γλώσσα που υιοθετήθηκε από υπουργούς και κυβερνήσεις για την αντιμετώπιση της κλιματικής κρίσης, είμαστε απολύτως βέβαιοι ότι αυτό δεν είναι επαρκές. Η επείγουσα ανάγκη λήψης φιλόδοξων ενεργειών, τονίστηκε από τις ακραία καιρικά φαινόμενα που σημειώθηκαν αυτό το καλοκαίρι, απαιτεί γενναίες και τολμηρές αποφάσεις σε τοπικό, καθώς και σε εθνικό και ευρωπαϊκό επίπεδο. Η έλλειψη ολοκληρωμένης, συντονισμένης και σε βάθος αντιμετώπισης για την πρόληψη των πυρκαγιών, τη διάβρωση του εδάφους και την ερημοποίηση, καθώς και μέτρα για την αντιστροφή της εγκατάλειψης της υπαίθρου και την οικοδόμηση τοπικής και κοινοτικής ανθεκτικότητας ήταν ένα ζήτημα που αναδεικνύουν τα Μεσογειακά Πράσινα Κόμματα με τις εκστρατείες τους για χρόνια.
Η περιοχή της Μεσογείου πρέπει να επιταχύνει την πράσινη μετάβασή της για την αντιμετώπιση της κλιματικής έκτακτης ανάγκης. Ο συνδυασμός της αυξανόμενης ρύπανσης, της μείωσης της βιοποικιλότητας και των αλλαγών στη χρήση της γης συνεπάγεται αυξανόμενους κινδύνους για την περιοχή τις επόμενες δεκαετίες – η επίτευξη κλιματικής ουδετερότητας πρέπει να αποτελεί προτεραιότητα και απαιτεί άμεση και ριζική μείωση των εκπομπών στην ενέργεια, στα κτίρια, στις μεταφορές, στη βιομηχανία και στη γεωργία, καθώς και καλύτερη προστασία των φυσικών μέσων δέσμευσης άνθρακα (ΣΣ πχ δάση).
Είναι επιτακτική η επένδυση σε ανανεώσιμες πηγές ενέργειας όχι μόνο για τη σταδιακή κατάργηση των ορυκτών καυσίμων αλλά και για την αξιοποίηση της ενεργειακής ανεξαρτησίας της περιοχής και την καταπολέμηση της ενεργειακής φτώχειας, επίσης (και) μέσω του «Κύματος Ανακαίνισης». Η βιώσιμη κινητικότητα (δημόσιες συγκοινωνίες, ποδηλατόδρομοι, κοινή χρήση αυτοκινήτων) θα πρέπει να αποτελεί προτεραιότητα καθώς και η στροφή προς τη βιολογική και βιώσιμη γεωργία. Η περιοχή χρειάζεται, επίσης, μια πράσινη βιομηχανική μετατροπή και να είναι λιγότερο εξαρτημένη από τον τουρισμό ως ένα βασικό τομέα στις νότιες οικονομίες.
Στην πραγματικότητα, μέχρι σήμερα δεν υπάρχει καμία ενέργεια για ρύθμιση και περιορισμό της υπερβολικής ανάπτυξης του μοντέλου μαζικού τουρισμού, το οποίο αποτελεί κοινό χαρακτηριστικό των χωρών της Μεσογείου της ΕΕ και είναι υπεύθυνο για την περιβαλλοντική υποβάθμιση πολλών περιοχών, και μάλιστα μερικών εξαιρετικής φυσικής ομορφιάς. Επιπλέον, η κρατική συμπαιγνία με τη βαριά βιομηχανία καθώς και η απορρύθμιση της αγοράς ενέργειας είναι ευρέως διαδεδομένες. Διαφωνούμε με όλες τις μορφές «πράσινου ξεπλύματος» εταιρειών που επωφελούνται από την καταστροφή του περιβάλλοντος.
