Επτά περιβαλλοντικές και κοινωνικές οργανώσεις προσέφυγαν στο Συμβούλιο της Επικρατείας για να ακυρώσει την απόφαση του υπουργού Περιβάλλοντος κι Ενέργειας Κ. Χατζηδάκη για αναμόρφωση όλων των δασικών χαρτών της χώρας. Σύμφωνα με την προσφυγή τους στο ανώτατο ακυρωτικό δικαστήριο, η Ελληνική Εταιρεία Περιβάλλοντος και Πολιτισμού, η Ελληνική Εταιρία Προστασίας της Φύσης, η Ελληνική Ορνιθολογική Εταιρεία, η Ένωση για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου και του Πολίτη, η Καλλιστώ, η Greenpeace και το WWF Ελλάς υποστηρίζουν ότι η απόφαση ΥΠΕΝ/ΔΠΔ/64663/2956/03.07.2020 (ΦΕΚ Β΄ 2773):
- Επιφέρει σοβαρό πλήγμα στη νομιμότητα, διότι επιδιώκει τον αποχαρακτηρισμό δασικών γαιών που παραχωρήθηκαν στο παρελθόν για αγροτική ή κτηνοτροφική χρήση, καίτοι η χρήση αυτή δεν επάγεται αυτονοήτως την απώλεια της δασικής ιδιότητας. Με τον τρόπο αυτό οι εν λόγω εκτάσεις εξαιρούνται από τους δασικούς χάρτες και ανοίγει ο δρόμος για τη μελλοντική αξιοποίησή τους σε άλλες πιο «επωφελείς» χρήσεις (π.χ. ανοικοδόμηση).
- Υποβαθμίζει σοβαρά κάθε έννοια ασφάλειας δικαίου, καθώς επανεκκινεί τη διαδικασία κατάρτισης όλων των δασικών χαρτών, «συμπεριλαμβανομένων των μερικώς ή ολικώς κυρωθέντων», αίροντας ταυτόχρονα σε πολλές περιπτώσεις την αποδεικτική τους ισχύ.
- Στερεί επ’ αόριστο τους πολίτες και τη διοίκηση από ένα σημαντικό εργαλείο ενημέρωσης, διαφάνειας και προστασίας του περιβάλλοντος – τον δασικό χάρτη, και κατ’ επέκταση, το δασολόγιο. Υπενθυμίζεται πως η υποχρέωση του κράτους για ολοκλήρωση των δασικών χαρτών και του δασολογίου απορρέει από το άρθρο 24 του Συντάγματος του 1975.
Η πανδημία αναδεικνύει περίτρανα τη σύνδεση υγιούς φυσικού περιβάλλοντος με την ανθρώπινη υγεία, ενώ είναι πλέον επιστημονικά αναμφισβήτητο ότι τα ζωντανά φυσικά οικοσυστήματα αποτελούν μια από τις πιο αποτελεσματικές λύσεις στην κλιματική αλλαγή. Επιπλέον, η κακονομία, η διαρκής πολιτική ανοχής διαφόρων παράνομων διεκδικήσεων φυσικής γης, και βεβαίως η συνεχής και αδιαφανής τακτοποίηση αυθαιρεσιών πλήττουν κάθε αίσθημα δικαίου.
Οι οργανώσεις καλούν την κυβέρνηση να θέσει επιτέλους την προστασία του περιβάλλοντος στην κορυφή της πολιτικής ατζέντας, ως εθνικό συμφέρον και ζήτημα ανθρώπινης επιβίωσης.
