Τα προβλήματα που προκαλούν τα πλαστικά στα θαλασσοπούλια είναι μεγάλα. Υπολογίζεται ότι στις θάλασσες υπάρχουν σήμερα 51 τρισεκατομμύρια μικροπλαστικά — 500 φορές περισσότερα από τα αστέρια στον γαλαξία μας. Όλα αυτά τα πλαστικά απειλούν τις θαλάσσες, τα θαλασσοπούλια και την άγρια ζωή γενικότερα, αλλά μπορεί να φτάνουν και στο πιάτο μας. Μια έρευνα που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό PNAS και αφορούσε στα νερά κοντά στη Χαβάη, διαπιστώνει ότι για κάθε γόνο ψαριού αντιστοιχούν 7 κομματάκια πλαστικού.
Όμως πολλά προβλήματα προκαλούν τα πλαστικά και στα πουλιά στην ξηρά. Ένα είδος που επηρεάζεται από τα πλαστικά είναι ο πελαργός.
Στις φωλιές πελαργών μπορεί να βρει κάποιος πολλά πλαστικά τα οποία χρησιμοποιούν για να φτιάξουν τις φωλιές τους. Αλλά πλέον οι πελαργοί μπορεί να αλλάξουν και το ταξείδι που έκαναν πάντα προς την Αφρική. Το Euronews.green αναφέρει σε ένα πρόσφατο άρθρο του ότι “Εκατοντάδες πελαργοί έχουν κολλήσει σε μια «δίαιτα σκουπιδιών» στην Ισπανία, προσκολλώνται κοντά σε χώρους υγειονομικής ταφής απορριμμάτων αντί να πετούν νότια προς την Αφρική. Όπως συμβαίνει με τόσες πολλές ανατροπές στον φυσικό κόσμο, ευθύνονται η κλιματική αλλαγή και η ρύπανση. Οι υψηλότερες θερμοκρασίες κάνουν το μακρύ ταξίδι στην περιοχή του Σαχέλ λιγότερο ελκυστικό, ενώ οι λάκκοι σκουπιδιών φαίνεται να καλύπτουν τις ανάγκες των πουλιών. Αλλά ο χώρος υγειονομικής ταφής Colmenar Viejo της Μαδρίτης – στον οποίο αδειάζουν 100 φορτηγά με οικιακά απορρίμματα την ημέρα – είναι ένα φτωχό και επικίνδυνο υποκατάστατο του φαγητού τους”.
«Κάθε χρόνο νεοσσοί και οι ενήλικες πελαργοί πεθαίνουν επειδή καταπίνουν πλαστικά ή καουτσούκ που πιστεύουν ότι είναι σκουλήκια», λέει ο Blas Molina, ορνιθολόγος που συνεργάζεται με την ισπανική οργάνωση SEO/Birdlife. «Σε πολλές περιπτώσεις, τα πόδια τους μπλέκονται σε πλαστικά νήματα, κόβοντας την παροχή αίματος και τελικά πεθαίνουν από αυτό».
Ερευνητικές εργασίες και παρατηρήσεις πουλιών δείχνουν ότι οι χωματερές μεταρέπονται σε χώρους όπου ένα ευρύ φάσμα πτηνών καταφεύγει για τροφή. Δεν είναι μόνο γλάροι αλλά και πολλά αρπακτικά και πελαργοί. Η αύξηση του πληθυσμού του Λευκού Πελαργού στην Ισπανία – αυξήθηκε από 6,753 αναπαραγωγικά ζεύγη το 1984 σε 16643 το 1994 και από κάποιους ερευνητές συνδέεται και με την τροφή που βρίσκουν στους σκουπιδότοπους σε όλη τη διάρκεια του έτους, η οποία βοηθάει στη μείωση της θνησιμότητας στα νεογέννητα πτηνά.
Η σίτιση από τα σκουπίδια στις χωματερές φαίνεται όμως ότι αλλάζει και τις μεταναστευτικές τους συνήθειες. Πολλοί λευκοί πελαργοί επιλέγουν πλέον να περνάνε το χειμώνα όχι στην Αφρική αλλά σε πιο κοντινές περιοχές ή δεν μεταναστεύουν καθόλου, σύμφωνα με ορισμένες έρευνες. Οι μεταναστευτικές αλλαγές του πληθυσμού του Ιβηρικού Λευκού Πελαργού θα μπορούσαν εν μέρει να εξηγηθούν όμως μόνο λόγω της κλιματικής κρίσης αλλά και της παρουσίας χωματερών σε όλη την Ιβηρική Χερσόνησο.
Τα αστικά απορρίμματα όμως περιέχουν όχι μόνο αποφάγια αλλά και ένα σωρό άλλα αντικείμενα που είναι επικίνδυνα για τα πουλιά, όπως πλαστικό, σύρμα, τοξικά υλικά τα οποία αν τα καταπιούν θα μπορούσαν να είναι επικίνδυνα όχι μόνο για νεοσούς αλλά και για ενήλικα πτηνά.
Ο Λευκός Πελαργός είναι ένα είδος που τρέφεται με ό,τι είναι διαθέσιμο, αν και η φυσική του διατροφή είναι κυρίως ζωική. Δεν μπορεί όμως να αποβάλει πλαστικά αντικείμενα. Αναλύσεις που γίνονταν τη δεκαετία του ’70 δεν έδειχναν την κατάποση πλαστικού ή σκουπιδιών. Σήμερα, όμως είναι συνηθισμένο να βρίσκουν στο στομάχι πελαργών διάφορα πλαστικά αντικείμενα.
Λόγω των διατροφικών συνηθειών των λευκών πελαργών, είναι πιθανή η κατάποση πλαστικών και άλλων αντικειμένων που αναμειγνύονται με άλλα απορρίμματα, κυρίως ζωικά, που αποτελούν τη διατροφή τους, όπως υπολείμματα κρέατος από πουλερικά, αγελάδες, αρνιά και χοίρους, καθώς και ψάρια. Στην πραγματικότητα, πλαστικά, ταινίες και θραύσματα γυαλιού καταπίνονται παθητικά επειδή τα συγχέουν με τρόφιμα.
Η πτήση Ανατολικού Ατλαντικού είναι μια από τις κύριες διαδρομές μετανάστευσης πουλιών στον κόσμο. Κατά τη διάρκεια της άνοιξης και του φθινοπώρου, εκατομμύρια πτηνά χρησιμοποιούν αυτή τη διαδρομή ετησίως, συνδέοντας τις περιοχές αναπαραγωγής τους στην Ευρώπη και τις περιοχές διαχείμασης στην Ιβηρική ή τη δυτική Αφρική. Η Ιβηρική είναι, επομένως, κρίσιμης σημασίας για τη διατήρηση όλων αυτών των πληθυσμών και η διαθεσιμότητα κατάλληλων στάσεων που συναντώνται κατά μήκος της χερσονήσου μπορεί να είναι κρίσιμη για την επιτυχία της μετανάστευσης. Οι ανοιχτοί χώροι υγειονομικής ταφής φαίνεται να διαδραματίζουν αυξανόμενο ρόλο ως περιοχές διατροφής για πολλά είδη, όχι μόνο στις περιοχές αναπαραγωγής τους ή κατά τη διάρκεια του χειμώνα, αλλά και κατά την περίοδο της μετανάστευσης.