Απόφαση του 3ου Τακτικού Συνεδρίου των Πράσινων (ΔΕΚ. 2023 – ΙΑΝ. 2024) για τις ευρωεκλογές 2024.

Η Γραμματεία και η Επιτροπή Εκλογικής Προετοιμασίας εισηγήθηκαν προς τα μέλη του κόμματος και έγιναν δεκτές οι παρακάτω θέσεις – το τακτικό συνέδριο θα ολοκληρωθεί τέλη Ιανουαρίου 2024 με τις αποφάσεις για την εκλογική λίστα για τις ευρωεκλογές λαμβάνοντας υπόψη και τα αποτελέσματα της διερεύνησης που έχει αποφασιστεί να γίνει μέχρι τότε στο πλαίσιο μιας ισχυρής και ενωτικής πράσινης πολιτικής παρουσίας στις ευρωεκλογές του Ιουνίου 2024:  

Με τη συμμετοχή μας στις ευρωεκλογές οι ΠΡΑΣΙΝΟΙ δεν επιδιώκουμε απλώς μια ευπρεπή καταγραφή των πράσινων δυνάμεων αλλά θέτουμε ως στόχους:

• να προωθήσουμε βαθιές αλλαγές και μεταρρυθμίσεις σε ευρωπαϊκό και ελληνικό επίπεδο, που αφορούν μεγάλη ποσοστό της κοινωνίας και ενδυναμώνουν τις ευρωπαϊκές αξίες, τη δημοκρατία, τη συνοχή της κοινωνίας, το βιώσιμο μέλλον για όλους και όλες
• να συμβάλλουμε στον μετριασμό της κλιματικής κρίσης και στην προστασία των οικοσυστημάτων και να επιτύχουμε αλλαγή του μοντέλου προς όφελος των πολλών, με κλιματική, ενεργειακή και κοινωνική δικαιοσύνη
• να καλύψουμε ένα μεγάλο πολιτικό κενό, μεταξύ άλλων με τη διατύπωση και την προώθηση συγκροτημένων και συνεκτικών εναλλακτικών λύσεων στην Ελλάδα, που αφορούν στο οικονομικό, κοινωνικό και παραγωγικό μοντέλο, τον τρόπο που ασκείται η πολιτική
• να ενισχυθούν στο επόμενο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, με την εκλογή ευρωβουλευτών από την Ελλάδα, οι δυνάμεις που προωθούν την επανεκκίνηση της διαδικασίας ομοσπονδοποίησης της Ευρώπης της αλληλεγγύης, της οικολογίας, της δημοκρατίας, της κοινωνικής δικαιοσύνης και της βιώσιμης ευημερίας.

Επιδιώκουμε, παράλληλα, να πρωτοστατήσουμε στην απομόνωση των εθνικιστικών, ακροδεξιών, αντιπράσινων και αντι-κλιματικών δυνάμεων και όσων βάζουν εμπόδια σε μια βαθιά και δίκαιη μεταρρύθμιση της ΕΕ και των ευρωπαϊκών Συνθηκών, αξιοποιώντας λάθη, εμπόδια και άδικες πολιτικές που αφήνουν στο περιθώριο σημαντικά τμήματα της κοινωνίας, την ίδια στιγμή που επιρροή, εξουσία και χρήμα συγκεντρώνονται στα χέρια λίγων και η εξουσία περιορίζει αντί να διευρύνει και να ουσιαστικοποιήσει τη δημοκρατία και τη συμμετοχή. Στον φόβο και την οργή εμείς αντιτάσσουμε τη συνεργασία, την ενίσχυση της δημοκρατίας, ένα ρεαλιστικό και συμπεριληπτικό όραμα, που διασφαλίζει αξιοπρεπή, δίκαιη, βιώσιμη ευημερία για όλες και όλες, μέσα στα όρια των δυνατοτήτων του πλανήτη και της ανάγκης να έχουν μέλλον και οι επόμενες γενιές.

Μέσα από ένα ευρύ, ανοιχτό σχήμα κι ευρύτερες συσπειρώσεις αλλά γύρω από ένα πράσινο πρόγραμμα, πράσινη ταυτότητα και πράσινο πολιτικό στίγμα και στον τίτλο επιδιώκουμε:

• Εκλογή ευρωβουλευτών που θα συμμετάσχουν στην Ομάδα των Πράσινων στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Θεωρούμε ότι χρειάζεται να ενισχυθεί ο ρόλος και η δύναμη του Ευρωκοινοβουλίου – αφού είναι ο μόνος ευρωπαϊκός θεσμός που εκλέγεται απευθείας από τους πολίτες και είναι σε συνεχή διαβούλευση με την κοινωνία- αλλά και των Πράσινων μέσα σε αυτό, ώστε να υπερασπιζόμαστε τα συμφέροντα της κοινωνίας, της βιωσιμότητας, της φύσης και των μελλοντικών γενεών,
• Συμμετοχή εκ νέου Πράσινων ευρωβουλευτών από τη χώρα μας στην – έτσι κι αλλιώς- επιδραστική Ομάδα των Πράσινων, ώστε να υπάρχει καλύτερη ισορροπία Βορρά – Νότου και για να εκπροσωπούνται οι πράσινες προσεγγίσεις από την Ελλάδα στη διαμόρφωση των νομοθετικών και πρωτοβουλιών σε ευρωπαϊκό επίπεδο
• Δυναμική κάλυψη ενός πολιτικού κενού στην Ελλάδα, που προϋπήρχε εδώ και καιρό αλλά διευρύνεται τώρα με την αποδόμηση του Κ. Μητσοτάκη ως ενός ευρωπαίου μεταρρυθμιστή φιλελεύθερου πολιτικού, τη στασιμότητα ιδεών και πολιτικών προτάσεων του ΠΑΣΟΚ και τη δομική κρίση του ΣΥΡΙΖΑ, με τις αποχωρήσεις στελεχών και μελών του, και κυρίως με την απομάκρυνση – εδώ και χρόνια – μεγάλου αριθμού κριτικά σκεπτόμενων πολιτών από την εκλογική και πολιτική διαδικασία λόγω απογοήτευσης και διότι δεν πείθονται ότι μπορούν να αλλάξουν τα πράγματα
• Ανάληψη μεγάλης κλίμακας πρωτοβουλιών μέσω της συμμετοχής μας στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και στην Ομάδα των Πράσινων που θα προωθήσει μια Πράσινη Κοινωνική Συμφωνία Ειρήνης και Βιώσιμης Ευημερίας στην Ανατολική Μεσόγειο.

Με το πολιτικό – εκλογικό μήνυμά μας και τις ενέργειες πρέπει να πείσουμε ότι θέλουμε και μπορούμε να εκφράσουμε τα αιτήματα της μεταρρύθμισης της Ευρώπης και της ενοποίησής της μέσω της ομοσπονδοποίησής της, του μετριασμού της κλιματικής και οικολογικής κρίσης, και σταδιακά της επανάκαμψης της κλιματικής και οικολογικής ισορροπίας. της ενίσχυσης με ρεαλισμό και όραμα της προσπάθειας για κοινωνική δικαιοσύνη και βιώσιμη ευημερία για όλους και όλες, χωρίς διακρίσεις και αποκλεισμούς, για τις σημερινές και αυριανές γενεές, μέσα στα όρια και τις αντοχές του πλανήτη.

Η πολιτική συγκυρία στην οποία θα διεξαχθούν οι εκλογές:

