Μια πολιτική για την γεωργία και την αλιεία προς όφελος του περιβάλλοντος, των αλιέων/γεωργών και των καταναλωτών

Οι ΠΡΑΣΙΝΟΙ-ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗ υποστηρίζουμε σθεναρά την ανάγκη διαμόρφωσης και εφαρμογής πολιτικών για την αλιεία και την γεωργία που

• Να διασφαλίζουν το περιβάλλον μακροχρόνια μια και είναι η υλική βάση για την ζωή αλλά και για την οικονομία
• Να είναι προς όφελος των πολιτών ως υπεύθυνων καταναλωτών, μια και η διατροφή με ψάρια και γεωργικά προϊόντα μπορεί να συμβάλλει στην καλή υγεία, ακόμα και στην αποκατάσταση της υγείας
• Να διασφαλίζουν ένα αξιοπρεπές εισόδημα στους αλιείς και τους γεωργούς με την προϋπόθεση και με την δέσμευση ότι ακολουθούν πρακτικές που είναι υπεύθυνες, που διασφαλίζουν την υγεία των πολιτών και την καλή κατάσταση του περιβάλλοντος

Μεσογειακή διατροφή και οικολογικά υπεύθυνη γεωργία για βελτίωση και των δημοσιονομικών μας

Η μεσογειακή διατροφή, όταν ακολουθείται, αποτελεί το καλύτερο εργαλείο για την διασφάλιση της καλής υγείας των πολιτών και την βελτίωση της δημόσιας υγείας. Πολιτικές βελτίωσης των δημοσιονομικών θα μπορούσαν να έχουν ως βασικό πυλώνα – αντί για τις βίαιες περικοπές μισθών και συντάξεων και την εξοντωτική φορολόγηση των πολιτών – τον εξορθολογισμό των οικογενειακών και δημόσιων δαπανών για την υγεία μέσω της πρόληψης και βελτίωσης της υγείας των πολιτών μέσα από την επιστροφή σε μια ισορροπημένη μεσογειακή (και κρητική) διατροφή.

Αυτό απαιτεί, όμως, σωστές και οικολογικά συμβατές πρακτικές καλλιέργειας (στροφή στην οικολογική γεωργία, έλεγχος των φυτοφαρμάκων, έλεγχος για υπολείμματα στα τρόφιμα) και προστασία της γενετική και οικολογικής ποικιλότητας (σπόροι, φυλές ζώων). Απαιτεί σωστό σχεδιασμό από πλευράς πολιτική ηγεσίας στην προκήρυξη των εργαλείων στήριξης της οικολογικής γεωργίας και αποτροπή κυμάτων λεηλασίας των περιορισμένων πόρων από τυχοδιώκτες που ενδιαφέρονται μόνο για επιδοτήσεις, χωρίς να νοιάζονται πραγματικά για την οικολογική καλλιέργεια.

Απαιτεί, επανεκπαίδευση στην μεσογειακή διατροφή, ήδη από την παιδική ηλικία, μια και  αυτή έχει σε σημαντικό βαθμό εγκαταλειφθεί σήμερα από μεγάλα τμήματα του πληθυσμού με αποτέλεσμα να έχουν αυξηθεί οι ασθένειες που σχετίζονται με την διατροφή (καρδιακά, καρκίνοι κα). Απαιτεί, όμως, και πολιτικές και πολιτικούς που να αντιλαμβάνονται ότι δεν αρκεί να λένε παχιά λόγια αλλά πρέπει να είναι σε θέση να σχεδιάζουν σε διάλογο με τους πολίτες και να εφαρμόζουν πολιτικές προς όφελος της κοινωνίας και του περιβάλλοντος, όχι απλώς να κρατάνε ζεστή την καρέκλα και γεμάτη την τσέπη τους, την ίδια στιγμή που είναι ανίκανοι να συμβάλλουν στην βελτίωση της ζωής μας.

