Λεπτομερή σχόλια κατέθεσαν στην ηλεκτρονική διαβούλευση για το δεύτερο σύστημα επαναεροποίησης και αποθήκευσης LNG (ΑΣΦΑ), που σχεδιάζεται στη θαλάσσια περιοχή της Θράκης, οι περιβαλλοντικές οργανώσεις WWF Ελλάς, Ινστιτούτο Κητολογικών Ερευνών Πέλαγος, Εταιρεία Προστασίας Βιοποικιλότητας Θράκης, MEDASSET, Greenpeace, Ελληνική Ορνιθολογική Εταιρεία και Εταιρία Προστασίας της Φύσης.

Στη σύνταξη των σχολίων συνέβαλαν καθοριστικά και οι ειδικοί στο αντικείμενο της αλιείας και θαλάσσιας βιοποικιλότητας επιστήμονες Καθ. Αθανάσιος Τσίκληρας και Δρ Εμμανουήλ Κουτράκης.

Τα σημεία κυριότερης ανησυχίας που επισημαίνονται στο έγγραφο σχολιασμού είναι τα εξής:

1. Το Θρακικό Πέλαγος, όπου χωροθετείται και δεύτερο πλωτό σύστημα LNG, είναι το σημαντικότερο αλιευτικό πεδίο της Μεσογείου. Το πλωτό εργοστάσιο επαναεριοποίησης LNG θα προξενήσει ανεπανόρθωτες επιπτώσεις και θα προκαλέσει τη θανάτωση μεγάλων ποσοτήτων από ψάρια και θαλάσσιους οργανισμούς, σε αυτό το εξαιρετικής οικολογικής σημασίας και ιδιαίτερα ευάλωτο θαλάσσιο οικοσύστημα.
2. Το ΑΣΦΑ Θράκης χωροθετείται εντός προστατευόμενης περιοχής NATURA 2000, παρά το γεγονός ότι τέτοιες εγκαταστάσεις ιδιαίτερης επικινδυνότητας για βιομηχανικό ατύχημα απαγορεύονται από την ελληνική νομοθεσία για την προστασία της βιοποικιλότητας.
3. Πρόκειται για το δεύτερο πλωτό σύστημα επαναεριοποίησης LNG που σχεδιάζεται μέσα στην ίδια περιοχή NATURA. To πρώτο είναι το ΑΣΦΑ Αλεξανδρούπολης, το οποίο εγκαταστάθηκε σε αυτή την ευαίσθητη περιοχή το περασμένο καλοκαίρι και ακόμα δεν έχει ουσιαστικά λειτουργήσει λόγω τεχνικών προβλημάτων. Ταυτόχρονα, μέσα στην ίδια θαλάσσια περιοχή Natura σχεδιάζεται και μεγάλο υπεράκτιο αιολικό πάρκο. Οι σωρευτικές επιπτώσεις όλων αυτών των έργων δεν έχουν εκτιμηθεί, ενώ μάλιστα ταυτόχρονα οι απαραίτητες μελέτες και τα προβλεπόμενα από τη νομοθεσία της ΕΕ θεσμικά μέτρα προστασίας για τις περιοχές Natura καθυστερούν αδικαιολόγητα.
4. Οι επιπτώσεις στην αλιευτική δραστηριότητα θα είναι σημαντικές, καθώς το έργο θα προσθέσει στην ήδη υπάρχουσα ζώνη ασφαλείας του ΑΣΦΑ Αλεξανδρούπολης μία ακόμα, η οποία θα εκτείνεται σε 0,54 ναυτικά μίλια γύρω από την πλωτή βιομηχανική εγκατάσταση και “σε απόσταση μικρότερη των πεντακοσίων μέτρων (500 μ.) εκατέρωθεν της διαδρομής όδευσης του αγωγού”. Η απαγόρευση θα είναι μόνιμη. Όπως μάλιστα αναφέρει η μελέτη, “[ο]ι αλιείς θα μετακινούνται σε παρακείμενες περιοχές αλιείας“. Με δεδομένο ότι ο υποθαλάσσιος αγωγός έχει μήκος 15 χιλιόμετρα, οι απαγορεύσεις αυτές θα έχουν άμεσες οικονομικές και κοινωνικές συνέπειες, που δεν έχουν εκτιμηθεί από τη μελέτη περιβαλλοντικών επιπτώσεων. Αντιθέτως, το μόνο που προβλέπεται είναι ένας “μηχανισμός παραπόνων”.
5. Ειδικότερα όσον αφορά στο προστατευόμενο είδος Phocoena phocoena (φώκαινα), σημειώνεται πως η θαλάσσια περιοχή Θράκης είναι η μοναδική περιοχή της Μεσογείου όπου υπάρχει αυτός ο εναπομείνας πληθυσμός, ο οποίος μετακινείται σε όλο το Θρακικό Πέλαγος.
6. Σημαντικές εκπομπές μεθανίου: Όπως προκύπτει από τη μελέτη της διαβούλευσης, σε 20 χρόνια λειτουργίας, τα δύο ΑΣΦΑ (Θράκης και Αλεξανδρούπολης) θα προσθέσουν 2,8 μεγατόνους αερίων του θερμοκηπίου στην ατμόσφαιρα, δηλαδή μία ποσότητα μεγαλύτερη από τις συνολικές εκπομπές του τομέα διαχείρισης γης και δασών (LULUCF) μέχρι το 2050 (2,6 Mt CO₂-eq).
7. Πρόκειται για έργο με βαρύ ρυπαντικό φορτίο. Η λειτουργία του ΑΣΦΑ απαιτεί τη χρήση αντιδιαβρωτικών και βιοκτόνων για τη θανάτωση όλων των οργανισμών που θα αναρροφώνται και τα οποία θα απορρίπτονται τελικά στη θάλασσα. Για παράδειγμα, στη μελέτη περιβαλλοντικών επιπτώσεων αναφέρεται ότι θα χρησιμοποιηθεί υποχλωρίτης και χαλκός, σε ποσότητες ίδιες του πρώτου FSRU, του δίδυμου δηλαδή έργου του παρόντος ΑΣΦΑ (500 κιλά χαλκός και 1.500 κιλά υποχλωρίτης ετησίως. Συνεπώς, σωρευτικά, από τα δύο ίδια ΑΣΦΑ, θα διπλασιαστούν οι επιπτώσεις από αυτές τις τοξικές ουσίες στο θαλάσσιο οικοσύστημα της ευρύτερης περιοχής.