Κλιματική και οικολογική πολιτική

• Επιταχυνόμενη κλιματική και οικολογική κρίση: όλες οι επιστημονικές ενδείξεις δείχνουν ότι μέχρι το 2029 η μέση θερμοκρασία θα έχει αυξηθεί κατά +1,5 βαθμό Κελσίου, θα έχει δηλαδή φτάσει το κρίσιμο όριο που έχουν θέσει οι επιστήμονες για να μπορούμε να ελέγξουμε κάπως τις επιπτώσεις της κρίσης. Η σημερινή πορεία οδηγεί σε αύξηση της μέσης θερμοκρασίας σε πάνω από 2,7 βαθμούς Κελσίου, κάτι εντελώς καταστροφικό που σημαίνει κλιματική κατάρρευση και κλιματικό χάος, μεγάλο κίνδυνο για την ίδια την ύπαρξη του ανθρώπινου πολιτισμού όπως τον ξέραμε μέχρι σήμερα. Την ίδια στιγμή βαθαίνει παρά τα μεγάλα λόγια και τις διεθνείς συμφωνίες η οικολογική κρίση και ο κίνδυνος εξαφάνισης 1.000.000 ειδών, που έχει ονοματιστεί ως η 6η Μαζική Εξαφάνιση Ειδών στην ιστορία της ανθρωπότητας και η μόνη που θα οφείλεται στον ανθρώπινο παράγοντα.
• Έλλειψη προετοιμασίας για την προσαρμογή και άμυνα απέναντι στα νέα δεδομένα του κλίματος και τα ακραία καιρικά φαινόμενα, που αφήνει τις κοινωνίες και την οικονομία εκτεθειμένες σε μεγάλες καταστροφές και σε πλήγματα που έχουν χιλιάδες ανθρώπινα θύματα (καύσωνες, πυρκαγιές, πλημμύρες) αλλά και σε εσωτερικές μετακινήσεις μέσα στις χώρες που πλήττονται, στο ξέσπασμα πολέμων και εμφυλίων συγκρούσεων καθώς και σε βίαιες μετακινήσεις εκατομμυρίων ανθρώπων (κλιματικοί πρόσφυγες, αναγκαστική μετανάστευση για λόγους επιβίωσης).
• Από τη μία η δημογραφική κατάρρευση και από την άλλη οι μαζικές μετακινήσεις εντείνουν το φόβο και το διχασμό και στο εσωτερικό των ευρωπαϊκών κοινωνιών, εξαιτίας κυρίως της αδυναμίας να αντιμετωπιστούν ζητήματα που προκύπτουν (στέγασης, προσαρμογής της κοινωνικών υποδομών, ανάπτυξης δομών κοινωνικής ένταξης σε μεγάλη έκταση κ.ά.) και της συντήρησης μια ευημερίας που βασίζονταν κυρίως στην κατανάλωση χωρίς όρια και στην μεγάλη καταναλωτική δύναμη χάρη σε υψηλούς ρυθμούς ποσοτικής μεγέθυνσης και πολιτικών αναδιανομής. Οι περιορισμένοι πόροι που δεν μπορούν να καλύψουν πλέον μια πολύ διευρυμένη κατανάλωση από πολλαπλάσιους πλέον ανθρώπους που δεν περιορίζονται μόνο στην ευρωπαϊκή και αμερικάνικη ήπειρο αλλά πολλαπλασιάζονται στην Ασιατική και στην Αφρικανική ήπειρο, δεν οδηγεί μόνο σε οικολογική και κλιματική κατάρρευση αλλά και σε έντονο ανταγωνισμό για έλεγχο των πρώτων υλών και των φυσικών πόρων μεταξύ εταιριών, κρατών και διαφορετικών αναγκών. Το αποτέλεσμα είναι να αξιοποιούν οι ακροδεξιοί με απλοϊκές διακηρύξεις τη δυσφορία που υπάρχει γενικότερα λόγω της κατάρρευσης του κράτους πρόνοιας που υπήρχε κάποτε στην Ευρώπη αλλά στηρίζονταν βασικά στους πόρους που απομυζούσε ο αναπτυγμένος κόσμος από τις χώρες της περιφέρειας αλλά και της πρόσβασης σε πόρους και πρώτες ύλες. Μεταρρύθμιση του μοντέλου για ευημερία που βασίζεται στην κοινωνική δικαιοσύνη, στη μείωση των ανισοτήτων και του κοινωνικού χάσματος, στην κυκλική οικονομία, στη διάρκεια των προϊόντων και την ποιότητα θεσμών και καθημερινής ζωής ή κατάρρευση είναι το πραγματικό σημερινό δίλημμα, με άλλα λόγια επιβίωση ή καταστροφή.

Η γενικότερη κρίση μέσα στην κρίση

Ποτέ άλλοτε τις τελευταίες δεκαετίες ο κόσμος, η Ευρώπη και η Ελλάδα δεν είχαν να αντιμετωπίσουν ταυτόχρονα τόσες επείγουσες και αλληλένδετες κρίσεις:

• Μέσα από τις διαδοχικές κρίσεις και παρά τα μέτρα που έχουν ληφθεί σε ευρωπαϊκό επίπεδο μεγάλο τμήμα των πολιτών βουλιάζει στην ανασφάλεια, στο φόβο, στη φτώχεια και την εξαθλίωση, ενώ οι ανισότητες είναι πολύ βαθιές και πρέπει να μειωθούν. Η ακρίβεια ακόμη και στα βασικά αγαθά οδηγεί τους πολλούς σε αδιέξοδο. Οικογένειες εργαζόμενων ζουν σε φτώχεια. Η ανεργία, ιδιαίτερα των νέων, είναι σε χώρες όπως η Ελλάδα που δεν έχει και σοβαρές πολιτικές επαγγελματικής ένταξης εκρηκτική και έχει οδηγήσει σε νέο κύμα μετανάστευσης στο εσωτερικό της ΕΕ ή σε φοβικές αντιδράσεις σε χώρες που διατηρούν ακόμα κάποιο υψηλό εισοδηματικό και κοινωνικό καθεστώς. Στην Ελλάδα ερημώνει η μισή χώρα (ορεινές περιοχές και μη τουριστικά νησιά) από ενεργό πληθυσμό και οικονομικές δραστηριότητες, ενώ ευαίσθητες περιοχές όπως τα νησιά και οι γειτονιές απειλούνται από τις εξαγορές γης και περιουσιών και τη μεταφορά πλούτου από τους πολλούς προς τους λίγους.
• Η κοινωνική και οικονομική κρίση, και η αντιμετώπισή τους συνδέονται με την κλιματική και οικολογική κρίση και πρέπει οι λύσεις να είναι συνεκτικές, όπως βιώσαμε σε όλη την Ευρώπη αλλά ιδιαίτερα στη χώρα μας. Η κλιματική κρίση εξελίσσεται ανεμπόδιστα. Τα χρονικά περιθώρια για να την τιθασεύσουμε ολοένα στενεύουν. Τα κατεστημένα κόμματα στην Ελλάδα μιλούν για το κλίμα ενώ επιμένουν στα ορυκτά καύσιμα και τις εξορύξεις. Η ακροδεξιά σε πολλές χώρες μετατρέπεται σε κλιματικό αρνητή και στοχεύει τους πράσινους, ώστε να καθιερωθεί ως μια δύναμη αντίπαλη στους πράσινους. Η υπερθέρμανση και τα ακραία καιρικά φαινόμενα συνδέονται με μεγάλες κοινωνικές αναστατώσεις και βαρύ οικονομικό κόστος, που καμία κοινωνία δεν μπορεί να αντέξει. Η ζημιά στην Ελλάδα από τις πυρκαγιές και τις πλημμύρες το 2023 ξεπερνά το 5% του AEΠ, ίσως φτάνει και το 10%, ενώ μεγάλες ομάδες πληθυσμού έχουν μείνει χωρίς στήριξη όχι μόνο για το παρόν αλλά και για τα επόμενα χρόνια, με αποτέλεσμα οι κοινωνικές και οικονομικές συνέπειες να είναι ακόμα μεγαλύτερες, Όλοι οι διεθνείς οργανισμοί και οι επιστήμονες συμφωνούν ότι είναι η τελευταία μας ευκαιρία να σώσουμε τον πολιτισμό μας. Εάν συνεχίσουμε στον δρόμο της κλιματικής αμεριμνησίας, τα παιδιά θα μάχονται για την επιβίωσή τους και τα εγγόνια μας για την ίδια τη ζωή τους.
• Τα μέτωπα της πανδημίας του είναι ακόμη ανοιχτά, σε ευρωπαϊκό επίπεδο δεν υπάρχει μια κοινή πολιτική για την υγεία, μόνο συντονισμός για επιμέρους πολιτικές ενώ στην Ελλάδα το ΕΣΥ αποδυναμωμένο, ενώ το κόστος σε ζωές ήταν και παραμένει από τα βαρύτερα αναλογικά στον αναπτυγμένο κόσμο. Η υγεία των ανθρώπων παραμένει ουσιαστικό προνόμιο των πλουσιότερων. Οι πιο ευάλωτοι έχουν χειρότερη πρόσβαση σε υπηρεσίες υγείας. Χρειαζόμαστε μια ενιαία προσέγγιση της υγείας, των ανθρώπων, της φύσης, των ζώων και των οικοσυστημάτων. Το σύστημα υγείας δεν ανταποκρίνεται και δεν είναι ανθεκτικό στις κοινωνικές, δημογραφικές και περιβαλλοντικές αλλαγές όχι μόνο στην Ελλάδα αλλά και σε πολλές άλλες ευρωπαϊκές χώρες. Η εισβολή της ανθρώπινης δραστηριότητας στην άγρια φύση ευνοεί την πιθανότητα εμφάνισης νέων, πιο μεταδοτικών και θανατηφόρων ασθενειών και η Ευρώπη πρέπει να προετοιμαστεί για κάτι τέτοιο, όχι μόνο με κοινές πολιτικές για την υγεία αλλά και με ενίσχυση της στρατηγικής για μια ενιαία υγεία.
• Η ευρωπαϊκή οικονομία χαρακτηρίζεται από πολλές ανισότητες (εισοδηματικές, φύλου), παραμένει μακριά από το να είναι πράσινη, κλιματικά ουδέτερη, κοινωνικά υπεύθυνη, ενώ εξαρτιέται υπερβολικά από εισαγωγές από την Κίνα καθώς και πρώτων υλών και εργατικού δυναμικού καθώς και υψηλής ειδίκευσης ατόμων σε πολλούς τομείς, την ίδια στιγμή που φοβάται τους πρόσφυγες και την μετανάστευση. Η ελληνική οικονομία παράλληλα με τα πολλά προβλήματα στο πλαίσιο της ευρωπαϊκής, βρίθει και από στρεβλώσεις: βασισμένη υπέρμετρα στην κατανάλωση και τον μαζικό τουρισμό και με χαμηλά επίπεδα παραγωγικότητας στους υπόλοιπους τομείς, με τα χαμηλότερα ποσοστά απασχόλησης και πράσινων θέσεων εργασίας στην Ευρώπη, μικρή εισχώρηση τεχνολογιών που θα μπορούσαν να κάνουν καλύτερη τη ζωή μας, έλλειψη διαφάνειας και ανταγωνισμού στην αγορά προϊόντων και υπηρεσιών, και η ανεργία των νέων παραμένει από τις υψηλότερες στην Ευρώπη. Έχουμε πολύ υψηλό κόστος ζωής δυσανάλογο με τα εισοδήματα, ακριβή στέγη που εξαρτάται από μια ιδιωτική και μόνο αγορά, πολύ ακριβό ρεύμα που δεν οφείλεται μόνο σε αύξηση του κόστους αλλά και στα ουρανοκατέβατα κέρδη λίγων ενεργειακών επιχειρήσεων, ενώ δεν έχουμε επωφεληθεί από προγράμματα μαζικής ενεργειακής αναβάθμισης και επένδυσης σε ηλιακά και άλλα συστήματα σε κατοικίες και επιχειρήσεις ώστε να μειωθεί το κόστος ενέργειας. Ο ΦΠΑ στα τρόφιμα, τα υπερβολικά κέρδη στην αλυσίδα εμπορίας και το κόστος της ενέργειας έχουν διαμορφώσει ένα εκρηκτικό μείγμα ακρίβειας και χρέωσης ξανά των νοικοκυριών ή μείωσης δραματικά της καταναλωτικής δύναμής τους.
• Σε παγκόσμιο επίπεδο τα φυσικά οικοσυστήματα καταπατούνται ενώ φτάνουμε σε οριακή δυνατότητα πρόσβασης σε βασικές πρώτες ύλες, κρίσιμες για το σημερινό οικονομικό μοντέλο. Η στάση του ανθρώπου προς τα ζώα χρειάζεται ριζική αλλαγή, τόσο για τα ζώα, τη φύση, αλλά και για τους ανθρώπους. Όπως είπε ο Γενικός Γραμματέας του ΟΗΕ, η αυτοκτονική εκστρατεία των ανθρώπων κατά της φύσης πρέπει να σταματήσει.
• Στην Ευρώπη επέστρεψε ο πόλεμος και οι βίαιες προσαρτήσεις εδαφών, με τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία. Η απειλή του πυρηνικού πολέμου αναδύθηκε ξανά. Η δολοφονική επίθεση της Χαμάς και η απάνθρωπη στρατιωτική επίθεση του Ισραήλ με στοχοποίηση πολιτικών υποδομών, νοσοκομείων, σχολείων, καταυλισμών προσφύγων με χιλιάδες θύματα αμάχων, γυναικών και παιδιών, έθεσε σε αμφισβήτηση όλο το ανθρωπιστικό δίκαιο ακόμα και τους κανόνες που προβλέπει το δίκαιο του πολέμου, που διαμορφώθηκε μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Η ενεργειακή εξάρτηση από ορυκτά καύσιμα, αλλά και η πρόσβαση στα τρόφιμα, νερό, ενέργεια χρησιμοποιούνται ως όπλα πολέμου. Η κούρσα των εξοπλισμών δεν θα οδηγήσει στην ειρήνη και την ευημερία αλλά σε μια ανασφάλεια με περισσότερες στρατιωτικές δαπάνες. Ιδιαίτερα στην Ανατολική Μεσόγειο, αντί για επικίνδυνους ανταγωνισμούς για εξορύξεις υδρογονανθράκων έχουμε ανάγκη από μια Πράσινη Συμφωνία Ειρήνης και Βιώσιμης Ευημερίας προς όφελος όλων των κοινωνιών και του μεσογειακού περιβάλλοντος.
• Όσο οι κυβερνήσεις φαίνονται απρόθυμες ή ανίκανες να προστατεύσουν αποτελεσματικά την κοινωνική συνοχή, δημιουργείται πρόσφορο έδαφος για άνοδο της ακροδεξιάς, συρρίκνωση της δημοκρατίας και ενίσχυση του αυταρχισμού. Φαινόμενα όπως οι υποκλοπές, ο έλεγχος των ΜΜΕ, οι απειλές και διώξεις (SLAPPS) εναντίον δημοσιογράφων και πολιτών που υπερασπίζονται τη διαφάνεια, οι αντισυνταγματικοί νόμοι σε βάρος των δικαιωμάτων και του περιβάλλοντος επιβάλλουν την εγρήγορσή μας.
• Υπάρχει εκτεταμένη ανησυχία για μονιμότερους περιορισμούς δημοκρατικών διαδικασιών και ελευθεριών, για παράκαμψη της λειτουργίας δημοκρατικών οργάνων, τον έλεγχο των μέσων ενημέρωσης σε χώρες όπως η Πολωνία, η Ουγγαρία και η Ελλάδα, αλλά και για τις αποκαλύψεις για εκτεταμένες παρακολουθήσεις με κακόβουλα λογισμικά και άλλους μηχανισμούς, η επεξεργασία μαζικών προσωπικών δεδομένων για να κατευθύνονται διαφημίσεις και επηρεασμός επιλογών.
• Τα δικαιώματα των γυναικών, των μειονοτήτων, των ΛΟΑΤΚΙ ατόμων απέχουν πολύ από το να γίνονται σεβαστά σε κάθε γωνιά της Ευρώπης. Η βία κατά των γυναικών, η ενδοοικογενειακή βία, οι βιασμοί, οι γυναικοκτονίες, η κακοποίηση και η έκθεση παιδιών σε σεξουαλική κακοποίηση χρειάζεται να καταπολεμηθούν με θεσμικές αλλαγές και ενεργοποίηση της κοινωνίας σε ευρωπαϊκό, εθνικό και τοπικό επίπεδο. Χρειάζονται νέοι αγώνες για τη διασφάλιση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στη ζωή, την ελευθερία, την ασφάλεια, τη σωματική ακεραιότητα, την ενσωμάτωση του φύλου σε κάθε πολιτική, για την αξιοπρέπεια όλων, ανεξάρτητα από κοινωνική-οικονομική κατάσταση, φυλή, θρήσκευμα, ταυτότητα φύλου, ερωτικό προσανατολισμό, αναπηρία κ.ά. Δικαιώματα που περιλαμβάνονται στη Συνθήκη Λειτουργίας της ΕΕ αλλά και τη Χάρτα Θεμελιωδών Δικαιωμάτων τίθενται σε αμφισβήτηση με διάφορα προσχήματα κι αφορμές.
• Η διαχείριση του προσφυγικού – μεταναστευτικού ζητήματος στηρίζεται στο δόγμα της αποτροπής, χωρίς μέριμνα για ουσιώδεις πολιτικές ένταξης, με καταγγελίες, από ανθρωπιστικές οργανώσεις, για την καταπάτηση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων που εκθέτουν την Ευρώπη συνολικά αλλά και χώρες με εξωτερικά σύνορα, όπως η Ιταλία και η Ελλάδα αλλά και στο εσωτερικό της Ευρώπης (Πολωνία, Ουγγαρία, κα). Η μετανάστευση και οι μετακινήσεις προσφύγων θα εντείνονται όσο η φτώχεια, οι πόλεμοι και η κλιματική κρίση αναγκάζουν τους ανθρώπους να εγκαταλείπουν τον τόπο τους. Απαιτούνται ολιστικές πρωτοβουλίες σε επίπεδο ΕΕ για τη διαχείρισή τους και πολιτικές κοινωνικής και επαγγελματικής τους ένταξης. Να καθιερώσουμε νόμιμους διαύλους εισόδου όσων εισέρχονται στην ΕΕ με αναλογική κατανομή τους σε όλα τα κράτη μέλη. Να ακυρωθούν στην πράξη τα κυκλώματα διακινητών και όσα οδηγούν στο θάνατο απελπισμένους ανθρώπους.
• Έχουμε ευθύνη στις επόμενες γενιές. Δεν έχουμε δικαίωμα να υποθηκεύουμε σήμερα το μέλλον των παιδιών μας, των επόμενων γενεών, μεταφέροντας τους μόνο βάρη και οικολογικά, κλιματικά, δημοσιονομικά και κοινωνικά χρέη.