Βιώσιμη αλιεία για την διασφάλιση περιβάλλοντος, αλιέων και δημόσιου συμφέροντος

Η αλιεία είναι ένας κρίσιμος παράγοντας τόσο για την υγεία των πολιτών και του θαλάσσιου οικοσυστήματος όσο και για την διασφάλιση ενός αξιοπρεπούς εισοδήματος για χιλιάδες οικογένειες, ιδιαίτερα στις νησιωτικές περιοχές. Είναι μια δραστηριότητα που για να μπορεί να συνεχίζεται και για τις επόμενες εκατονταετίες πρέπει να γίνεται με υπεύθυνο τρόπο. Τα ψάρια αναπαράγονται χωρίς να χρειάζεται η ανθρώπινη παρέμβαση και χωρίς κόστος για τις ανθρώπινες κοινωνίες, αρκεί οι αλιευτικές πρακτικές να διατηρούν αυτή την δυνατότητα της φύσης. Είναι σημαντικό, λοιπόν, οι πολιτικοί και η διοίκηση να διασφαλίζουν μια βιώσιμη αλιεία που λαμβάνει υπόψη και διασφαλίζει τα συμφέροντα της θάλασσας, των υπεύθυνων αλιέων και της κοινωνίας και να εμποδίζει όσους απειλούν αυτά τα συμφέροντα. Δηλαδή με απλά λόγια, οι κυβερνώντες και η διοίκηση πρέπει να εμποδίζουν πρακτικές παράνομης και καταστροφικής αλιείας και να επιβάλλουν κυρώσεις σε όσους τις ακολουθούν γιατί στρέφονται ενάντια στο δημόσιο συμφέρον και το μέλλον.

Πολύ συχνά, ως συνέπεια πελατειακών σχέσεων, οι πολιτικοί αντί να προστατεύουν την υγεία, το περιβάλλον και τους υπεύθυνους πολίτες από παράνομες και καταστροφικές πολιτικές, έρχονται είτε να προστατεύσουν αυτούς που παρανομούν και καταστρέφουν είτε κλείνουν τα μάτια μπροστά στην καταστροφή. Αυτό συμβαίνει τόσο σε σχέση με καλλιεργητικές μεθόδους που χρησιμοποιούν ανεύθυνα τα φυτοφάρμακα και λιπάσματα (με συνέπειες στην υγεία των ίδιων των αγροτών αλλά και των καταναλωτών καθώς και στο περιβάλλον), όσο και σε σχέση με τις παράνομες και καταστροφικές μεθόδους αλιείας.

Η χώρα μας οφείλει να προχωρήσει σε ελέγχους και περιορισμό της παράνομης και καταστροφικής αλιείας, ιδιαίτερα μέσω του ελέγχου των αλιευμάτων στις αγορές και κατά την στιγμή της εκφόρτωσής τους, να διεξάγει έρευνες για την κατάσταση των θαλάσσιων οικοσυστημάτων και να λαμβάνει μέτρα για την αποκατάσταση των πληθυσμών των ψαριών σε περιοχές που διαπιστώνεται μείωση τους.  Τόσο οι διεθνείς συμφωνίες όσο και η κοινή αλιευτική πολιτική σε ευρωπαϊκό επίπεδο παρέχουν κατάλληλα εργαλεία (συμπεριλαμβανομένων οικονομικών) ώστε οι ψαράδες και οι τοπικές κοινωνίες να αναλάβουν μέσω της αλιείας και της οικολογικής διαχείρισης των θαλάσσιων περιοχών νέους ρόλους, όπως αυτόν του προστάτη των θαλασσών. Ο ψαράς είναι απόλυτα εξαρτημένος από την καλή κατάσταση των θαλάσσιων οικοσυστημάτων, έχει λοιπόν κάθε συμφέρον να αναλαμβάνει αυτόν τον ρόλο.

