Το υλικό που ακολουθεί είναι ένα newsletter που ετοιμάζει και κυκλοφορεί ευρέως ο Τάσος Κρομμύδας. Όλες οι μηνιαίες ανασκοπήσεις αναρτώνται εδώ: https://www.facebook.com/tkromm/notes

1. Εκθέσεις – ειδήσεις

• Και επίσημα από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Μετεωρολογίας, το 2016 ήταν το θερμότερο έτος που έχει καταγραφεί ποτέ, σπάζοντας το ρεκόρ του 2015 που με τη σειρά του είχε σπάσει εκείνο του 2014. Ο ΠΟΜ συνεκτιμά και αξιολογεί τα δεδομένα άλλων οργανισμών όπως της NASA, της NOAA των ΗΠΑ, του Ευρωπαϊκού Προγράμματος Copernicus και του Βρετανικού Met Office. Εκτιμάται πως η υπερθέρμανση σε σχέση με τα μέσα του 18ου αιώνα (βάση σύγκρισης σε όλες τις διεθνείς συμφωνίες) ανήλθε στους 1,1°C. Επίσης, το 2016 ήταν η πρώτη χρονιά στην ιστορία κατά την οποία η μέση συγκέντρωση CO2 στην ατμόσφαιρα δεν έπεσε ποτέ κάτω από 400ppm.

• Το 2016 ήταν η πρώτη χρονιά όπου στην Ελλάδα στο Διασυνδεδεμένο Σύστημα η ηλεκτροπαραγωγή από ΑΠΕ (15,04TWh μαζί με υδροηλεκτρικά) ξεπέρασε την ηλεκτροπαραγωγή από λιγνίτη (14,90TWh από 19,42TWh το 2015). Σημαντική αύξηση είχαμε στην ηλεκτροπαραγωγή από φυσικό αέριο (12,51TWh από 7,27TWh) και μικρή μείωση του ισοζυγίου εισαγωγών (8,80TWh από 9,61TWh). Αναλυτικάαπό τον ΑΔΜΗΕ.

• Το 2016 στην ΕΕ η ηλεκτροπαραγωγή από κάρβουνο/λιγνίτη μειώθηκε κατά 12% και εκείνη από φυσικό αέριο αυξήθηκε κατά 20%, με αποτέλεσμα οι αντίστοιχες εκπομπές CO2 να μειωθούν κατά 4,5%. Σε σύγκριση με το 2010, οι ΑΠΕ (χωρίς υδροηλεκτρικά) είναι η μόνη τεχνολογία με αυξημένη ηλεκτροπαραγωγή (+304 TWh) ενώ εκείνη από κάρβουνο έχει μειωθεί κατά 125 TWh, από πυρηνικά κατά 76 TWh και από φυσικό αέριο κατά 168TWh. Αναλυτικά από το Sandbag.

• Κεντρικά συμπεράσματα από τη νέα έκθεση του Ευρ. Οργανισμού Περιβάλλοντος για την τρωτότητα της Ευρώπης απέναντι στην κλιματική αλλαγή και τις αναμενόμενες επιπτώσεις της.

• Οι παγκόσμιες επενδύσεις σε ΑΠΕ έφτασαν τα 287 δις$ το 2016, 18% χαμηλότερες σε σχέση με το 2015, σε συνθήκες βέβαια μείωσης του κόστους ανά μονάδα ισχύος. Μεγάλη αύξηση (40%) στις επενδύσεις σε υπεράκτια αιολικά που έφτασαν τα 30 δις$. Αναλυτικά ανά γεωγραφική περιοχή και τεχνολογία.

• Η παγκόσμια νέα ισχύς φωτοβολταϊκών ανήρθε στα 75 GW το 2016, σημειώνοντας αύξηση 50% σε σχέση με το 2015. Μόνο στην Κίνα εγκαταστάθηκαν 34 GW, 126% περισσότερα σε σχέση με το 2015.