Στη μελέτη διατυπώνονται ισχυρισμοί ανερμάτιστοι και εντελώς άσχετοι με το σοβαρών επιπτώσεων έργο. Ένας τέτοιος αφορά στην απολιγνιτοποίηση της χώρας, διαδικασία της οποίας τα οφέλη διεκδικεί η εταιρεία, ισχυριζόμενη ότι το νέο ΑΣΦΑ θα βοηθήσει στην αποφυγή “κόστους χρήσης λιγνίτη”, “κόστους εκπομπών CO₂ από χρήση λιγνίτη” και “κόστους επένδυσης και λειτουργίας λιγνιτικών μονάδων”. Όμως, οι εθνικές μειώσεις εκπομπών από την απόσυρση των λιγνιτικών μονάδων σαφέστατα δεν είναι απόρροια του έργου LNG (το οποίο θα προσθέσει άλλωστε εκπομπές), αλλά θέσπισης του Εθνικού Κλιματικού Νόμου. Είναι απορίας άξιο για ποιον λόγο ο φορέας του έργου επιχειρεί να αποκομίσει όφελος από την απόσυρση των λιγνιτικών μονάδων.

Τα λεπτομερή σχόλια έχουν αναρτηθεί στο Ηλεκτρονικό Περιβαλλοντικό Μητρώο (https://eprm.ypen.gr/src/App/w1/2148) και θα σταλούν στους αρμόδιους για περιβαλλοντικές γνωμοδοτήσεις φορείς.

Δείτε αναλυτικά τα σχόλια ΕΔΩ

Τι προβλέπει η Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων 

Η κυβέρνηση προωθεί το Ανεξάρτητο Σύστημα Φυσικού Αερίου (ΑΣΦΑ) Θράκης της Gastrade. Η δημόσια διαβούλευση της Μελέτης Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων του έργου,τελείωσε στις 8 Μάιου. Το ΑΣΦΑ Θράκης έρχεται να προστεθεί στο FSRU Αλεξανδρούπολης και θα εγκατασταθεί, και αυτό, στην Περιφέρεια Ανατολικής Μακεδονίας – Θράκης, στην Π.Ε. Έβρου, μέσα σε μια σημαντική για την αλιεία και την βιοποικιλότητα θαλάσσια περιοχή NATURA.

Η ζήτηση ορυκτού αερίου που επιδιώκει να καλύψει το ΑΣΦΑ Θράκης υπολογίζεται στα 3,0 δισ. κυβικά μέτρα ετησίως, τα οποία θα διατίθενται μέσω των αγωγών ΤΑΡ ή/και του ΕΣΦΑ.