Προσφυγή της ΠΕΔΔΥ και του ΓΕΩΤΤΕ
Όπως είναι ήδη γνωστό, σύμφωνα με διάταξη του νόμου ν. 4685/20, το ΥΠΕΝ θεσμοθέτησε την αναμόρφωση του συνόλου των δασικών χαρτών, ακόμη και αυτούς οι οποίοι είχαν κυρωθεί. Η Υπουργική Απόφαση που εκδόθηκε στη συνέχεια προς εφαρμογή του προαναφερθέντος νόμου, καθόριζε ποιες επιπλέον εκτάσεις θα εξαιρεθούν από τους δασικούς χάρτες και υπό ποιες προϋποθέσεις και αποτελεί την απόφαση την οποία έρχονται να προσβάλλουν στο ΣτΕ οι περιβαλλοντικές οργανώσεις αλλά και επιστημονικές οργανώσεις ΠΕΔΥΥ και ΓΕΩΤΕ
Σε πρόσφατο άρθρο του ο ο πρόεδρος της ΠΕΔΥΥ, κ. Ν.Μπόκαρης είχε τονίσει: «Με την ΥΑ πρακτικά ακυρώνονται με τρόπο μη θεσμικό οι αποφάσεις μερικής κύρωσης (χωρίς να αναφέρεται η ανάκλησή τους καθώς δεν μπορεί κάποιος να επικαλεστεί νομική ή πραγματική πλάνη για το σύνολό τους) και αυθαίρετα αποδυναμώνεται η πλήρης αποδεικτική ισχύς των μερικώς κυρωμένων δασικών χαρτών με την ανάρτηση στο σύνολό τους, ακόμα και όταν δεν συντρέχουν οι προϋποθέσεις αναμόρφωσής τους», εξηγώντας γιατί γίνεται η προσφυγή της ΠΕΔΥΥ στο ΣτΕ. « Ειδικά αναφορικά με την ανάρτηση των μερικώς κυρωμένων χαρτών στο σύνολό τους επιβάλλεται η ρύθμιση με τυπικό νόμο και επ’ ουδενί με Υπουργική Απόφαση (άρθ. 24 παρ.1 Σ). Τέλος αξίζει να σημειωθεί ότι με την ανάρτηση των δασικών χαρτών στο σύνολό τους αναρτώνται και τα τμήματα για τα οποία ασκήθηκαν αντιρρήσεις παρόλο που δεν πληρούν τις προϋποθέσεις αναμόρφωσής τους, χωρίς να προβλέπεται πουθενά ότι λαμβάνονται υπόψη τυχόν εκδοθείσες αποφάσεις των ΕΠΕΑ». Η πράξη αυτή οδηγεί «στην πλήρη απαξίωση του έργου που μέχρι σήμερα επιτελέστηκε και αφορά σε ποσοστό το 55% της επικράτειας, με πρόφαση την ενσωμάτωση των παραληφθεισών διοικητικών πράξεων, τη στιγμή που ήδη μπορούσε να υλοποιηθεί με τη διαδικασία αναμόρφωσης κατά τα προβλεπόμενα στην παρ. 1 του άρθρου 20 του Ν. 3889/2010, χωρίς να προκαλείται περαιτέρω καθυστέρηση στην ολοκλήρωση της Κτηματογράφησης και χωρίς να μετατίθεται για ακόμα μια φορά η σύνταξη του Δασολογίου, δεδομένου ότι απαιτείται η ύπαρξη κυρωμένων δασικών χαρτών».
Σε αντίθετη κατεύθυνση η παρέμβαση της ΠΟΜΙΔΑ (Πανελλήνια Ομοσπονδία Ιδιοκτητών Ακινήτων)
Η ΠΟΜΙΔΑ που εκπροσωπεί ιδιοκτήτες, άσκησε παρέμβαση υπέρ της απόφασης του Υπουργού Κ. Χατζηδάκη και κατά των προσφυγών που κατατέθηκαν από τις περιβαλλοντικές και επιστημονικές οργανώσεις, υποστηρίζοντας τη νομοθετική πρωτοβουλία του Υπουργείου, με την αιτιολογία ότι αυτή “έδωσε το δικαίωμα στους πολίτες να προσκομίσουν τους νόμιμους ιδιοκτησιακούς τίτλους τους για να ληφθούν υπόψη κατά την αναμόρφωση των δασικών χαρτών”.
Σύμφωνα με την ΠΟΜΙΔΑ το άρθρο 48 του ν. 4685/2020 και η προσβαλλομένη εφαρμοστική απόφασή του, προβλέπουν ότι “η Διοίκηση εφ’ εξής θα δεσμεύεται από τις προγενέστερες πράξεις της, οι οποίες χορήγησαν νόμιμα δικαιώματα επέμβασης στους ιδιοκτήτες δασικών εκτάσεων και παραχώρησαν νόμιμους τίτλους ιδιοκτησίας. Η ρύθμιση αυτή είναι προφανώς αναγκαία για να προστατεύσει αποτελεσματικά και το δικαίωμα της ιδιοκτησίας των πολιτών, όπως επιτάσσει το Σύνταγμα, η δε τυχόν ακύρωσή της θα έθετε σε κίνδυνο πάμπολλα νόμιμα ιδιοκτησιακά δικαιώματα, σε όλη τη χώρα“.