• Νέα Έκθεση από το Υπ. Ενέργειας των ΗΠΑ δείχνει πως μόνο στην ηλιακή ενέργεια απασχολούνται διπλάσιοι άνθρωποι σε σχέση με όσους εργάζονται σε όλα τα ορυκτά καύσιμα στην ηλεκτροπαραγωγή. Οι νέες θέσεις εργασίας που δημιουργήθηκαν το 2016 ήταν 73,6 χιλιάδες στην ηλιακή ενέργεια και 24,6 χιλιάδες στην αιολική.

• Η αιολική και ηλιακή ενέργεια είναι ήδη (κατά τόπους) οι φτηνότερες τεχνολογίες ηλεκτροπαραγωγής στις ΗΠΑ σύμφωνα με την ετήσια έκθεση του επενδυτικού-συμβουλευτικού ομίλου Lazard για τις εξελίξεις στο μη-επιδοτούμενο κόστος ηλεκτροπαραγωγής. Διαπιστώνει επίσης πως τα 7 τελευταία χρόνια το κόστος των μεγάλων φωτοβολταϊκών έχει μειωθεί κατά 85% και των αιολικών κατά 66%.

• Η ανάπτυξη των ηλεκτρικών αυτοκινήτων αναμένεται να μειώσει κατά 2 εκατομμύρια βαρέλια την ημέρα την κατανάλωση πετρελαίου το 2025, και κατά 16 εκατομμύρια το 2040.

• Σε ιστορικά πρωτοφανές ελάχιστο βρίσκεται το άθροισμα επιφάνειας των θαλάσσιων πάγων στην Αρκτική και στην Ανταρκτική.

• Μέσα σε 10 χρόνια οι μισοί από τους σημερινούς κάτοχους αυτοκινήτου δε θα θέλουν να έχουν πια αυτοκίνητο, εκτιμούν 3 στα 4 διευθυντικά στελέχη της παγκόσμιας αυτοκινητοβιομηχανίας σε σχετική έρευνα. Το 93% απαντά πως σχεδιάζουν επενδύσεις σε ηλεκτρικά αυτοκίνητα μέσα στα επόμενα 5 χρόνια.

• Επένδυση 1 δις$ σε μαζικές μεταφορές δημιουργεί περισσότερες θέσεις εργασίας σε σχέση με ίση επένδυση σε συντήρηση δρόμων ή σε κατασκευή νέων κατά 9% και 19% αντίστοιχα.

• Νέα λιγνιτωρυχεία σε αναξιοποίητα κοιτάσματα σε Δράμα, Ελασσόνα και Βεγόρα εξετάζει η κυβέρνηση.

2. Καλά νέα και παραδείγματα

• Στη Σουηδία, τα 7 από τα 8 κόμματα της Βουλής (όλα πλην του ακροδεξιού) προχώρησαν σε συμφωνία για μηδενισμό όλων των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου μέχρι το 2045 (με μείωση των εγχώριων εκπομπών κατά 85% και αντιστάθμιση του υπόλοιπου 15% μέσα από πχ φύτευση δασών ή καθαρές επενδύσεις σε τρίτες χώρες).

• Ολόκληρο το 2016 στη Βρετανία τα αιολικά παρήγαγαν περισσότερη ηλεκτρική ενέργεια από όση το κάρβουνο. Η ηλεκτροπαραγωγή από κάρβουνο ήταν η χαμηλότερη από το 1935. Τα Χριστούγεννα η αιολική ενέργεια κάλυψε το 32% της κατανάλωσης ηλεκτρισμού της χώρας, φτάνοντας 41% για μισή ώρα.

• Το 56% της κατανάλωσης ηλεκτρικής ενέργειας στη Δανία το 2015 καλύφθηκε από ΑΠΕ, χωρίς υδροηλεκτρικά.

