Η πλήρης έκθεση, οι φωτογραφίες και οι μεταφράσεις είναι διαθέσιμες εδώ.
Το Προοπτική Παγκόσμιας Κληρονομιάς της IUCN 4 βασίζεται σε τέσσερις κύκλους προηγούμενων αξιολογήσεων που έχουν πραγματοποιηθεί από το 2014. Είναι η πιο ολοκληρωμένη αξιολόγηση όλων των φυσικών τοποθεσιών Παγκόσμιας Κληρονομιάς παγκοσμίως και για πρώτη φορά αποκαλύπτει τάσεις στις προοπτικές διατήρησης αυτών των τοποθεσιών σε μια περίοδο δέκα ετών. Την τελευταία δεκαετία, το ποσοστό των τοποθεσιών με θετικές προοπτικές διατήρησης μειώθηκε στο 57% το 2025, από 62% το 2020. Οι τοποθεσίες που αναγνωρίζονται για την αξία της βιοποικιλότητάς τους επηρεάζονται δυσανάλογα
“Προστασία της Παγκόσμιας Κληρονομιάς δεν είναι μόνο η προστασία των εμβληματικών τόπων –, αλλά η προστασία των ίδιων των θεμελίων της ζωής, του πολιτισμού και της ταυτότητας για τους ανθρώπους παντού, ” δήλωσε η Δρ Grethel Aguilar, Γενική Διευθύντρια της IUCN. “Αυτές είναι μερικές από τις πιο εξαιρετικές τοποθεσίες στον κόσμο και φιλοξενούν εξαιρετική βιοποικιλότητα και γεωποικιλότητα. Συντηρούν κοινότητες, εμπνέουν γενιές και μας συνδέουν με την κοινή μας ιστορία. Οι νέες προοπτικές παγκόσμιας κληρονομιάς της IUCN δείχνουν ότι οι απειλές αυξάνονται και απαιτούνται ισχυρότερες προσπάθειες. Πρέπει να ενωθούμε με πιο αφοσιωμένη δράση επί τόπου και μεγαλύτερες επενδύσεις για να διασφαλίσουμε ότι αυτοί οι αναντικατάστατοι θησαυροί θα αντέξουν – για τη φύση, για τους ανθρώπους και για τις επόμενες γενιές”
Διασυνδεδεμένες απειλές, που εντείνονται από την κλιματική αλλαγή
Η κλιματική αλλαγή είναι η μεγαλύτερη τρέχουσα απειλή για τη φυσική Παγκόσμια Κληρονομιά παγκοσμίως και πλέον αξιολογείται ως εξαιρετικά απειλητική στο 43% των τοποθεσιών (117 των 271), σε σύγκριση με 33% το 2020.
Τα χωροκατακτητικά ξένα είδη (IAS) παραμένουν η δεύτερη πιο διαδεδομένη τρέχουσα απειλή, ενώ η αύξηση των ασθενειών της άγριας ζωής και των φυτών επηρεάζει τώρα το εννέα τοις εκατό των τοποθεσιών (23 από τις 271 τοποθεσίες που αξιολογήθηκαν ), από μόλις δύο τοις εκατό (5 από τις 252 τοποθεσίες που αξιολογήθηκαν) το 2020. Ασθένειες όπως ο ιός Έμπολα σε πρωτεύοντα (Virunga National Park, DRC), σύνδρομο λευκής μύτης σε νυχτερίδες (Mammoth Cave, USA), χυτριδιομυκητίαση σε αμφίβια (Tasmanian Wilderness, Australia), η γρίπη των πτηνών (Península Valdés, η Argentina) και η κορυφαία ασθένεια στα μαγγρόβια Sundarbans (Bangladesh) επηρεάζουν τα οικοσυστήματα και απειλούν τα βασικά είδη.
Οι απειλές από χωροκατακτητικά είδη και ασθένειες συχνά αλληλοσυνδέονται και εντείνονται από την κλιματική αλλαγή. Η μετατόπιση της θερμοκρασίας και της βροχόπτωσης μπορεί να επιτρέψει στα εισβολικά να εξαπλωθούν ταχύτερα και σε νέες ζώνες και μπορεί να αλλάξει τις συνθήκες για τα παθογόνα. Ο μη βιώσιμος τουρισμός, η τρίτη πιο διαδεδομένη τρέχουσα απειλή, μπορεί επίσης να στηρίξει την εξάπλωσή τους. Η πρόβλεψη και η πρόληψη αυτών των κλιμακωτών επιπτώσεων είναι κρίσιμης σημασίας, όχι μόνο για τα οικοσυστήματα, αλλά και για την ανθρώπινη υγεία.
