Συμβαίνει. Τα ακραία καιρικά φαινόμενα και οι φυσικές καταστροφές, που είναι ήδη πραγματικότητα για τους ανθρώπους και τις χώρες του παγκόσμιου Νότου, συμβαίνουν τώρα πιο συχνά στην Ευρώπη. Φέτος, στη χρονιά της COP26, είδαμε πλημμύρες στη Γερμανία και το Βέλγιο που έχουν σκοτώσει εκατοντάδες, και πυρκαγιές και κύματα καύσωνα στην Ελλάδα, την Ιταλία και την Ισπανία. Είχαμε ακόμη και άγριες δασικές πυρκαγιές μέχρι και στη χώρα μου, τη Σουηδία.
Αυτό για το οποίο επιστήμονες, όπως εγώ, προειδοποιούσαμε για περισσότερες από τρεις δεκαετίες – όταν η ανθρωπογενής κλιματική αλλαγή καθιερώθηκε ως γεγονός – συμβαίνει τώρα.
Η κλιματική έκτακτη ανάγκη δεν αποτελεί πρόβλημα για το μέλλον. Είναι ήδη εδώ. Και όμως, η Ευρωπαϊκή Ένωση, όλα τα κράτη μέλη της και όλες οι άλλες χώρες στον κόσμο έχουν ένα κοινό χαρακτηριστικό: δεν κάνουν αρκετά. Αυτό φάνηκε για άλλη μια φορά στη φετινή έκθεση της IPCC. Η Διακυβερνητική Επιτροπή για την Κλιματική Αλλαγή (IPCC) δημοσίευσε το πρώτο μέρος της έκτης έκθεσης αξιολόγησης νωρίτερα αυτό το έτος, και ήταν ένα καταδικαστικό κατηγορητήριο για την κλιματική αδράνεια. Ήταν σαφές ότι τίποτα δεν είχε βελτιωθεί από την προηγούμενη έκθεση του 2014. Η επιστήμη ήταν ξεκάθαρη εδώ και τρεις δεκαετίες, αλλά οι πολιτικές για το κλίμα εξακολουθούν να είναι ανεπαρκείς. Κάθε χρόνο, χωρίς φιλόδοξες πολιτικές αποφάσεις, “ο προϋπολογισμός” μας για τον άνθρακα που απομένει γίνεται μικρότερος.
Στη Διάσκεψη του ΟΗΕ για την Κλιματική Αλλαγή 2021 (COP26), δεν υπάρχει χρόνος για χάσιμο
Είμαστε σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης. Είναι πιο σημαντικό από ποτέ να ενώσουμε τις δυνάμεις μας διεθνώς και να εργαστούμε μαζί για να λύσουμε τη μεγαλύτερη κρίση της εποχής μας. Η φετινή διάσκεψη του ΟΗΕ για την κλιματική αλλαγή – γνωστή ως COP26 – είναι μια μοναδική ευκαιρία να κάνουμε πράξη τα σχέδιά μας. Οι ηγέτες του κόσμου θα συγκεντρωθούν στη Γλασκώβη για τη σύνοδο κορυφής για το κλίμα COP26. Αυτή είναι μια κρίσιμη ευκαιρία να περιορίσουμε τη ζημιά που έχει κάνει η ανθρωπότητα και να αποσυρθούμε από το χείλος της καταστροφικής κλιματικής αλλαγής. Ως εκπρόσωπος των Πρασίνων/EFA στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο στο COP26, η ατζέντα μου είναι σαφής: θα φέρουμε στο τραπέζι συγκεκριμένες απαιτήσεις για το κλίμα και θα ζητήσουμε από τους παγκόσμιους παίκτες (όπως η Κίνα και η Αυστραλία) να λογοδοτήσουν για τις υποσχέσεις τους και να αυξήσουμε τις φιλοδοξίες τους.
Αυτά είναι τα αιτήματα των Πρασίνων/EFA για την COP26 στη Γλασκώβη:
- Πρέπει να διατηρήσουμε το στόχο για συγκράτηση της αύξησης της θερμοκρασίας κοντά στον 1,5 βαθμό Κελσίου. Οι εκπομπές των περισσότερων χωρών εξακολουθούν να αυξάνονται – αυτή η τάση πρέπει να αντιστραφεί. Όλες οι χώρες και όλοι οι τομείς πρέπει επειγόντως να αυξήσουν τις φιλοδοξίες τους. Για τις ζωές των πιο πληγέντων, όπως ο Παγκόσμιος Νότος, αλλά και μεγάλες περιοχές εντός της Ευρώπης, η κλιματική έκτακτη ανάγκη είναι ήδη εδώ. Δεν μπορούν να αντέξουν την αποτυχία, δεν μπορούμε να αντέξουμε την αποτυχία. Η ΕΕ έχει την ευθύνη να πρωτοστατήσει.