• Επί 4 ημέρες στη Σκωτία τα αιολικά πάρκα παρήγαγαν περισσότερη ηλεκτρική ενέργεια από όση κατανάλωνε η χώρα.

• Για σχεδόν 5 ημέρες (107 ώρες) το σύστημα ηλεκτρισμού της Πορτογαλίας λειτουργούσε μόνο με ΑΠΕ, συμπεριλαμβανομένων των υδροηλεκτρικών.

• Στην “ενεργειακή ατζέντα” που παρουσίασε η κυβέρνηση της Ολλανδίας (η μεγαλύτερη παραγωγός φυσικού αερίου στην ΕΕ και 10η μεγαλύτερη στον κόσμο, με το πυκνότερο δίκτυο διανομής φυσικού αερίου στον κόσμο), προβλέπεται πως τα νέα κτίρια θα απαγορεύεται να συνδέονται στο δίκτυο φυσικού αερίου και θα πρέπει να θερμαίνονται με χρήση καθαρών επιλογών όπως γεωθερμία ή απορριπτόμενη θερμότητα από βιομηχανικές διεργασίες. Τα υφιστάμενα κτίρια θα αρχίσουν σταδιακά να αποσυνδέονται από το δίκτυο, με στόχο το 2050 κανένα κτίριο να μην καταναλώνει φυσικό αέριο. Παράλληλα η ατζέντα προβλέπει πως από το 2035 θα απαγορεύεται η πώληση οχημάτων που θα χρησιμοποιούν ορυκτά καύσιμα.

• Στην Ιρλανδία όλα τα κόμματα πλην του συντηρητικού συμφώνησαν το Κρατικό Ταμείο Στρατηγικών Επενδύσεων ύψους 8 δις να σταματήσει τις επενδύσεις σε ορυκτά καύσιμα. Παρόμοια απόφαση πήρε και το Συνταξιοδοτικό Ταμείο της Νέας Υόρκης που διαχειρίζεται 185 δις$. Παράλληλα, το κρατικό Ταμείο της Νορβαγίας, το μεγαλύτερο Ταμείο στον κόσμο με πόρους 870 δις$, ανακοίνωσε πως πούλησε μετοχές που είχε σε άλλες 15 επιχειρήσεις κάρβουνου και 30 θυγατρικές τους, σε συνέχεια αντίστοιχης απόφασης νωρίτερα το 2016 για 44 επιχειρήσεις και 8 θυγατρικές τους.

• Η DONG, παραδοσιακή κρατική εταιρία ορυκτών καυσίμων της Δανίας, ανακοίνωσε πως το 2023 θα έχει τερματίσει τη χρήση κάρβουνου για ηλεκτροπαραγωγή. To 2008 το 48% της κατανάλωσης ηλεκτρικής ενέργειας στη Δανία προερχόταν από κάρβουνο.

• Η Alberta, η Περιφέρεια του Καναδά με τις περισσότερες ανθρακικές μονάδες, θα απεξαρτηθεί από το κάρβουνο το 2030.

• Ο Ομπάμα, σε συντονισμό με την κυβέρνηση του Καναδά, απαγόρευσε εξορύξεις υδρογονανθράκων σε γιγαντιαίες εκτάσεις στην Αρκτική και στον Ατλαντικό. Παράλληλα, νέοι περιορισμοί σε ανθρακωρυχεία θα προστατέψουν 6 χιλιάδες μίλια ποταμών και 200 χιλιάδες στρέμματα δασών.

• H Μασαχουσέτη αποφάσισε μείωση εκπομπών κατά 80% μέχρι το 2050.

• Τα τρένα στην Ολλανδία κινούνται κατά 100% από ενέργεια που προέρχεται από αιολικά πάρκα.