Όλα αυτά έχουν αφετηρία σε μακροχρόνιες αδιέξοδες πολιτικές, που χρειάζονται επειγόντως ριζική αλλαγή. Σε εθνικό, ευρωπαϊκό και διεθνές επίπεδο, τα πράσινα κόμματα έχουν έγκαιρα προειδοποιήσει και αγωνιστεί:

• Για αποτελεσματικές πολιτικές ανάσχεσης της κλιματικής κρίσης, με βασικούς άξονες την κλιματική δικαιοσύνη και την έγκαιρη απεξάρτηση από όλα τα ορυκτά καύσιμα, αντιμετωπίζοντας την ενεργειακή φτώχεια, με μοντέλα εξοικονόμησης και δίκαιης μετάβασης στις ΑΠΕ που βασίζονται στην αλληλεγγύη και την ενεργή συμμετοχή των πολιτών.
• Για τον τερματισμό της καταπάτησης των φυσικών οικοσυστημάτων,
• Για την ουσιαστική προστασία της της δημόσιας υγείας και εμπέδωση εναλλακτικών, υγιεινών συνηθειών και τρόπου ζωής, με έγκαιρη πρόληψη στις αιτίες (και) των «υποκείμενων νοσημάτων», που τόσες ζωές κόστισαν στην πανδημία.
• Για οικολογικά και κοινωνικά όρια στην παγκοσμιοποίηση και την ανεξέλεγκτη επέκταση των μακρινών εφοδιαστικών αλυσίδων.
• Για πολιτικές περιορισμού ή κατάργησης της γούνας και του κυνηγιού, υπέρ ενός φυτοφαγικού και υγιεινού διατροφικού προτύπου και για συμπονετική διαχείριση του πληθυσμού των αδέσποτων ζώων συντροφιάς.
• Για «περισσότερη Ευρώπη», με κοινές πανευρωπαϊκές απαντήσεις στα μεγάλα κρίσιμα ζητήματα: για βιώσιμη μεταρρύθμιση της ευρωζώνης και αλληλεγγύη στον ευρωπαϊκό Νότο κατά την κρίση του χρέους, για τερματισμό της ενεργειακής εξάρτησης από τα ορυκτά καύσιμα, για στήριξη της εργασίας και ενίσχυση της κοινωνικής συνοχής και του Κράτους Δικαίου απέναντι στην άνοδο της ακροδεξιάς και των αυταρχικών κυβερνήσεων. Για μία νέα αρχιτεκτονική ασφάλειας στην Ευρώπη, τη Μεσόγειο και τη Μέση Ανατολή.
• Για την καταπολέμηση της διαφθοράς και τη θεσμική ενίσχυση της διαφάνειας, ως διέξοδο από τον φαύλο κύκλο των πελατειακών σχέσεων.

Το μέλλον της Ευρωπαϊκής Ένωσης και η μεταρρύθμιση των ευρωπαϊκών συνθηκών και των πολιτικών

Το ευρωπαϊκό σχέδιο έχει φτάσει σε ένα οριακό σημείο. Η διαδικασία ενοποίησης αντιμετωπίζει προβλήματα λόγω ανάδειξης σημαντικών εθνικιστικών εγωισμών αλλά και των προβλημάτων που δημιουργούνται από την διακρατική/διακυβερνητική συνεργασία. Η ισχυρή επιρροή λόμπι, που επηρεάζουν κυρίως εθνικές κυβερνήσεις οι οποίες μεταφέρουν αυτές τις πιέσεις σε ευρωπαϊκό επίπεδο δημιουργεί μια πραγματικότητα ισορροπιών μεταξύ διαφορετικών συμφερόντων αντί να επιταχύνεται η κοινή ευρωπαϊκή πορεία, η σύγκλιση και συνοχή και η διαμόρφωση του κοινού ευρωπαϊκού συμφέροντος. Μια τέτοια ισχυρή επιρροή ιδιοτελών συμφερόντων αποτυπώνεται στην προσπάθεια πράσινου ξεπλύματος στα θέματα ενέργειας (χαρακτηρισμός της πυρηνικής ενέργειας και του ορυκτού αερίου ως “πράσινες επενδύσεις” με στόχο την πρόσβαση στους πόρους της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας και γενικότερα η προσπάθεια αποδόμησης της Συμφωνίας) με πρωτοβουλία κυβερνήσεων, η αδυναμία διαμόρφωσης κοινής ευρωπαϊκής εξωτερικής πολιτικής κι ασφάλειας, ισχυρή κοινωνική πολιτική κ.ά.

Στις σημερινές μεγάλες προκλήσεις, καμιά χώρα δεν μπορεί να δώσει μόνη της λύσεις. Στόχος μας είναι να αλλάξουμε την ΕΕ, οικοδομώντας μια δημοκρατική ομοσπονδία, που να εκφράζει πολίτες και αξίες και να πάψει να αποξενώνεται από τις κοινωνίες της.

Για να γίνει δημοκρατική, η Ευρώπη πρέπει να μετατραπεί σε ομοσπονδία και να υπάρξουν μεταρρυθμίσεις στις Συνθήκες, με στόχο μια δημοκρατική, κλιματικά ουδέτερη, κοινωνική, πράσινη ΕΕ με ενισχυμένο το ρόλο του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και της συνεργασίας του με τα εθνικά κοινοβούλια, την ενίσχυση της κοινής κοινωνικής πολιτικής

Ζητάμε, λοιπόν, μεταρρυθμίσεις που θα ενισχύσουν τα θεσμικά όργανα και τις πολιτικές της ΕΕ, για μία δίκαιη, κοινωνική, αλληλέγγυα, οικολογική, παραγωγική, ομοσπονδιακή και ισχυρή Ευρώπη, στη βάση της αρχής της επικουρικότητας: Ομοσπονδιακά εκτελεστικά όργανα με τις ψήφους των Ευρωπαίων πολιτών, πανευρωπαϊκή ενδυνάμωση του Κράτους Δικαίου ως φραγμό στη συρρίκνωση της δημοκρατίας από αυταρχικές κυβερνήσεις, πραγματικά κοινή εξωτερική πολιτική και πολιτική άμυνας υπό τον έλεγχο του Ευρωκοινοβουλίου, με κοινές πολιτικές πρόληψης συγκρούσεων. Θέλουμε περισσότερη Ευρώπη, όπως θέλουμε και μια αποκεντρωμένη Ευρώπη, με περισσότερη αυτονομία των δήμων και περιφερειών, όπου οι πολίτες πρέπει να μπορούν να συμμετέχουν απευθείας στις τοπικές αποφάσεις.

Υποστηρίζουμε ένα κοινό ευρωπαϊκό υπουργείο Οικονομικών και Οικονομίας, με επαρκή χρηματοοικονομικά εργαλεία: θέσπιση επαρκών ιδίων πόρων της Ε.Ε. και κοινό ευρωπαϊκό προϋπολογισμό πολύ υψηλότερο από τον σημερινό, ευρωομόλογα, εξάλειψη φορολογικών παραδείσων, φόρο χρηματοοικονομικών συναλλαγών και πανευρωπαϊκή φορολογία του πλούτου, περιορισμό φορολογικού ανταγωνισμού μεταξύ των κρατών-μελών, κανόνες ενιαίου υπολογισμού της φορολογικής βάσης,. Απαιτείται επίσης αναθεώρηση της αποστολής της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, ώστε πέρα από τη σταθερότητα των τιμών να περιλάβει ισότιμα και την καταπολέμηση της ανεργίας και της φτώχειας. Η κοινωνική και περιβαλλοντική βιωσιμότητα οφείλει να είναι δικαίωμα και υποχρέωση κάθε περιφέρειας και χώρας, όχι προνόμιο μόνο των οικονομικά εύρωστων.

Ο ρόλος της Ε.Ε. είναι κρίσιμος όχι μόνο για τις μεταρρυθμίσεις στο εσωτερικό της αλλά και σε πλανητικό επίπεδο ώστε να προωθηθούν οι απαραίτητες αλλαγές στους όρους του διεθνούς εμπορίου: θέλουμε δίκαιο και βιώσιμο εμπόριο, με κανόνες που να προστατεύουν αποτελεσματικά την εργασία, τα ανθρώπινα δικαιώματα, το περιβάλλον, να ενθαρρύνουν την αυτονομία και την επάρκεια σε βασικά αγαθά, και να συνυπολογίζουν το οικολογικό κόστος των μακρινών μεταφορών. Είμαστε εναντίον εμπορικών συμφωνιών που παρακάμπτουν τις ευρωπαϊκές περιβαλλοντικές και κοινωνικές προδιαγραφές και απαιτήσεις για την κυκλοφορία προϊόντων. Η ΕΕ μπορεί να παίξει αυτό τον ρόλο μέσα από την προώθηση κατευθύνσεων που υιοθετούνται στην εξωτερική, εμπορική, οικονομική και συνεργατική πολιτική της με τις υπόλοιπες χώρες και αναλαμβάνοντας μαζί με άλλους διεθνείς παίκτες και την κοινωνία των πολιτών πρωτοβουλίες για μεταρρύθμιση διεθνών θεσμών στους οποίους συμμετέχει.

Η δίκαιη πράσινη μετάβαση, η ενεργειακή και κλιματική δικαιοσύνη

Η κλιματική κρίση που εντείνεται απίστευτα γρήγορα θα οδηγούσε λογικά σε μια μεγάλη συμφωνία για αντιμετώπισή της, Υπήρχε εξάλλου συμφωνία στο Παρίσι και στην ΕΕ για προστασία του κλίματος ώστε να συγκρατηθεί η αύξηση της θερμοκρασίας κάτω από 1,5 βαθμό Κελσίου. Ενώ εντείνεται η κλιματική κρίση και επιστημονικά δεν υπάρχει αμφιβολία όχι μόνο για την ίδια την κρίση αλλά και τα μέτρα που πρέπει να ληφθούν, σήμερα η προστασία του κλίματος και της οικολογικής ισορροπίας δεν είναι πλέον κοινός τόπος ούτε καν μέσα στην Ευρωπαϊκή Ένωση.