- Η αύξηση της φιλοδοξίας σημαίνει το τέλος της εποχής των ορυκτών καυσίμων. Όλη η ενέργεια από ορυκτά καύσιμα πρέπει να παραμείνει στο παρελθόν και στο έδαφος. Η σταδιακή κατάργηση των πηγών ενέργειας από άνθρακα, πετρέλαιο και φυσικό αέριο πρέπει να αποτελέσει προτεραιότητα, καθώς και η ανάσχεση των επιβλαβών χρηματοοικονομικών ροών, των επιδοτήσεων και των επενδύσεων σε όλα τα έργα ορυκτών καυσίμων. Και εδώ, η Ευρώπη πρέπει να δώσει το παράδειγμα.
- Συμφωνία για 5ετή κοινά χρονοδιαγράμματα. Πρέπει να έχουμε βραχυπρόθεσμους στόχους τώρα. Δεν μπορούμε να περιμένουμε να προωθήσουμε τους στόχους μας περισσότερο στο μέλλον. Ακόμη και εντός της ΕΕ, υπάρχουν κράτη μέλη που ζητούν μεγαλύτερα χρονικά πλαίσια για στόχους μείωσης. Δεν έχουμε πλέον την πολυτέλεια να έχουμε μόνο μακροπρόθεσμους στόχους, καθώς αυτό απλώς μεταθέτει την απαραίτητη αλλαγή προς το μέλλον.
- Χωρίς διπλή μέτρηση για τη διασφάλιση της περιβαλλοντικής ακεραιότητας. Η εφαρμογή του άρθρου 6 της Συμφωνίας του Παρισιού θα πρέπει να αποφεύγει κάθε μορφή διπλής καταμέτρησης και να διασφαλίζει ότι καμία μονάδα που εκδίδεται βάσει του Πρωτοκόλλου του Κιότο, της σύμβασης-πλαισίου των Ηνωμένων Εθνών για την αλλαγή του κλίματος, δεν μπορεί να υπολογίζεται στις υπάρχουσες και μελλοντικές εθνικά καθορισμένες συνεισφορές. Οι κανόνες πρέπει επίσης να περιλαμβάνουν εγγυήσεις για την προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.
- Θα γίνει ζημιά – χρειαζόμαστε ένα δίχτυ ασφαλείας για το κλίμα. Ακόμη και αν μειώσουμε τις εκπομπές, ορισμένες αρνητικές επιπτώσεις θα παραμείνουν αναπόφευκτες. Τόσο ο πολιτικός χώρος όσο και οι πρόσθετες ροές χρηματοδότησης πρέπει να επαναπροσανατολιστούν για να υποστηρίξουν τις αναπτυσσόμενες χώρες και τις προκλήσεις που θα αντιμετωπίσουν στο πλαίσιο των στόχων του Δικτύου Σαντιάγο για την Απώλεια και τη Ζημιά.
- Για να καταπολεμήσει ο κόσμος την κλιματική αλλαγή πρέπει να επαναπροσανατολίσουμε τις χρηματοοικονομικές ροές. Διαβάστε τη γνώμη του ευρωβουλευτή των Πρασίνων/EFA Bas Eickhout σχετικά με το γιατί τα πράσινα οικονομικά είναι σημαντικά εδώ.
Οι στόχοι της ΕΕ για το κλίμα: γιατί πρέπει να τακτοποιήσουμε το δικό μας σπίτι
Η ομιλία της Προέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ursula von der Leyen για την κατάσταση της Ένωσης τον περασμένο μήνα ήταν πολύ αποκαρδιωτική. Όταν αναφέρθηκε η πολιτική για το κλίμα, έγινε δυστυχώς σαφές ότι η Επιτροπή θεωρεί ότι έχει τελειώσει. Η απάντησή της στην επίλυση της κλιματικής κρίσης ήταν ότι άλλα μέρη του κόσμου θα έπρεπε να κάνουν περισσότερα. Αναφέρθηκε στην τελευταία έκθεση της IPCC και ισχυρίστηκε ότι άκουγε την επιστήμη. Όμως, το να ακούς την επιστήμη σημαίνει ότι και η ΕΕ πρέπει να κάνει περισσότερα. Πολύ περισσότερα.
