Σε εξέλιξη βρίσκεται – μετά από τρεις αποτυχημένες ψηφοφορίες για την ανάδειξη Προέδρου της Δημοκρατίας – αυτή η ιδιαίτερα σοβαρή πολιτική διαδικασία, σοβαρή παρά τον καθαρά συμβολικό ρόλο του (το άρθρο δημοσιεύθηκε στις 11/2/2025, στην εφημερίδα ΕΦΣΥΝ). Γιατί μπορεί οι αρμοδιότητές του να μην επιτρέπουν ουσιαστική ανάμειξη στις πολιτικές εξελίξεις της χώρας, αλλά στο πρόσωπό του αποδίδεται και αναζητείται το κύρος της Δημοκρατίας και – αν μη τι άλλο – μπορεί να επηρεάσει καταστάσεις και πολιτικές επιλογές.

Κι εδώ έρχονται, λοιπόν, αμείλικτα τα ερωτήματα: εν έτει 2025 για ποια Δημοκρατία θέλουμε Πρόεδρο; Για τη Δημοκρατία που έχουμε ή για τη Δημοκρατία που οφείλουμε να αποκαταστήσουμε και να προστατέψουμε ως ό,τι πολυτιμότερο στην πολιτική και κοινωνική ζωή του τόπου και ως θεμελιακό συστατικό για την ειρήνη και την κοινωνική δικαιοσύνη; Και πόση υποκρισία χωράει στην εκλογή νέου Προέδρου όταν παράλληλα συντελείται η πιο σκανδαλώδης διαδικασία συγκάλυψης και διαστρέβλωσης της αλήθειας των τελευταίων χρόνων, αυτή της υπόθεσης των Τεμπών. Μήπως τελικά η εκλογή του νέου Προέδρου αποτελεί το μπάζωμα της Δημοκρατίας;

Φαίνεται ότι στο σύνολό μας τη Δημοκρατία τη θεωρούμε πια δεδομένη ξεχνώντας τις πληγές του παρελθόντος ή παραβλέποντας τα σημερινά της τραύματα. Η κατάταξη της χώρας μας, όμως, στις χειρότερες στην ΕΕ σε ό,τι αφορά στην υπεράσπιση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, στην ελευθερία του Τύπου και στον τομέα των δημοκρατικών δικαιωμάτων και ελευθεριών της κοινωνίας των πολιτών δεν μας επιτρέπει να εφησυχάζουμε. Παρομοίως δεν μας το επιτρέπουν οι προκλητικές ενέργειες του Πρωθυπουργού, όπως η απόφασή του να προτείνει για Πρόεδρο της Δημοκρατίας έναν εν ενεργεία βουλευτή του κόμματός του, έναν εξ ορισμού υφιστάμενό του, έναν άνθρωπο που έχει ήδη διατελέσει Πρόεδρος, στη Βουλή μεν, αλλά με ήδη βεβαρυμένο έργο: κατακρίθηκε για τους χειρισμούς του στην υπόθεση των υποκλοπών και έχει συμβάλλει ιδιαιτέρως στην προσπάθεια συγκάλυψης του εγκλήματος των Τεμπών. Αντί, λοιπόν, να υπάρξει ένας απολογισμός εκ μέρους της Κυβέρνησης και της απερχόμενης Προέδρου για την ήδη πληγωμένη ελληνική Δημοκρατία, ο Πρωθυπουργός εργαλειοποιεί τους θεσμούς (δεδομένης και της ανικανότητας σύσσωμης της αντιπολίτευσης να βάλει φρένο στην παρακμή), ανταμείβει τους “πολύτιμους” συνεργάτες του και συντονίζει τον ψυχολογικό πόλεμο ενάντια στους συγγενείς των θυμάτων των Τεμπών. Υπάρχει άραγε κάποιος νοήμων πολίτης σε αυτή τη χώρα που πιστεύει ότι ο νέος Πρόεδρος θα υπερασπιστεί το χαμένο κύρος της ελληνικής Δημοκρατίας;

Επόμενο επεισόδιο θα είναι η διαδικασία αναθεώρησης του Συντάγματος, που στοχεύει απευθείας στα άρθρα 16 και 24 για την εκπαίδευση και για την προστασία του περιβάλλοντος αντίστοιχα. Άλλωστε η ΝΔ έχει επιδείξει διαχρονική επιμονή σε αυτό το θέμα, αφού η νεοφιλελεύθερη πολιτική της βλέπει αυτά τα δύο άρθρα σαν τεράστια εμπόδια για τα ιδιωτικά Πανεπιστήμια και για την “αξιοποίηση” των δασών και των δασικών εκτάσεων. Και σε αυτή την περίπτωση, ποιος θα υπερασπιστεί τη Δημοκρατία και το Σύνταγμα; ένας εντεταλμένος Πρόεδρος ή μια αντιπολίτευση με δεύτερες σκέψεις για συνεργασίες και χωρίς ισχυρά αντανακλαστικά;