Σύμφωνα με την ΜΠΕ, το έργο θα αποτελείται από τρία μέρη:

1. Τον Υπεράκτιο Πλωτό Τερματικό Σταθμό ΥΦΑ ο οποίος περιλαμβάνει:
– Μόνιμα Αγκυροβολημένη Πλωτή Μονάδα Αποθήκευσης/Αεριοποίησης ΥΦΑ (Floating Storage & Regasification Unit – FSRU). Το FSRU θα έχει 4 δεξαμενές αποθήκευσης ΥΦΑ, συνοδευτικές αντλίες και σωληνώσεις και εξοπλισμό επαναεριοποίησης. Το FSRU θα περιλαμβάνει τις εγκαταστάσεις παραλαβής ΥΦΑ για την αγκυροβόληση των πλοίων μεταφοράς ΥΦΑ (συμπεριλαμβανομένων των συστημάτων εκφόρτωσης, σωληνώσεων και τερματισμού λειτουργίας), σύστημα διαχείρισης BOG, βοηθητικές εγκαταστάσεις & συστήματα διαχείρισης αποβλήτων, συστήματα ασφαλείας (Ανίχνευση Βλαβών & Τερματισμός έκτακτης ανάγκης, Πυροπροστασία, Περιορισμός διαρροής) και άλλες εγκαταστάσεις (Περιοχή μεταφοράς ανταλλακτικών και προσωπικού) και συστήματα (Ηλεκτρικά, Αυτοματισμοί, Έλεγχος & Επικοινωνία).
– Μόνιμο αγκυροβόλιο της μονάδας FSRU 9 km νοτιοδυτικά της Αλεξανδρούπολης σε απόσταση 8 km από την απέναντι ακτή, στη θαλάσσια περιοχή της Θράκης και σε βάθος περίπου 35 m.
– Δύο εύκαμπτους σωλήνες εσωτερικής διαμέτρου 12’’ έκαστος για την μεταφορά φυσικού αερίου από τη μονάδα FSRU προς τον υποθαλάσσιο αγωγό, μέσω της Πολλαπλής Εξαγωγής Τέρματος Αγωγού (Pipeline End Manifold ή PLEM).
– Την υποθαλάσσια Πολλαπλή Εξαγωγή Τέρματος Αγωγού (PLEM), με την οποία συνδέονται οι εύκαμπτοι σωλήνες με τον υποθαλάσσιο αγωγό φυσικού αερίου. Η PLEM θα είναι ποντισμένη στον βυθό της θαλάσσης και σε οριζόντια απόσταση περί τα 20 μέτρα από τη μονάδα FSRU.

2. Τον αγωγό φυσικού αερίου, ονομαστικής διαμέτρου 30”, πίεσης σχεδιασμού 100 barg και πίεσης λειτουργίας ανάλογης αυτής του TAP/ΕΣΦΑ (65-95 barg) για την υποθαλάσσια και χερσαία μεταφορά του φυσικού αερίου για τη διασύνδεση με τον αγωγό φυσικού αερίου TAP ή/και με το ΕΣΦΑ. Ειδικότερα:
– Ο υποθαλάσσιος αγωγός θα έχει μήκος περί τα 15 km.
– Ο χερσαίος αγωγός θα έχει μήκος περί τα 5 km.
– Ο αγωγός θα προσαιγιαλώνεται περίπου 4 χιλιόμετρα ανατολικά της Αλεξανδρούπολης. Πλησίον της περιοχής προσαιγιάλωσης θα εγκατασταθεί παράκτιος σταθμός βανοστασίου.

3. Διασύνδεση με τον υφιστάμενο αγωγό TAP στο ύψος της Άνθειας, με την κατασκευή ενός Μετρητικού/Ρυθμιστικού Σταθμού. Θα προβλεφθεί επίσης πιθανή διασύνδεση στην περιοχή με τον αγωγό του ΕΣΦΑ (κλάδος Κήποι-Κομοτηνή). Σημειώνεται ότι σε κοντινή απόσταση έχει ήδη προγραμματισθεί η κατασκευή νέου Σταθμού Εισόδου (Μ/Ρ) – πλησίον του υφιστάμενου Σταθμού Εξόδου Αλεξανδρούπολης του ΔΕΣΦΑ (U3630) – για τις ανάγκες σύνδεσης του ΑΣΦΑ Αλεξανδρούπολης με το ΕΣΦΑ.

Διευκρινίζεται ότι η θέση του πλωτού σταθμού απέχει περί τα 4,5 ναυτικά μίλια δηλαδή 8 km από την πλησιέστερη ακτή της Μάκρης, ενώ απέχει από την Αλεξανδρούπολη περί τα 9 km.

Ο σταθμός θα διαθέτει αποθηκευτική ικανότητα από 170.000 m3 έως και 185.000 m3 υγροποιημένου φυσικού αερίου (LNG).(ΥΦΑ) στο Θρακικό Πέλαγος.