Όλα τα κράτη μέλη της ΕΕ πρέπει να υποβάλουν τις δικές τους αυξημένες Εθνικά Καθορισμένες Συνεισφορές (NDC) πριν από τις διαπραγματεύσεις COP26. Τα NDC καθορίζουν τον τρόπο με τον οποίο κάθε χώρα προτίθεται να επιτύχει τους στόχους που ορίζονται στη Συμφωνία του Παρισιού. Όταν συγκρίνουμε τα NDC που έχουν προταθεί μέχρι τώρα με αυτά που η επιστήμη δείχνει ότι πρέπει να επιδιώκουμε, το χάσμα είναι τεράστιο. Σύμφωνα με συγκεφαλαιωτική έκθεση NDC του ΟΗΕ από τον Σεπτέμβριο του 2021 οι υπάρχουσες δεσμεύσεις θα οδηγήσουν σε αύξηση κατά 16% των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου έως το 2030 (έναντι του 2010). Η επιστήμη λέει ότι τα NDC πρέπει να συμβάλλουν σε μείωση των εκπομπών τουλάχιστον κατά 45% για να παραμείνουμε σε μια πορεία της υπερθέρμανσης του πλανήτη που δεν θα ξεπεράσει τον 1,5°C. Συνολικά, τα σημερινά NDC θα οδηγήσουν σε υπερθέρμανση του πλανήτη κατά περίπου 2,7 °C μέχρι το τέλος του αιώνα. Η ΕΕ πρέπει να υποστηρίξει τα κράτη μέλη σε συγκεκριμένες ενέργειες για την επίτευξη των εθνικών στόχων ώστε η ΕΕ να μπορέσει να διατηρήσει τις φιλοδοξίες της Συμφωνίας του Παρισιού.
Ο χρόνος πιέζει για να αυξήσουμε τις φιλοδοξίες της ΕΕ σύμφωνα με τη Συμφωνία του Παρισιού
Η ΕΕ θα πρέπει να αποτελεί παγκόσμιο πρότυπο για τη δράση για το κλίμα, αλλά το γεγονός είναι ότι, αυτή τη στιγμή, η ΕΕ δεν κάνει αρκετά για να εκπληρώσει τους στόχους της Συμφωνίας του Παρισιού. Το Climate Action Tracker αξιολογεί την πολιτική της ΕΕ για το κλίμα ως «ανεπαρκή» . Εάν όλες οι χώρες ακολουθούσαν την προσέγγιση της ΕΕ, η υπερθέρμανση του πλανήτη θα έφτανε τους 3°C, ενώ η IPCC έχει προειδοποιήσει ότι οτιδήποτε πάνω από 1,5°C θα ήταν καταστροφικό.
Κανείς δεν αρνείται ότι άλλες χώρες θα πρέπει να εντείνουν τις φιλοδοξίες τους για το κλίμα. Όμως, εάν η ΕΕ θέλει να είναι αξιόπιστη όταν επιμένουμε ότι η Κίνα, η Αυστραλία και η Βραζιλία πρέπει να κάνουν περισσότερα, πρέπει επειγόντως να τακτοποιήσουμε το δικό μας σπίτι. Η ΕΕ πρέπει να αναλάβει την ευθύνη για τους δικούς μας στόχους για το κλίμα, προτού κουνήσει το δάχτυλο σε άλλους.
Το χάσμα εκπομπών: γιατί χρειαζόμαστε τώρα την κλιματική δικαιοσύνη στο COP26
Ακόμη περισσότερο, επειδή οι φτωχές και περιθωριοποιημένες κοινότητες είναι αυτές που πλήττονται περισσότερο από τις καταστροφικές επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής. Οι ανεπτυγμένες χώρες πρέπει να ενισχύσουν τη χρηματοδότηση για να υποστηρίξουν τη μετάβαση σε μια πράσινη οικονομία στις αναπτυσσόμενες χώρες, για να προσαρμοστούν και να μετριάσουν τις επιπτώσεις της αναπόφευκτης κλιματικής αλλαγής. Δόθηκαν υποσχέσεις πριν από χρόνια ότι αυτή η χρηματοδότηση για το κλίμα θα ανερχόταν σε τουλάχιστον 100 δισεκατομμύρια δολάρια ετησίως, αρχής γενομένης από το 2020, αλλά αυτός ο στόχος απέχει ακόμη πολύ από την επίτευξή του.