Σημάδια ανθεκτικότητας, όπου η διαχείριση είναι αποτελεσματική
Η αποτελεσματική διαχείριση είναι απαραίτητη για την αντιμετώπιση των αυξανόμενων απειλών για τα φυσικά μνημεία παγκόσμιας κληρονομιάς. Ωστόσο, η έκθεση διαπιστώνει ότι μόνο το ήμισυ (50%) όλων των αξιολογούμενων τοποθεσιών έχουν αποτελεσματική προστασία και διαχείριση. Τα ευρήματα αποκαλύπτουν επίσης ότι μία στις επτά τοποθεσίες (15%) κινδυνεύει σε μεγάλο βαθμό από την έλλειψη βιώσιμης χρηματοδότησης, θέτοντας σε κίνδυνο την ανθεκτικότητα και τις προοπτικές των πιο εμβληματικών τόπων του κόσμου. Η έκθεση προτρέπει τις κυβερνήσεις, τους χορηγούς και τους διεθνείς εταίρους να εντείνουν τη συνεργασία και τη χρηματοδότηση.
Σε αντίθεση με αυτές τις τάσεις, δεκατρείς τοποθεσίες βελτίωσαν τις προοπτικές διατήρησής τους μεταξύ 2020 και 2025, αποδεικνύοντας ότι στόχευαν τις επενδύσεις και τις εργασίες τοπικής δέσμευσης. Τέσσερις τοποθεσίες στη Δυτική και Κεντρική Αφρική (Dja Faunal Reserve (Cameroon), Salonga and Garamba National Parks (DRC) και Niokolo-Koba National Park (Senegal)), πέρασε από την κρίσιμη στη σημαντική ανησυχία χάρη στις ενισχυμένες προσπάθειες κατά της λαθροθηρίας, τις τοπικές συνεργασίες και τη σταθεροποίηση βασικών πληθυσμών ζώων.
“Το IUCN World Heritage Outlook 4 δείχνει τόσο την κλίμακα των προκλήσεων όσο και τη δύναμη της αποτελεσματικής διαχείρισης. Η διασφάλιση της ανθεκτικότητας της φυσικής Παγκόσμιας Κληρονομιάς απαιτεί μακροπρόθεσμη δέσμευση σε όλα τα επίπεδα, από τις τοπικές κοινότητες έως τους διεθνείς εταίρους, με την υποστήριξη επαρκούς finance”, είπε Tim Badman, Διευθυντής Παγκόσμιας Κληρονομιάς της IUCN. “Η εικόνα που βλέπουμε μετά από μια δεκαετία δείχνει ότι απαιτείται μια νέα προσέγγιση για να ανατραπεί η παλίρροια για την Παγκόσμια Κληρονομιά και να επεκταθεί ο μικρός αριθμός επιτυχιών στον μεγάλο αριθμό τοποθεσιών που έχουν ανάγκη”.
Το Προοπτική Παγκόσμιας Κληρονομιάς της IUCN 4 ζητεί μεγαλύτερη αναγνώριση της ηγεσίας των Ιθαγενών Λαών και της παραδοσιακής γνώσης, σημειώνοντας ότι η διαχείριση των ιθαγενών, από ομάδες δασοφυλάκων στο Εθνικό Πάρκο Ulu ⁇ u-Kata Tju ⁇ a της Αυστραλίας έως τη θαλάσσια προστασία υπό την ηγεσία της κοινότητας στον Ειρηνικό, έχει βελτιώσει την ανθεκτικότητα των τοποθεσιών και τα αποτελέσματα της βιοποικιλότητας. Η IUCN συνεργάζεται με δίκτυα Indigenous Peoples’ για να διασφαλίσει ότι οι γνώσεις και τα δικαιώματά τους διαμορφώνουν μελλοντικές στρατηγικές διατήρησης.
Η Στρατηγική Παγκόσμιας Κληρονομιάς της IUCN και το σχέδιο Προγράμματος 2026-2029 περιγράφουν τις οδούς για την κάλυψη των τρεχόντων χρηματοδοτικών κενών, την ενίσχυση της δράσης διαχείρισης και την υποστήριξη καινοτόμων συνεργασιών διατήρησης στο πλαίσιο της Σύμβασης για την Παγκόσμια Κληρονομιά.
Για περισσότερες πληροφορίες ή για να οργανώσετε συνεντεύξεις, επικοινωνήστε με:
Amy Coles, Υπεύθυνη Μέσων και Επικοινωνιών, IUCN – amy.coles@iucn.org, +41794157857