Όμως η ανάγκη αντιμετώπισης της κλιματικής κρίσης γίνεται όλο και πιο επείγουσα. Το κρίσιμο στοίχημα είναι οι πολιτικές της ενεργειακής μετάβασης να είναι επαρκείς, αποτελεσματικές, και δίκαιες ώστε:

• να αποφύγουμε τις ακραίες κλιματικές και καιρικές μεταβολές,
• να κάνουν τη ζωή μας καλύτερη χωρίς να αφήνουν πίσω κανένα και καμία,
• να προσφέρουν στη χώρα και στην Ε.Ε. ενεργειακή ανεξαρτησία,
• να γίνει ο μοχλός για θετικό οικονομικό μετασχηματισμό της χώρας και για την αντιμετώπιση της φτώχειας και των ανισοτήτων,
• να μη δίνουν χώρο σε στρεβλές και επικίνδυνες πολιτικές που επιβαρύνουν το περιβάλλον και την κοινωνία.

Η σημερινή κρίση αερίου έχει αποφέρει στις μεγάλες επιχειρήσεις ενέργειας υπέρογκα κέρδη, πάνω από 220 δις το 2022, την ίδια στιγμή που οι πολίτες και οι κρατικοί προϋπολογισμοί στενάζουν. Ιδιαίτερα στην Ελλάδα, ακόμα και μετά το ξέσπασμα του πολέμου στη Γάζα, η κυβέρνηση επιμένει στον εγκλωβισμό της χώρας στο αέριο με αδιέξοδη επέκταση των υποδομών και των χρήσεών του. Είμαστε αντίθετοι σε αυτή την κατασπατάληση πόρων και χρόνου σε ευρωπαϊκό και εθνικό επίπεδο. Η κρίση αυτή πρέπει να είναι το κύκνειο άσμα των εταιριών που τόσες δεκαετίες πλούτισαν σε βάρος των επόμενων γενεών και όχι άλλη μια ευκαιρία να βγάλουν μυθικά κέρδη και να πλήξουν την πορεία εξόδου από τα ορυκτά καύσιμα.

Απορρίπτουμε την προσπάθεια πράσινου ξεπλύματος της πυρηνικής ενέργειας και του αερίου ώστε να βάλουν χέρι σε δημόσιους πόρους από την Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία – στην οποία πρωτοστατεί η Γαλλική κυβέρνηση και συμμετέχει από κοντά η ελληνική – όσο και τα κυβερνητικά σχέδια του Κ. Μητσοτάκη για έρευνες και εξορύξεις υδρογονανθράκων, για τον αγωγό αερίου EastMed και για τη χρηματοδότηση κατασκευής νέας πυρηνικής μονάδας στο Κοζλοντούι, που θα δεσμεύει την Ελλάδα σε μακροχρόνια απορρόφηση της παραγωγής του. Κανένα από αυτά τα σχεδιαζόμενα έργα δεν θα λειτουργήσουν πριν το 2030, υποθηκεύουν όμως τις επιλογές της χώρας για δεκαετίες.

Απαιτούμε πλήρη μηδενισμό καθαρών εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου μέχρι το 2040 τόσο σε ευρωπαϊκό όσο και σε ελληνικό επίπεδο, με πάνω από 80% ανανεώσιμη ηλεκτροπαραγωγή το 2030 και βιώσιμη χωροθέτηση των ΑΠΕ. Η επιδιωκόμενη παράταση λειτουργίας ορισμένων λιγνιτικών μονάδων στην Ελλάδα θα πρέπει να αντισταθμιστεί στα αμέσως επόμενα χρόνια με ταχύτερη μετάβαση σε ΑΠΕ και δέσμευση ότι όλες οι μονάδες ορυκτών καυσίμων – συμπεριλαμβανομένων των νέων που κατασκευάζονται ή επιδιώκουν να πάρουν άδεια) θα διακόψουν οριστικά τη λειτουργία τους το αργότερο το 2040. Οι λύσεις είναι μπροστά μας:

• Απόλυτη προτεραιότητα στην ενεργειακή εξοικονόμηση, έμφαση σε οικονομία χαμηλών απαιτήσεων σε ενέργεια: παθητικά κτίρια, νέο μοντέλο μεταφορών και μετακινήσεων, κυκλική οικονομία, στοχευμένη χρήση υδρογόνου 100% από ανανεώσιμες πηγές.
• Αλλαγή μοντέλου στις μεταφορές που δεν εξαντλείται στον εξηλεκτρισμό: αξιόπιστες δημόσιες συγκοινωνίες με χαμηλό εισιτήρια, βιώσιμες πόλεις φιλικές στο περπάτημα, το ποδήλατο και στην ελαφριά ατομική ηλεκτροκίνηση για μείωση της χρήσης ΙΧ, αναβάθμιση και επέκταση των Μέσων Σταθερής Τροχιάς σε όλη τη χώρα, συνδυασμένες μεταφορές με κορμό τον σιδηρόδρομο, εναλλακτικές λύσεις και οικονομικά εργαλεία απέναντι στην υπερδιόγκωση των αερομεταφορών.
• Εξαντλούμε όλα τα περιθώρια για ήπιες προσαρμοσμένες ΑΠΕ μικρής κλίμακας, με ενθάρρυνση αυτοπαραγωγής και ενεργειακών κοινοτήτων.
• Στηρίζουμε την έρευνα και πιλοτικές εφαρμογές και για νέες τεχνολογίες ΑΠΕ μικρής κλίμακας και περιβαλλοντικά φιλικές σε όλο τον κύκλο ζωής τους.
• Επενδύουμε και σε εκτεταμένη αποθήκευση ανανεώσιμης ενέργειας, για σταθεροποίηση του συστήματος, χωρίς επιπλέον μονάδες αερίου.
• Σταδιακή κατάργηση όλων των επιδοτήσεων για ορυκτά καύσιμα.
• Για την ανακούφιση των νοικοκυριών και επιχειρήσεων και την αντιμετώπιση της ενεργειακής φτώχειας, προωθούμε προγράμματα χρηματοδοτήσεων για μαζικές ενεργειακές αναβαθμίσεις κατοικιών και κτιρίων, στην ευρύτερη δυνατή κλίμακα και ενεργειακή αυτονομία με χρήση ανανεώσιμων πηγών.

Για τη χωροθέτηση των ΑΠΕ μεγαλύτερης κλίμακας, προωθούμε νέο θεσμικό πλαίσιο στην Ελλάδα που να προστατεύει αποτελεσματικά τη φύση και το κλίμα, με το χαμηλότερο δυνατό οικολογικό κόστος:

• Προωθούμε κατανομή των εθνικών αναγκών και στόχων ανά περιφέρεια, νομό και δήμο, με συγκεκριμένα κριτήρια, με συμμετοχή των τοπικών κοινωνιών στον διάλογο για τη βέλτιστη χωροθέτηση.
• Υποστηρίζουμε τη χωροθέτηση για ΑΠΕ κατά προτεραιότητα σε συγκεκριμένες κατηγορίες περιοχών, με ήδη εκτεταμένη ανθρώπινη παρέμβαση. Στηρίζουμε τη δημιουργία πλωτών αιολικών με ορθό θαλάσσιο χωροταξικό σχεδιασμό και προώθηση οριοθέτησης ΑΟΖ.
• Για τους ορεινούς όγκους αποδεχόμαστε χωροθέτηση μόνο μέχρι το ύψος που είναι απαραίτητο για τους στόχους μετάβασης κάθε περιφέρειας, και δίπλα σε υπάρχοντες δρόμους, ώστε να σταματήσει η πίεση στις κορυφογραμμές και ο κατακερματισμός των οικοσυστημάτων.
• Για τις προστατευόμενες περιοχές, θεωρούμε απαραίτητες ισχυρές διασφαλίσεις, με κλείσιμο των εκκρεμών αιτήσεων και πάγωμα κάθε έργου κατηγορίας Α΄ μέχρι την ολοκλήρωση των Ειδικών Περιβαλλοντικών Μελετών και των Διαχειριστικών Σχεδίων: εγκατάσταση μόνο κατ’ εξαίρεση, σε θέσεις προχωροθετημένες βάσει των Διαχειριστικών Σχεδίων, με προτεραιότητα σε πρωτοβουλίες από τις τοπικές κοινωνίες.

Έμφαση δίνουμε και στην κοινωνική διάσταση της ενεργειακής μετάβασης:

• Θεωρούμε τις βασικές χρήσεις της ενέργειας κοινωνικό αγαθό, όπως η τροφή.
• Προωθούμε την ενεργειακή δημοκρατία: στόχος μας είναι πάνω από 50% των ΑΠΕ να ανήκει σε ενεργειακές κοινότητες, αυτοπαραγωγή, μικρές/μεσαίες τοπικές επιχειρήσεις.
• Για τους ασθενέστερους, υποστηρίζουμε τη δημιουργία ενεργειακών κοινοτήτων ανά δήμο, από πολίτες, επιχειρήσεις ή και δήμους που θα καλύπτουν τις ανάγκες των δημοτικών υποδομών και θα διαθέτουν το υπόλοιπο στα ασθενέστερα νοικοκυριά για την κάλυψη των βασικών τους αναγκών.
• Για τις λιγνιτικές περιφέρειες προωθούμε συγκεκριμένο σχέδιο για συμμετοχική Πράσινη Μετάβαση χωρίς κανένα/καμία πίσω, στηριγμένη στο φυσικό τους πλούτο και τα συγκριτικά τους πλεονεκτήματα σε παραγωγή και αποθήκευση 100% καθαρής ενέργειας. Κρίσιμη είναι και η ολιστική αξιολόγηση των χρηματοδοτούμενων επενδύσεων, ώστε να επιτευχθούν τα μεγαλύτερα κοινωνικά και περιβαλλοντικά οφέλη.
• Προωθούμε επειγόντως ριζική μεταρρύθμιση της αγοράς ενέργειας, με στόχο αποτελεσματική προστασία των καταναλωτών αυθαίρετες μονομερείς αυξήσεις τιμών.
• Κατευθύνουμε τα επιπλέον έσοδα της φορολογίας καυσίμων και τα έσοδα από το χρηματιστήριο εκπομπών για τη χρηματοδότηση δράσεων εξοικονόμησης ενέργειας, ενίσχυση των δημόσιων συγκοινωνιών και υποστήριξης των ενεργειακών κοινοτήτων.