Χρειαζόμαστε επίσης μια συμφωνία για την ατζέντα χρηματοδότησης για το κλίμα μετά το 2025, λαμβάνοντας υπόψη τα διδάγματα που αντλήθηκαν από την αποτυχία της τελευταίας μας δέσμευσης για τη χρηματοδότηση του κλίματος. Καθώς γνωρίζουμε ότι οι γυναίκες είναι πιο ευάλωτες στις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής από τους άνδρες, πρέπει επίσης να βασιστούμε στο νέο ενισχυμένο Σχέδιο Δράσης για το Φύλο της ΕΕ και όλες οι εθνικές δεσμεύσεις και η χρηματοδότηση για το κλίμα πρέπει να ανταποκρίνονται στο φύλο, στην διάσταση του φύλου.
Η Συμφωνία του Παρισιού: έχουμε σχέδιο, ας μείνουμε σε αυτό!
Έξι χρόνια μετά την υπογραφή και την επικύρωση του σχεδίου της Συμφωνίας του Παρισιού για το Κλίμα, υπάρχει μόνο μία χώρα στον κόσμο που βρίσκεται στην πραγματικότητα σε καλό δρόμο για την εκπλήρωση του στόχου του 1,5°C , και αυτή είναι η Γκάμπια!
Για να ακολουθήσουμε τα βήματά της στη σύνοδο κορυφής της COP26 –και να εφαρμόσουμε ουσιαστικά τη Συμφωνία του Παρισιού– πρέπει να οριστικοποιήσουμε τον Κανονισμό του Παρισιού. Ο Κανονισμός του Παρισιού έχει σκοπό να καθοδηγήσει τις χώρες στα βήματα που πρέπει να λάβουν για να επιτύχουν τους στόχους της Συμφωνίας του Παρισιού. Θα πρέπει να οδηγεί ως πλαίσιο διαφάνειας, ορίζοντας κοινά χρονοδιαγράμματα, εφαρμόζοντας τη «μη διπλή καταμέτρηση» των εκπομπών άνθρακα στις αγορές σύμφωνα με το άρθρο 6, καθώς και τον τρόπο αντιμετώπισης των απωλειών και των ζημιών λόγω της κλιματικής αλλαγής (για παράδειγμα στην οικονομία μιας χώρας, πολιτιστική κληρονομιά ή δημόσια υγεία). Αυτό επρόκειτο να αποφασιστεί στο COP25 στη Μαδρίτη πριν από δύο χρόνια, αλλά αναβλήθηκε μέχρι τώρα. Δεν έχουμε χρόνο να το αναβάλουμε για άλλη μια φορά.
Το μήνυμα των Πρασίνων/EFA προς τους υπεύθυνους λήψης αποφάσεων στο COP26 είναι αρκετά απλό. Θέλουμε να τηρηθεί η Συμφωνία του Παρισιού. Αυτό δεν είναι πάρα πολύ να ζητήσει κανείς. Σχεδόν κάθε χώρα στον κόσμο λέει ότι θέλει το ίδιο πράγμα – αλλά εξακολουθεί να μην έχει την απαιτούμενη κλιματική πολιτική .
Τι μπορείτε να κάνετε για να μας βοηθήσετε να επιτύχουμε αυτούς τους πράσινους στόχους στην COP26;
Μπορείτε να γίνετε μέρος της αλλαγής! Καθώς δεκάδες χιλιάδες άνθρωποι σε κάθε μεγάλη πόλη παρελαύνουν για την κλιματική δικαιοσύνη, παγκόσμιοι ηγέτες, υπουργοί και άλλοι πολιτικοί εκπρόσωποι ετοιμάζονται να ετοιμάσουν τις βαλίτσες τους για να παρακολουθήσουν τη διάσκεψη για το κλίμα στη Γλασκώβη, COP26. Ζητήστε τους να διατηρήσουν τον στόχο για συγκράτηση της ανόδου της θερμοκρασίας στον 1,5° C. Ενημερώστε τους ότι έχουμε ακόμα ελπίδα για έναν δίκαιο και βιώσιμο μελλοντικό κόσμο. Καλέστε τους να κρατήσουν αυτή την ελπίδα ζωντανή.
Pär Holmgren, μέλος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου των Πρασίνων/EFA και επίσημος εκπρόσωπος στην COP26 στη Γλασκώβη.