• Η Ινδία δεν θα κατασκευάσει νέο ανθρακικό σταθμό τουλάχιστον μέχρι το 2027. Σχεδιάζει να καλύπτει το 57% της κατανάλωσης ηλεκτρικής ενέργειας από ΑΠΕ το 2027

• Η Κίνα ανέστειλε την κατασκευή 104 ανθρακικών σταθμών συνολικής ισχύος 120 GW. Τα 54 GW αφορούν σταθμούς που είχαν ήδη ξεκινήσει να κατασκευάζονται. θα επενδύσει 361 δις$ σε ΑΠΕ μέχρι το 2020 δημιουργώντας 13 εκατομμύρια θέσεις εργασίας.

• Τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα θα επενδύσουν 163 δις$ σε ΑΠΕ μέχρι το 2050 ώστε να καλύπτουν τότε το 50% της κατανάλωσης.

• Το μέσο σταθμισμένο κόστος παραγωγής ενέργειας από νέους φωτοβολταϊκούς σταθμούς στην Ελλάδα, όπως αυτό προέκυψε από τον πρόσφατο μειοδοτικό διαγωνισμό της ΡΑΕ, είναι ήδη χαμηλότερο από το αντίστοιχο κόστος της νέας λιγνιτικής μονάδας Πτολεμαΐδα-5, που προορίζεται για λειτουργία το 2021.

• Συνδυασμένο σύστημα φωτοβολταϊκών και μπαταρίας θα παρέχει ηλεκτρική ενέργεια στο δίκτυο νησιού της Χαβάης προς 100€/MWh. (Στα ελληνικά νησιά, η παραγωγή από μαζούτ κοστίζει 200-1000€/MWh, ανάλογα με το νησί).

• Η Έσση, μια πόλη ταυτισμένη με το κάρβουνο στην καρδιά της κοιλάδας του Ρουρ, είναι τώρα η Ευρωπαϊκή Πράσινη Πρωτεύουσα για το 2017.

• Κίνα: τεράστιο θαλάσσιο φωτοβολταϊκό πάρκο 3χιλ στρεμμάτων ισχύος 200 MW πάνω από ιχθυοκαλλιέργειες.

• Η Deutsche Bank ανακοίνωσε πως στο εξής δεν θα χρηματοδοτεί ορυχεία και σταθμούς κάρβουνου.

• Συλλογή καλών πρακτικών σε θέματα προστασίας της φύσης και προσαρμογής στην κλιματική αλλαγή: http://panorama.solutions/en

3. Διάφορα

• Η Επιτροπή Περιβάλλοντος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου στο πλαίσιο της απόφασής της για το ΕΣΕΔΕ, αρνήθηκε το αίτημα η Ελλάδα να χαρίζει αντί να πουλά στη ΔΕΗ τα δικαιώματα εκπομπών που αυτή χρειάζεται, ενώ παράλληλα δρομολόγησε τη χρηματοδότηση μετάβασης στη μεταλιγνιτική περίοδο σε όλη την Ευρώπη.

• Ο Δήμαρχος Κοζάνης Λ. Ιωαννίδης για τις νέες δυνατότητες και ευκαιρίες που φέρνει η πρόταση για Ευρωπαϊκό Ταμείο Δίκαιης Μετάβασης για τη μεταλιγνιτική εποχή.

• Κατάλογος 140+ επιστημονικών Ακαδημιών, Ενώσεων και Οργανισμών με τοποθετήσεις τους για την ύπαρξη της ανθρωπογενούς κλιματικής αλλαγής και την ανάγκη αντιμετώπισής της.

• 27 δις€ το κόστος αποξήλωσης υποδομών εξόρυξης υδρογονανθράκων στη Β. Θάλασσα για τη Βρετανία

• Το People4Soil, μια συμμαχία 400 οργανώσεων, χρησιμοποιεί το επίσημο εργαλείο της Ευρωπαϊκής Πρωτοβουλίας Πολιτών για να αναγκάσει την Κομισιόν να ανοίξει τη διαδικασία για Ευρωπαϊκή Οδηγία για την προστασία του εδάφους https://www.people4soil.eu/el