Tο σωματείο «Πολίτες υπέρ των Ρεμάτων – ΡΟΗ» για την επικείμενη ολική καταστροφή του οικοσυστήματος του ποταμού Ερασίνου
Είναι πλέον γνωστό τοις πάσι ότι, στη χώρα μας, η αντιμετώπιση των ρεμάτων – είτε πρόκειται για καθαρισμό, είτε για οριοθέτηση, είτε για διευθέτηση – αναπτύσσεται στο πεδίο της αναχρονιστικής πεποίθησης ότι η προστασία της φυσικότητας τους είναι μεν ένας επιθυμητός αλλά δευτερεύων στόχος, αλλά βρίσκεται σε διαρκή σύγκρουση με το πρόβλημα της υδραυλικής ασφάλειας. Έτσι, η εσφαλμένη αυτή πεποίθηση, που ενέπνευσε για δεκαετίες τις πολιτικές μείωσης του πλημμυρικού κινδύνου, συνεχίζει να προσφέρει το άλλοθι σε κυβερνήσεις και αυτοδιοικήσεις ώστε να πραγματοποιούν παρεμβάσεις καταστροφικών περιβαλλοντικών επιπτώσεων, εύλογα μέσω της συνειδητής αγνόησης κοινοτικών οδηγιών, συστάσεων, «λευκών» και «πράσινων βίβλων» αλλά και της διεθνούς πρακτικής αναφορικά με την σπουδαιότητα της συμβολής των φυσικών συστημάτων – βιοποικιλότητας και οικοσυστημάτων – στην αναχαίτηση του πλημμυρικού κινδύνου και εν κατακλείδι και στην προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή.
Την εποχή που η «Στρατηγική της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τη Βιοποικιλότητα με Ορίζοντα το 2030» ορίζεται ως θεμέλιο της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας και καλεί στην «εφαρμογή και επιβολή του νομικού πλαισίου της ΕΕ για τα ύδατα και τη φύση με την αποκατάσταση σε κατάσταση ελεύθερης ροής, μέσω της άρσης των φραγμών και της αποκατάστασης των πλημμυροπεδιάδων, τουλάχιστον 25.000 χλμ. ποταμών σε όλα τα κράτη μέλη», με στόχο την προστασία της φύσης και την αναστροφή της υποβάθμισης των οικοσυστημάτων, η ελληνική πολιτεία προχωρά ανεύθυνα στην ουσιαστική καταστροφή του Ερασίνου ποταμού στην περιοχή της Βραυρώνας, ενός ακόμη σημαντικότατου αττικού υγροτόπου.
Πρόκειται για ένα μεγάλο αντιπλημμυρικό έργο, σε μήκος κοίτης περίπου 10 χιλιομέτρων, το οποίο έχει ήδη ξεκινήσει. Το μεγαλύτερο τμήμα του έργου βρίσκεται εντός περιοχής του δικτύου Natura 2000 και Υγροτόπων Α’ Προτεραιότητας της Αττικής, με το υδατόρεμα του Ερασίνου στο επίκεντρο τους. Στην περιοχή του έργου βρίσκονται και δύο αρχαιολογικοί χώροι, εκείνος του ναού της Αρτέμιδος Βραυρωνίας και ο χώρος του Πύργου Βραυρώνας. Σε δύο τμήματα του υδατορέματος – στο έλος της εκβολής και σε τμήμα του άνω ρου – διαβιούν μεταξύ άλλων χέλια και το περίφημο αττικόψαρο (Pelasgus marathonicus), ενδημικό είδος, προστατευόμενο τόσο από την εθνική όσο και από την κοινοτική νομοθεσία. Τα σκαπτικά μηχανήματα είναι έτοιμα να εξαφανίσουν χλωρίδα και πανίδα με εκσκαφή της υφιστάμενης κοίτης σε βάθος 2 -3 μέτρων, τη διεύρυνση της και την αντικατάσταση της με λιθοπλήρωτα συρματοκιβώτια, ακόμα και στις περιοχές με μόνιμη παρουσία νερού και ιχθυοπανίδας.