Η πρόσφατη μεγάλη κινητοποίηση για τα Τέμπη, που οργανώθηκε σε ελάχιστο χρόνο και με συγκλονιστική συμμετοχή πανελλαδικά αλλά και στο εξωτερικό, αλλά και οι συνεχιζόμενες κινητοποιήσεις μαθητών και το ενδιαφέρον του κόσμου που αυξάνεται αντί να μειώνεται με το πέρασμα του χρόνου, δείχνουν ότι υπάρχει πάντα μία κρίσιμη μάζα ανθρώπων που διψούν για δικαίωση, διαφάνεια, δημοκρατία. Που το ζητάνε δημόσια, ειρηνικά, δυναμικά. Που το έγκλημα των Τεμπών άγγιξε τις ψυχές τους. Που θέλουν να εκφράσουν την συμπαράστασή τους στους δύστυχους γονείς και συγγενείς των θυμάτων. Που ως πολίτες τους προσβάλλει η προσπάθεια συγκάλυψης και που δεν επιτρέπουν πια να παίζει κανείς με τη νοημοσύνη τους. Η κάθε κινητοποίηση, λοιπόν, είναι μια βαθιά πολιτική ενέργεια, ενέργεια αλληλεγγύης προς τους συγγενείς των θυμάτων, ενέργεια υπεράσπισης της δημοκρατίας, ενέργεια με ξεκάθαρο μήνυμα προς την κυβέρνηση. Αυτή η κρίσιμη μάζα πολιτών (και σίγουρα πολλοί περισσότεροι που για δικούς τους λόγους δεν εκτίθενται δημόσια) δεν θέλει έναν Πρόεδρο Δημοκρατίας υποχείριο του Πρωθυπουργού και αρνητικά εμπλεκόμενο με την υπόθεση. Δεν εκπροσωπείται από μια πολιτική ελίτ που συγκαλύπτει εγκλήματα, δεν νιώθει άνετα σε μια χώρα που τα επιχειρηματικά καρτέλ ελέγχουν τη Δικαιοσύνη.

Και ίσως αυτή η κρίσιμη μάζα ανθρώπων να μην ανέχονται την αναθεώρηση του Συντάγματος από νεοφιλελεύθερους δεξιούς ιδιοτελείς πολιτικούς. Να μην αντέχουν να ελέγχονται οι φυσικοί πόροι από ιδιωτικά συμφέροντα και με αδιαφανείς διαδικασίες, να μην αντέχουν να περάσει στα χέρια ομίλων η εκπαίδευση των παιδιών τους. Ίσως να μην αντέχουν να περιορίζεται η δημοκρατική πρόσβαση στα κοινά αγαθά, ίσως να αντιλαμβάνονται ότι η αγορά ενέργειας δεν βασίζεται σε δημοκρατικές αρχές και καταπιέζει τις τοπικές κοινωνίες, ότι η υφαρπαγή των βουνών, των παραλιών, του φυσικού πλούτου δεν είναι δημοκρατία, ότι η λεηλασία της χώρας μας από τους κατασκευαστικούς ομίλους δεν είναι δημοκρατία, ότι δημοκρατία δεν είναι να σε διώχνουν από τον τόπο σου γιατί κάποιοι επενδύουν στην ενέργεια ή στον υπερτουρισμό χωρίς να σε υπολογίζουν.  Ίσως πάλι αντιλαμβάνονται ότι η φτωχοποίηση της κοινωνίας δεν είναι αποτέλεσμα δημοκρατίας, ότι τα προβλήματα στη δημόσια υγεία και η στεγαστική ανασφάλεια δεν συνιστούν δημοκρατία, ότι σε μια δημοκρατία δεν λείπει η αισιοδοξία για το μέλλον και η πρώτη σκέψη των νέων δεν είναι να φύγουν από τη χώρα τους.

Γνωρίζουν καλά ότι την αποκατάσταση της Δημοκρατίας θα την απαιτήσουν και θα την πετύχουν οι ίδιοι. Για αυτό θα συνεχίσουν να διεκδικούν δημόσια, ειρηνικά, δυναμικά! Δημιουργώντας τις εξελίξεις, δίνοντας φρέσκο αέρα στην πολιτική, χωρίς καθοδήγηση, αλλά με πείσμα, γιατί γνωρίζουν ότι φτάσαμε στο μη παρέκει, ότι ολόκληρη η ελληνική κοινωνία δεν έχει οξυγόνο. Κι η υπόθεση των Τεμπών πλήγωσε τόσο πολύ αυτή την κοινωνία που την έκανε δική της υπόθεση και η δίψα για δικαίωση, διαφάνεια, δημοκρατία έγινε παλλαϊκό αίτημα. Και αυτομάτως επιβάλλει στην εκλογή του Προέδρου της Δημοκρατίας μια νέα θέαση.