Αγροτικός τομέας και λύσεις που βασίζονται στη φύση

Η Πράσινη Μετάβαση και η Κλιματική Δικαιοσύνη αφορούν εξίσου τον ενεργειακό τομέα, τις μεταφορές, τις πόλεις, τα κτίρια, τον τουρισμό αλλά και το αγροτικό τομέα και τη διατροφή μας. Στηρίζουμε την ευρωπαϊκή στρατηγική Farm 2 Fork και τους στόχους του 2030 για 80% μείωση της χρήσης αγροχημικών και για 25% μερίδιο βιολογικής παραγωγής.

Προωθούμε και στην πράξη, όχι μόνο στα χαρτιά, αποτελεσματικές πολιτικές προστασίας του εδάφους, των υπόγειων νερών και των αγροτικών οικοσυστημάτων. Ζητάμε την άμεση απαγόρευση της γλυφοσάτης και των άλλων αγροχημικών που απειλούν τις μέλισσες, δεν δεχόμαστε κανένα παράθυρο για καλλιέργειες Γενετικά Τροποποιημένων Οργανισμών.

Επιδιώκουμε την αναθεώρηση της ΚΑΠ, ώστε οι επιδοτήσεις να μην πριμοδοτούν τις μεγαλύτερες ιδιοκτησίες και την εντατική παραγωγή. Όλα αυτά είναι απαραίτητα για ένα αγροτικό τομέα παραγωγικό και εξωστρεφή, με προϊόντα υψηλής ποιότητας και προστιθέμενης αξίας.

Κρίσιμο θεωρούμε τον ρόλο των δασών, της βιοποικιλότητας, της βιώσιμης διαχείρισης των φυσικών πόρων μεταξύ άλλων και των θαλάσσιων οικοσυστημάτων και της θαλάσσιας βιοποικιλότητας τόσο στην προστασία της φύσης και του κλίματος όσο και στη βιώσιμη και υπεύθυνη οικονομία και την κοινωνική ανθεκτικότητα. Χρειάζεται μια αλλαγή παραδείγματος με την ανάπτυξη και προώθηση των πράσινων λύσεων, λύσεων που βασίζονται στη φύση αλλά και την εξέλιξη και ενσωμάτωση στο σχεδιασμό μας σοφών παραδοσιακών τεχνικών. Σύγχρονες οικολογικές και οικονομικές πολιτικές πρέπει να λάβουν υπόψη και να ενσωματώσουν σοφές παραδοσιακές πρακτικές και πολιτικές όπως είναι για παράδειγμα η διατήρηση της γονιμότητας του εδάφους μέσω εναλλαγών καλλιεργειών (αμειψισπορά) και διατήρηση μικρών οικολογικών συστημάτων στα χωράφια, η κυκλική οικονομία στην ύπαιθρο, η αξιοποίηση των οικοσυστημικών υπηρεσιών για την προστασία μας από πλημμύρες ή ακραία φαινόμενα, ή το εκτεταμένο δικτύου ξερολιθιών για προστασία απέναντι στην διάβρωση και στα ακραία καιρικά φαινόμενα.

Προωθούμε νέα οικονομικά εργαλεία στήριξης, εκπαίδευση για νέες ειδικότητες αλλά και αναβάθμιση παραδοσιακών επαγγελμάτων και γνώσεων για συνδυασμό της παραγωγικής δραστηριότητας με υπηρεσίες μακροχρόνιας διασφάλισης των φυσικών πόρων και μετριασμού της κλιματικής κρίσης και προσαρμογής.

Η βιώσιμη διαχείριση από τις τοπικές κοινωνίες, με «λύσεις βασισμένες στη φύση», μπορεί να αποτελέσει τη βάση μιας νέας πράσινης, ανθεκτικής, υπεύθυνης οικονομίας. Η κοινωνική αλληλέγγυα οικονομία μπορεί να παίξει ένα κρίσιμο ρόλο και στην πράσινη μετάβαση.

Οι πόλεμοι στη γειτονιά μας και οι μακροχρόνιες επιπτώσεις τους σε όλα τα επίπεδα

Είναι για πρώτη φορά μετά τον 2ο παγκόσμιο πόλεμο που ο πόλεμος στη γειτονιά της Ευρώπης προκαλεί σοβαρές επιπτώσεις σε όλα τα επίπεδα: πολιτική, οικονομία – ενεργειακή ακρίβεια, μαζικές μετακινήσεις πληθυσμών, διατροφική ανασφάλεια και βαθύς διχασμός μέσα στις κοινωνίες σε σχέση με τις πολιτικές που πρέπει να ακολουθηθούν: άκριτα υπέρ ή εναντίον του Ισραήλ, υπέρ ή εναντίον του Πούτιν, με την ακροδεξιά να ενισχύεται, όπως και ο αντισημιτισμός αλλά και η ισλαμοφοβία, με μετακίνηση στελεχών της Αριστεράς στη Γερμανία προς θέσεις που εκφράζει η ακροδεξιά του AfD (Εναλλακτική για τη Γερμανία).

Πέρα από τις επιπτώσεις σε πολιτικό επίπεδο οι πόλεμοι προκαλούν σημαντικές ανακατατάξεις όχι μόνο στις συμμαχίες (4μερής συνεργασία Ελλάδα- Κύπρος, Ισραήλ και Αίγυπτος) αλλά και τους σχεδιασμούς σε ενεργειακά πρότζεκτ (ο αγωγός East Med και η συμμαχία για την προώθηση της συνεργασίας γύρω από το αέριο θα πρέπει να θεωρούνται κλινικά νεκρά), Θέτουν ουσιαστικά θέματα επίλυσης συγκρούσεων ή αποτροπής μεγάλης ανθρωπιστικής καταστροφής, όπως συμβαίνει τώρα με την ισοπέδωση της Γάζας και την επίθεση ενάντια σε πολιτικές υποδομές και αμάχους.

Μια Πράσινη Κοινωνική Συμφωνία για την Ειρήνη και τη Βιώσιμη Ευημερία είναι η μόνη λύση για την ασφάλεια για όλους και όλες, για έξοδο από την βαρβαρότητα και τον πόλεμο, την αναζωογόνηση της συνεργασίας αλλά και τη μείωση των μεταναστευτικών και προσφυγικών κυμάτων. Ο πόλεμος, η βία, η τρομοκρατία, η καταπάτηση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων ακόμα και του δικαίου του πολέμου είναι σαν το λάδι στη φωτιά, θα καούμε όλοι μαζί.

Τα τρία μπλοκ που διαμορφώνονται στην πολιτική και στην Ευρώπη

Συγκροτούνται μέσα στην Ευρώπη αλλά και στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο τρία μπλοκ που καθορίζονται και διαμορφώνονται πλέον γύρω από τα κλιματικά και πράσινα θέματα. Συγκροτούνται σε ευρωπαϊκό επίπεδο, μεταξύ των κυβερνήσεων (Συμβούλιο) αλλά και στο ίδιο το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο 3 στρατόπεδα:

α) Ένα «μέτωπο για το κλίμα» που αποτελείται από ορισμένες κυβερνήσεις αλλά κυρίως πολιτικές δυνάμεις όπως οι Πράσινοι και άλλες, η κοινωνία των πολιτών και ορισμένες οικονομικές δυνάμεις που εξαρτώνται ή επωφελούνται από την αναγκαία πράσινη μετάβαση. Αυτό το μέτωπο αποκτά και χαρακτηριστικά εκλογικού μετώπου δυνάμεων που αναδεικνύουν την κλιματική κρίση ως το κέντρο μιας αναδιάταξης και συνεργασίας πολιτικών δυνάμεων και βαθιών αλλαγών στο μοντέλο. Για παράδειγμα: συνεργασία Πράσινης Αριστεράς και Εργατικού Κόμματος στην Ολλανδία με επικεφαλής τον πρώην Επίτροπο Τιμμερμανς, δημιουργία του Sumar στην Ισπανία με τη συμμετοχή όλων των Πράσινων και άλλων προοδευτικών δυνάμεων (μετά και την αποδιάρθρωση των Podemos) και συμμετοχή του στη νέα συμμαχική ισπανική κυβέρνηση Σοσιαλιστών – Πράσινων / Sumar και άλλων μικρών κομμάτων.

β) Ένα δεύτερο μπλοκ για «επιβράδυνση των μέτρων για το κλίμα», που αποτελείται από κυβερνήσεις και πολιτικές δυνάμεις της δεξιάς, μέρους των φιλελεύθερων και των σοσιαλδημοκρατών που δεν δίνουν έμφαση στην μετάβαση σε ένα νέο παραγωγικό, οικονομικό μοντέλο αλλά κάνουν πολύ λίγα και πολύ αργά μόνο σε τεχνολογικούς και οικονομικούς τομείς όπου υπάρχει σαφές όφελος για επιχειρήσεις και κλάδους που επεκτείνουν τις δικές τους δραστηριότητες και σε νέες επενδύσεις.