Με βάση την ευρωπαϊκή νομοθεσία, κάθε αλιευτικό που θέλει να ελλιμενιστεί κάπου, πρέπει να ζητήσει εκ των προτέρων άδεια και πρέπει να υποβάλλει έκθεση για τα μεταφερόμενα αλιεύματα και για τα νόμιμα πιστοποιητικά αλίευσης που κατέχει αυτό. Πρέπει επίσης να είναι διαθέσιμο για οποιονδήποτε έλεγχο όχι μόνο των εθνικών αρχών του λιμένος κατάπλου, αλλά και σε διεθνείς ελέγχους που μπορεί να γίνουν αν υπάρχει υπόνοια ότι το σκάφος εμπλέκεται σε παράνομες αλιευτικές πρακτικές.

 Αλλά δυστυχώς, στο σπίτι μας, η κυβέρνηση δεν λαμβάνει κανένα μέτρο ελέγχου των παράνομων αλιευτικών σκαφών, αλλά ούτε των νόμιμων, που αλιεύουν χρησιμοποιώντας παράνομες μεθόδους. Σκάφη μέσης αλιείας παραβιάζουν το όριο του 1,5 μιλίου και ψαρεύουν κοντά στην ακτή, γρι γρι αλιεύουν Μαγιάτικα πολύ κοντά στην ακτή και σε βάθος που είναι μικρότερο των τεσσάρων τρίτων του άλτους των διχτυών τους, σκάφη αλιεύουν νόμιμα μακρύπτερους τόνους (albacore) και συλλαμβάνουν ως παρεπόμενο αλίευμα ξιφίες βάρους δύο ή τριών κιλών, τα οποία εκφορτώνουν κανονικά και χωρίς συνέπειες, παράκτια αλιευτικά σκάφη αφήνουν τα δίχτυα τους δύο και τρεις ημέρες μέσα στη θάλασσα για να αλιεύσουν αστακούς και καραβίδες, καταστρέφοντας κάθε ζωή στην περιοχή που τα ρίχνουν κα. Τράτες που έχουν άδεια για τα διεθνή ύδατα σε απόσταση μερικές εκατοντάδες μέτρα από την ακτή και να μην ενδιαφέρεται κανείς. Η συνήθης δικαιολογία είναι, αν είναι παράνομος θα καταγραφεί από το δορυφορικό σύστημα. Μόνο που αυτό τις περισσότερες φορές, σκόπιμα ή όχι δεν λειτουργεί.

Υπάρχουν πολλά αποδεικτικά στοιχεία για εκτεταμένη χρήση των σημαιών ευκαιρίας από αλιευτικά που ψαρεύουν στα διεθνή ύδατα των Μεσογειακών χωρών, περιλαμβανομένης και της Ελλάδος. Υπάρχουν υπόνοιες για αύξηση του όγκου των παράνομων αλιευμάτων που μεταφορτώνονται στη θάλασσα της Μεσογείου σε μεγάλα πλοία ψυγεία που προορίζονται για την Ανατολική Ασία.

Εκτός από ελληνικά αλιευτικά, διαπιστώνεται ότι αλιευτικά από άλλες χώρες αλιεύουν πέρα από τα έξι μίλια ανοιχτά της Κρήτης αλλά και στα διεθνή ύδατα στο Αιγαίο και στο Ιόνιο, γαρίδες, μακρύπτερους τόνους, μπακαλιάρους και πολλά άλλα είδη χρησιμοποιώντας καταστροφικά εργαλεία ή παράνομες μεθόδους.

Σε περιοχές της Κρήτης αλλά κι άλλων νησιών έχει επανέλθει – αν και για κάποια χρόνια είχε σχεδόν εγκαταλειφθεί – η «αλιεία» με δυναμίτη. Ψάρια που έχουν «αλιευθεί» με αυτόν τον καταστροφικό τρόπο πωλούνται παρανόμως και χωρίς συνέπειες στις αγορές ή από χέρι με χέρι – πρόκειται κυρίως  για μουρμούρια, μαγιάτικα και τόνους κα. Οι αρχές συχνά κάνουν τα στραβά μάτια – αφού ψάρια αλιυεμένα με δυναμίτη έχει διαπιστωθεί να πωλούνται ακόμα και στον δρόμο, πχ στην Εθνική οδό κοντά στον Ρέθυμνο ή να σερβίρονται ως “Μουρμούρια του Δυναμίτη”, σε ταβέρνες του Αμαρίου, που είχαν πιαστεί με την παράνομη αυτή μέθοδο, στον Πλατανιά και τη Σκαλέτα.