Για την ακύρωση του καταστροφικού έργου έχουν κατατεθεί έως σήμερα δύο προσφυγές στο Συμβούλιο της Επικρατείας αλλά δίχως αποτέλεσμα. Τόσο η απόφαση 4888/2013 όσο και η 5/2020 του Ανωτάτου Δικαστηρίου θεωρούν ότι η μελέτη του έργου προβλέπει επαρκώς τις περιβαλλοντικές συνέπειες της εκτέλεσης του έργου, απορρίπτουν τις προσφυγές, αλλά θέτουν ορισμένα περαιτέρω ζητήματα προστασίας πέρα από τις προβλέψεις της. Αυτά τα ζητήματα και άλλα – όπως η μόνιμη παρουσία νερού και προστατευόμενης ιχθυοπανίδας στον άνω ρου του Ερασίνου – δεν λήφθηκαν καθόλου υπόψη μέσω της όποιας αναγκαίας τροποποίησης της υποστηρικτικής Μελέτης Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων ή της αναγκαίας πρόβλεψης ειδικών μέτρων προστασίας για τα προστατευόμενα έμβια της περιοχής.
Για όλα τα παραπάνω, ο Σύλλογος «Πολίτες υπέρ των Ρεμάτων – ΡΟΗ» προχώρησε στα τέλη του παρελθόντα Δεκεμβρίου στην αποστολή εξώδικης πρόσκλησης στους κατά το νόμο υπεύθυνους του έργου, μέσω του οποίου διαμαρτύρεται για τον τρόπο εκτέλεσης του, «προτού ληφθούν οι αναγκαίες πρόνοιες και μέτρα για την προστασία του φυσικού περιβάλλοντος, της κοίτης του ποταμού καθώς και των ειδών πανίδας προστατευόμενων κατά την κοινοτική και εθνική νομοθεσία» και τους προσκαλεί στην άμεση διακοπή του, στη συνολική του επανεξέταση βάσει της σχετικής κοινοτικής και εθνικής νομολογίας και των σχετικών αποφάσεων του Συμβουλίου της Επικρατείας και στη πιθανή επανεκκίνηση του μετά τη λήψη των όσων αναγκαίων προκύψουν, συμπεριλαμβανομένων και των τροποποιήσεων της σχετικής Μελέτης Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων και της Ειδικής Οικολογικής Αξιολόγησης, σύμφωνα με τα περιβαλλοντικά χαρακτηριστικά του σημαντικότατου αττικού υγροτόπου του Ερασίνου ποταμού
Το αίτημα σύνταξης των αναγκαίων μελετών έτσι ώστε να διασφαλιστεί «η ακώλυτη λειτουργία των ρεμάτων ως οικοσυστήματα», αποτελεί πάγιο σημείο αναφοράς στο πλαίσιο των αποφάσεων του Συμβουλίου της Επικράτειας, σε πλήρη συντονισμό με τις σύγχρονες προσεγγίσεις του ζητήματος ανά την Ευρώπη : «Το ζητούμενο σε κάθε περίπτωση διευθέτησης «οδού του νερού» είναι η διατήρηση της φύσης του και της φυσιολογίας του, έτσι ώστε να διασφαλίζεται η υδραυλική ασφάλεια και η οικολογική συνέχεια στο εσωτερικό του οικοσυστήματος του», καταλήγει επιθεώρηση σχετική με το θέμα της «Επαναφυσικοποίησης του Τοπίου» μεγάλης δυτικοευρωπαϊκής Περιφέρειας. Αυτό δεν έγινε έως σήμερα στη περίπτωση της προγραμματιζόμενης διευθέτησης του αττικού υγροτόπου του Ερασίνου αλλά αυτό πρέπει να γίνει.
Πληρ : 6972 623 194, 6972 246 035