Στην Ελλάδα αυτό εκφράζεται με την στήριξη από την κυβέρνηση των συμφερόντων της βιομηχανίας ορυκτών καυσίμων και της πυρηνικής βιομηχανίας, τη συμμετοχή της κυβέρνησης στο μπλοκ που στηρίζει το “πράσινο ξέπλυμα” (χαρακτηρισμός πυρηνικών και ορυκτού αερίου ως “πράσινων” επενδύσεων), καθώς και τον έλεγχο του κλάδου των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας από πετρελαϊκές εταιρίες. Το αποτέλεσμα στην Ελλάδα είναι να παραμένει ο έλεγχος και της καθαρής ενέργειας στους ολιγάρχες της ενέργειας και να επικρατεί ευνοϊκό κλίμα μόνο για τους λίγους, παρά τα λόγια για δίκαιη μετάβαση, να υπάρχει πρωτοφανής επίθεση σε ρέματα και οικοσυστήματα στο όνομα της πολιτικής προστασίας, να διαλύεται ο σιδηρόδρομος, να διαπιστώνουμε προκλητική κατανομή των πόρων του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας σε τομείς και δραστηριότητες που είναι μέρος του προβλήματος (μεγάλες ξενοδοχειακές μονάδες, οδικά έργα, γκολφ, πετρελαϊκές κ.ά.)

Στην Ελλάδα (και στο Ευρωκοινοβούλιο) μετέχει εκ του αποτελέσματος των θέσεων που παίρνει και το Κομμουνιστικό Κόμμα Ελλάδας (συχνές επιθέσεις στην πράσινη μετάβαση και τις πράσινες πολιτικές – θα δούμε να επιτίθεται άγρια και στους Πράσινους αν τυχόν φανεί μια αυξανόμενη επιρροή τους στην κοινωνία και στις εκλογές).

γ) Ένα τρίτο μπλοκ κυνικών «αρνητών της κλιματικής κρίσης» συγκροτούν πολιτικές ομάδες και κοινωνικές ομάδες που μετακινήθηκαν πλέον στην κλιματική άρνηση, “απόρριψη” της ύπαρξης κλιματικής κρίσης, παρά τις επιστημονικές εκθέσεις και την καθημερινή παρουσία των επιπτώσεων της στην καθημερινή ζωή των ανθρώπων και τις αυξανόμενες ζημιές και απώλειες, πχ καύσωνες, πλημμύρες, μετακινήσεις μεγάλων πληθυσμών κ.ά.

Στο μπλοκ αυτό έχουν ενταχθεί και πρωτοστατούν οι ακροδεξιοί σε όλες τις χώρες (φυσικά και στην Ελλάδα) αλλά και τμήμα των χριστιανοδημοκρατών. Το πολιτικό και κοινωνικό αυτό μπλοκ έχουν αναδείξει ως κύριο αντίπαλό του τους Πράσινους.

Το αποτέλεσμα αυτής της πόλωσης είναι σε άλλες χώρες να τολμούνται πολιτικές και οικονομικές αλλαγές με πρόσημο την κλιματική δικαιοσύνη και σε άλλες χώρες να διαπιστώνουμε πισωγυρίσματα ή και εγκατάλειψη της φιλοδοξίας για προστασία του κλίματος.

Στις Ευρωεκλογές θα υπάρχει μια εντεινόμενη αντιπαράθεση γύρω από την κλιματική πολιτική και πρέπει και μπορούμε να το αναδείξουμε ως ένα από τα 3 κεντρικά θέματα της καμπάνιας μας.

Ποιες μπορεί να είναι οι στρατηγικές επιλογές της πράσινης καμπάνιας μας για τις ευρωεκλογές και σε ποια βάση μπορεί να υπάρξει σύγκλιση δυνάμεων γύρω από μια πράσινη οπτική για την Ευρώπη

Η Ευρώπη – και μέσα σε αυτήν η Ελλάδα – χρειάζεται σήμερα νέες, καινοτόμες, οικολογικές-πράσινες πολιτικές προτάσεις, περισσότερο από ποτέ. Ο πράσινος χώρος είναι ο μόνος που μπορεί να βάλει στο επίκεντρο τις προκλήσεις της κλιματικής και οικολογικής κρίσης, αλλά και της πανδημίας, να τις συνδέσει με την ευημερία της κοινωνίας, την κοινωνική δικαιοσύνη, την υγεία ανθρώπων και οικοσυστημάτων και την ενίσχυση των συλλογικών αγαθών, να δώσει νέο περιεχόμενο στην κοινωνική δικαιοσύνη, να υπερασπιστεί το περιβάλλον, τη φύση, τα ζώα, την αλληλεγγύη και την ποιότητα ζωής. Επίσης, οφείλει να προασπίσει τη δημοκρατία, την ελευθερία έκφρασης και την ουσιαστική ελευθεροτυπία. Και να αναπροσανατολίσει την οικονομία στη βιώσιμη ευημερία όλης της κοινωνίας, αντί μια αδιέξοδη διόγκωση των οικονομικών δεικτών.

Επιδιώκουμε τη μεγαλύτερη δυνατή συσπείρωση πολιτικών και κοινωνικών δυνάμεων γύρω και με κέντρο μια πράσινη δίκαιη κοινωνική πρόταση. Για αυτή τη συσπείρωση απευθυνόμαστε σε πολιτικές δυνάμεις που προσδιορίζονται ως πράσινες αλλά και σε δυνάμεις που απελευθερώνονται μέσα από την κρίση του πολιτικού συστήματος – αλλά δεν προσδιορίζονταν μέχρι τώρα ως πράσινοι αν και κατανοούν πλέον την σημασία της κλιματικής και πράσινης πολιτικής. Ιδιαίτερα όμως απευθυνόμαστε σε νέους και νέες που αντιμετωπίζουν πλέον την πρόκληση της μεταφοράς στις πλάτες τους της οικολογικής, κλιματικής, οικονομικής κρίσης που θέτουν ερωτήματα επιβίωσης των επόμενων γενιών όχι απλώς μεταφοράς βαρών και πολλαπλού χρέους.

Φιλοδοξία μας, αλλά και ανάγκη της ελληνικής κοινωνίας, είναι η δυναμική της ευρύτερης προσπάθειας συσπείρωσης γύρω από ένα πράσινο πρόγραμμα και πολιτικό πρόσημο να ανοίξει δρόμους επαναδραστηριοποίησης και για ανένταχτο κόσμο, λειτουργώντας ως πόλος έλξης και για τους νέους και τις νέες, όχι μόνο συνεργασίας οργανωμένων στον ένα ή στον άλλο βαθμό δυνάμεων.

Τρεις είναι οι πολιτικοί στόχοι μας για τις ευρωεκλογές και η βάση ευρύτερης συνεργασίας

1. Μια φιλόδοξη στρατηγική μεταρρύθμισης της Ευρωπαϊκής Ένωσης και των ευρωπαϊκών συνθηκών με στόχους: 

• συγκράτηση της οικολογικής και κλιματικής κρίσης και προώθηση μιας δίκαιης ενεργειακής μετάβασης,
• στροφή προς μια πράσινη, κοινωνικά υπεύθυνη οικονομία και οικοδόμησης βιώσιμης ευημερίας για όλους και όλες, χωρίς να μένει κάποιος/α πίσω μόνος/η χωρίς φροντίδα
• ενίσχυση της κοινωνικής πολιτικής – δικαιοσύνης με ισχυρές πολιτικές και κατάλληλα οικονομικά και θεσμικά εργαλεία (ανεργία, φτώχεια, εργασιακά, πολιτική φύλου – ισότητα, εξάλειψη διακρίσεων και αποκλεισμού), που στοχεύει στην συμπερίληψη και την εξάλειψη της φτώχειας, όχι αντιμετώπιση μόνο των πολύ ακραίων εκδοχών της που υπηρετεί στην πράξη η διατήρηση μέσω επιδομάτων και ελεημοσύνης μιας φτώχειας που δεν “ξεπερνάει όμως τα όρια”
• διαμόρφωση μιας κοινής ευρωπαϊκής πολιτικής ειρήνης, εξωτερικής πολιτικής και ασφάλειας, που δεν παρακολουθεί απλώς τις κρίσεις και τους πολέμους στην περιοχή μας ή και μακριά από την Ευρώπη, κλείνοντας τις πόρτες του φρουρίου για να μην μπουν οι απελπισμένοι στην αυλή μας, αλλά που παρεμβαίνει ενεργά για την επίλυση των κρίσεων και το σταμάτημα των πολέμων,
• υπεράσπιση της δημοκρατίας, των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και της συμμετοχής των πολιτών στις αποφάσεις που τους αφορούν,
• υπεράσπισης των ζώων και των δικαιωμάτων τους,