Η παράνομη αλίευση ενός ψαριού προκαλεί την έλλειψη ενός νόμιμα διαθέσιμου ψαριού για τους υπόλοιπους ψαράδες της Μεσογείου. Κάθε νόμιμος λοιπόν ψαράς, εξαρτάται από τις ενέργειες των άλλων, παράνομων όπως οι παραπάνω ψαράδων.

Τα Συμβούλια Αλιείας πρέπει να συγκροτούνται σε περιφερειακό επίπεδο και να αποτελούνται από εκπροσώπους των υπεύθυνων ψαράδων κι εκπροσώπους φορέων που έχουν ως σκοπό την προστασία των θαλάσσιων οικοσυστημάτων, αντί να κατευθύνονται από τα λόμπυ και τον εκάστοτε υπουργό που υποκύπτει στις παράλογες απαιτήσεις αυτών των λόμπυ.

Η εκφόρτωση και ο έλεγχος των αλιευμάτων καθώς και του αλιευτικού στόλου και των εργαλείων που χρησιμοποιούνται πρέπει να αποτελεί ζήτημα της κάθε περιφέρειας και των αλιευτικών συλλόγων που δραστηριοποιούνται εκεί, αλλά με ενίσχυση των μηχανισμών ελέγχου. Το υπάρχον Δορυφορικό Σύστημα Παρακολούθησης των Τρατών και των γρι γρι πρέπει να αντικατασταθεί με το AIS.

Πρέπει να απαγορευτεί κάθε μορφή αλιείας, δηλαδή να σταματήσει η αλιεία για όλα τα αλιευτικά εργαλεία τον μήνα Μάιο κάθε έτους. Έτσι και η πλειονότητα των αλιευμάτων θα μπορέσει να αναπαραχθεί και η πίεση στα αλιεύματα θα γίνεται μόνο τους 11 από τους 12 μήνες του χρόνου

Οι αλιείς πρέπει να λαμβάνουν μέρος σε όλη την διαδικασία λήψεις αποφάσεων που έχουν σχέση με την αλιεία με τρόπο συνεχή και συστηματικό, και όχι αποσπασματικό. Οι μελέτες και οι έρευνες για την κατάσταση των αλιευμάτων δεν πρέπει να γίνονται με σκοπό απλώς την διατήρηση λίγο ακόμα ενός αλιευτικού εργαλείου που προκαλεί ζημιά (πχ βιντζότρατα), αλλά με στόχο την λήψη ουσιαστικών διαχειριστικών μέτρων σε επίπεδο αλιευτικής λεκάνης ώστε να αποκατασταθεί ο πλούτος της θάλασσας, να διασφαλιστεί μακροχρόνια το επάγγελμα του ψαρά, να μπουν στο επάγγελμα νέοι και καλύτερα εκπαιδευμένοι νέοι, να διασφαλιστεί ένα μέσο διατροφής – τα ψάρια – υψηλής διατροφικής αξίας

Οι ΠΡΑΣΙΝΟΙ ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗ ζητάμε άμεσα την διαμόρφωση ενός ολοκληρωμένου σχεδίου για την βιώσιμη αλιεία και την πάταξη της παράνομης και καταστροφικής αλιείας, ένα σχέδιο που θα επιφέρει μια ισορροπία και αρμονία στην πολύπαθη θάλασσα μας, θα βελτιώσει την κατάσταση των κοινοτήτων των ψαράδων και θα διασφαλίσει το δημόσιο συμφέρον.