Ζητούμε μια πράσινη μετάβαση της περιοχής με τη βεβαιότητα ότι το κλίμα και η κοινωνική δικαιοσύνη συνδέονται μεταξύ τους. Οι νότιες ευρωπαϊκές χώρες υπέφεραν από πολιτικές λιτότητας που επέφεραν περισσότερη φτώχεια και ανισότητες στην περιοχή. Πρέπει να δημιουργήσουμε ένα ανθεκτικό σύστημα βασισμένο σε μια πράσινη και δίκαιη μετάβαση. Λόγω της ανεπαρκούς πολιτικής αντιμετώπισης της σοβαρής κοινωνικής κρίσης, η ανεργία των νέων αποτελεί κοινωνική μάστιγα στην Ευρω-Μεσογειακή ζώνη. Οι εκκλήσεις για «πράσινη και ψηφιακή ανάκαμψη» ακούγονται κούφιες υποσχέσεις στα αυτιά των νέων, μια και απέτυχαν επανειλημμένα τόσο η ΕΕ όσο και τα κράτη μέλη τα τελευταία 15 χρόνια.
Τέλος, δεν είμαστε πεπεισμένοι από τη ρητορική σχετικά με τη γεωπολιτική κατάσταση στην Ανατολική Μεσόγειο. Η ενεργή προώθηση της ειρήνης και η αύξηση των στρατιωτικών δαπανών είναι μια αντίφαση. Υπάρχει, επίσης, το ζήτημα του να κλείνουμε τα μάτια μας στις μαζικές παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων σε πολλές χώρες της Μεσογείου υπέρ των επιχειρηματικών συμβάσεων. Αυτό, με τη σειρά του, αντανακλάται επίσης στη φοβερή συνεχιζόμενη απώλεια ανθρώπινων ζωών στη Μεσόγειο και τη συνεχιζόμενη κακή διαχείριση της μετανάστευσης και του εκτοπισμού πολιτών σε επίπεδο ΕΕ, σε συνδυασμό με την ατελείωτη δαιμονοποίηση των προσφύγων και των αιτούντων άσυλο μέσω μιας ρητορικής μίσους. Οι Πράσινοι ζητούν μεγαλύτερη συνεργασία για μια ανθρώπινη διαχείριση της μετανάστευσης και του ασύλου, βασισμένη στην αλληλεγγύη και τα ανθρώπινα δικαιώματα. Δεν πρέπει να χάνονται άλλες ζωές στη Μεσόγειο θάλασσα και στα σύνορά μας. Ως Πράσινοι, υποστηρίζουμε ενεργά την προώθηση της ειρήνης και της συνεργασίας μεταξύ των κρατών, καθώς και τη λήψη σταθερών και συνεπών μέτρων για την τιμωρία όσων παραβιάζουν τα ανθρώπινα δικαιώματα.
Το κοινό μας όραμα είναι για μια μεσογειακή περιοχή χωρίς πλαστικά, ρύπανση και συγκρούσεις, επιστροφής στις αγροτικές πρακτικές μικρής κλίμακας που αποτελούν χαρακτηριστικό της περιοχής μας εδώ και χιλιετίες, αυτή τη φορά με τη αξιοποίηση και της τεχνολογίας – αλλά όχι βασιζόμενη αποκλειστικά σε αυτήν. Προσβλέπουμε σε μια σειρά σαφών βημάτων για το πλήρες πρασίνισμα των πόλεων καθώς και την απο-αστικοποίηση, σε επενδύσεις σε φιλικές προς το περιβάλλον βασικές υποδομές όπως ο σιδηρόδρομος και άλλες μορφές βιώσιμων μεταφορών, στη μεταρρύθμιση της κοινωνικής πρόνοιας για την εξασφάλιση όχι μόνο ότι δεν θα μείνει κανείς πίσω, αλλά ότι θα δοθεί σε όλους η ευκαιρία για ευημερία.
Καλούμε τις κυβερνήσεις του νότου της ΕΕ να αδράξουν την ιστορική ευκαιρία του Μηχανισμού Ανάκαμψης για να εστιάσουν τις προσπάθειές τους σε έργα που μπορούν να επιφέρουν πραγματικό ψηφιακό και οικολογικό μετασχηματισμό των οικονομιών μας. Το «πράσινο» όραμα που προσφέρει η συνάντηση Med7 είναι μια αποδυναμωμένη, χωρίς φαντασία εκδοχή του πραγματικού. Είναι καιρός να αρχίσουμε να εργαζόμαστε για την ανοικοδόμηση μιας ανθεκτικής Ευρω-Μεσογειακής περιοχής από την αρχή.