2. Μια φιλόδοξη κλιματική πολιτική για επίτευξη κλιματικής ουδετερότητας της Ευρώπης και της Ελλάδας μέχρι το αργότερο το 2040. Επιτάχυνση δηλαδή της κλιματικής στρατηγικής και ενίσχυσης της κοινωνικής διάστασής της – όχι αποδυνάμωση και “ουδετεροποίησης” της ως προς την κοινωνική σημασία της. Στόχος είναι να προωθούν βαθιές αλλαγές στο μοντέλο και επίτευξη μέσω της κλιματικής πολιτικής ώστε να επιτευχθεί η δίκαιη μετάβαση προς μια οικονομία κλιματικής ουδετερότητας αλλά και κοινωνικής – κλιματικής δικαιοσύνης. Η ευρωπαϊκή στρατηγική και η Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία πρέπει να ενισχύουν τον κοινωνικό πυλώνα και το ρόλο των πόλεων, της φύσης, της γεωργίας, των μεταφορών – όχι μόνο του ενεργειακού τομέα – για την επίτευξη των κλιματικών στόχων.
3. Μια φιλόδοξη παρέμβαση για μια Πράσινη Κοινωνική Συμφωνία Ειρήνης και Βιώσιμης Ευημερίας στην Ανατολική Μεσόγειο

Με ποιους μπορούμε να συνεργαστούμε

Κάνουμε επαφές μέχρι την ολοκλήρωση του 3ου Τακτικού Συνεδρίου (τέλος Ιανουαρίου 2024) ώστε να συμμετέχουν σε αυτό:

• μέλη και φίλοι/ες των Πράσινων με στόχο να γίνουν μέλη
• υποψήφιοι με πράσινη ταυτότητα είτε έχουν εκλεγεί είτε όχι με διπλό στόχο να συμμετάσχουν στους πράσινους αλλά και στο δίκτυο Πράσινης Αυτοδιοίκησης και να συνδεθούμε με το δίκτυο ευρωπαίων πράσινων αυτοδιοικητικών
• ομάδες και δυνάμεις του πράσινου χώρου που αντιλαμβάνονται την ανάγκη να υπάρχει μια ενιαία, αυτόνομη, αποτελεσματική παρουσία των πράσινων μέσα από ένα σχήμα για τις ευρωεκλογές, που θα εργαστεί από κοινού για την εκλογική επιτυχία και την συγκρότηση μετά τις εκλογές ενιαίου πολιτικού κόμματος.

Υιοθετούμε και προτείνουμε σε όσους/ες δυνάμεις δεν είναι έτοιμες να συνδιαμορφώσουμε το Πράσινο κόμμα από κοινού να συμμετάσχουν σε ένα σχήμα συνεργασίας, όπου οι ΠΡΑΣΙΝΟΙ θα είναι οπωσδήποτε στον τίτλο. Κάνουμε επίσημες επαφές με διάφορες δυνάμεις για να υπάρχει ένα ξεκάθαρο τοπίο μέχρι το συνέδριο του Δεκεμβρίου. Η δεύτερη μέρα του συνεδρίου (10 Δεκεμβρίου 2023) αποτέλεσε μια ευκαιρία για να γίνουν  οι διαβουλεύσεις και η ολοκλήρωση του συνεδρίου τέλος Ιανουαρίου 2024 είναι το ορόσημο για να διαμορφωθεί το τοπίο και το τελικό σχήμα. 

Δεν θα έχει μορφή ομοσπονδίας – συμμαχίας, όπως έγινε με το Πράσινο & Μωβ που δεν λειτούργησε. Δεν θα υπάρχουν δηλαδή εκπρόσωποι διαφορετικών και ανόμοιων από άποψη δύναμης και στελεχών σχημάτων. Θα είναι μόνο συνεργασία δύο δυνάμεων, αν υπάρξει τέτοια προοπτική συνεργασίας συγκροτημένων σχημάτων εκτός πράσινου χώρου. Από τη μία οι Πράσινοι με ενιαία εκπροσώπηση όλων όσων αυτοπροσδιορίζονται ως πράσινοι, και οικολόγοι (50%) και από την άλλη δυνάμεις που τυχόν αποφασίσουν να συμμετέχουν μέχρι τέλος Ιανουαρίου 2024 σε μια συμμαχία μαζί μας. Όλες οι δυνάμεις αυτές – που δεν θα θελήσουν να συμμετάσχουν και να συνδιαμορφώσουμε τους Πράσινους θα πρέπει να καλύπτονται από το δεύτερο συστατικό μέρος του σχήματος που θα εκπροσωπεί το υπόλοιπο 50% και θα συμμετέχει αναλογικά στα όργανα. Μπορούμε όσοι δεν θέλουν να συμμετάσχουν τώρα στο ενιαίο πράσινο σχήμα να αποφασίσουν κατά αρχάς αν ενδιαφέρονται να συμμετέχουν και διαμορφώνουν λίγο αργότερα τη συγκεκριμένη συμμετοχή τους στο σχήμα, που θα παραμείνει ανοιχτό μέχρι τέλη Ιανουαρίου 2024. Όμως αν αποφασίσουν για τη συμμετοχή τους αργότερα θα πρέπει να αποδεχτούν πλέον το κοινό πολιτικό πλαίσιο και τις διαδικασίες που θα αποφασιστούν στο 3ο Τακτικό συνέδριο του Δεκεμβρίου 2023 – Ιανουαρίου 2024. Δεν θα ανοίξουμε αργότερα από την αρχή διαδικασία διαλόγου και δεν θα παγιδευτούμε σε ατέρμονες διαδικασίες που οδήγησαν δύο φορές σε αποτυχία (Ιούνιος 2019 και συμμαχία Πράσινο-Μωβ για τις εκλογές 2023).

Με την ολοκλήρωση του 3ου Τακτικού Συνεδρίου ολοκληρώνεται η σύνθεση των οργάνων των Πράσινων καθώς και τα άτομα της Γραμματείας.

Οι συμμετέχοντες/ουσες δεσμεύονται ότι το σχήμα:

(α) συμμετέχει στις εκλογές με το δικό του πρόγραμμα – διακήρυξη (το πιο πάνω κείμενο) αλλά και υιοθετώντας το κοινό εκλογικό πρόγραμμα των Ευρωπαίων Πράσινων

(β) επιδιώκει άμεση ένταξη στο Ευρωπαϊκό Πράσινο Κόμμα και συμμετέχει στο συνέδριο του ΕΠΚ το Φεβρουάριο 2024.

(γ) οι ευρωβουλευτές που θα εκλεγούν θα συμμετάσχουν στην Ομάδα των Πράσινων στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και θα εκπροσωπούν συνολικά το σχήμα,

(δ) τίθεται ως στόχος να συγκεντρωθούν τουλάχιστον 100.000 ευρώ για τις ευρωεκλογές

(στ) τυχόν χρηματοδότηση με εκλογή ευρωβουλευτών ή συγκέντρωση του ποσοστού για κρατική χρηματοδότηση πηγαίνει στο ενιαίο και δεν υπάρχει κατανομή σε άλλα σχήματα.

Εκλογική δομή – Πώς θα αναπτυχθεί η εκλογική καμπάνια

Δημιουργούμε με την ολοκλήρωση και του δεύτερου μέρους του συνεδρίου των Πράσινων τέλη Ιανουαρίου 2024 μία ευάριθμη αλλά αποτελεσματική «Πράσινη dream team» με τα άτομα που θα παίξουν κεντρικό ρόλο στην εκλογική καμπάνια, θα είναι κεντρικές υποψηφιότητες. Οι φιλοδοξίες που υπάρχουν ή θα εμφανιστούν θα πρέπει να εκφραστούν με δουλειά μέσα από την Πράσινη Dream Team.

Τα άτομα της dream team θα έχουν συστηματική παρουσία στα ΜΜΕ και θα δεσμεύονται για περιοδείες και υλοποίηση του σχεδιασμού.

Προγραμματίζουμε άμεσα μια σειρά σεμιναρίων και εκπαιδεύσεων τόσο της dream team όσο και των υποψηφίων ώστε να λειτουργήσουμε ως μια καλά συντονισμένη χορωδία.

Δημιουργήθηκε το Δεκέμβριο με απόφαση του συνεδρίου μια αρχική σύνθεση της Εκλογικής Επιτροπής – που θα συμπληρωθεί στο δεύτερο μέρος του συνεδρίου τέλη Ιανουαρίου 2024 – με συμμετοχή των ατόμων με εμπειρία σε εκλογικές καμπάνιες καθώς και της Dream Team που θα τρέξει την εκλογική προσπάθεια καθώς και μια Διευρυμένη Επιτροπή Εκλογικής Στήριξης με προσωπικότητες που θέλουν να στηρίξουν την καμπάνια. Ενθαρρύνουμε να δημιουργηθούν σε κάθε Εκλογική Περιφέρεια και Διοικητική Περιφέρεια Επιτροπές Πρωτοβουλίας της πράσινης καμπάνιας για τη σύνδεση με τις τοπικές κοινωνίες και την προώθηση του προγράμματος και του προγράμματος..

Τέλη Ιανουαρίου 2024 και με βάση την εξέλιξη της καμπάνιας και άλλες επαφές αποφασίζεται διεύρυνση της Dream Team και της Εκλογικής Επιτροπής. 

Αναπτύσσουμε διμερείς συνεργασίες με άλλα πράσινα κόμματα από διάφορες χώρες, παράλληλα με την προσπάθεια να έχουμε συστηματική συνεργασία και με το Ευρωπαϊκό Πράσινο Κόμμα.