«Το κράτος δικαίου είναι ο θησαυρός μας», δήλωσε ο Clément Beaune εξ ονόματος της Γαλλικής Προεδρίας του Συμβουλίου. Εξέφρασε την ικανοποίησή του για την «αναγκαία νομική σαφήνεια» που δόθηκε σήμερα από το Δικαστήριο της ΕΕ και δήλωσε ότι η Γαλλική Προεδρία αναμένει τώρα από την Επιτροπή να την χρησιμοποιήσει. Η Προεδρία δεσμεύεται να κινητοποιήσει όλα τα μέσα για την προστασία του κράτους δικαίου, τόνισε.
Ο επίτροπος για τον Προϋπολογισμό Johannes Hahn δήλωσε ότι η απόφαση του Δικαστηρίου αναλύεται τώρα από την Επιτροπή, η οποία θα οριστικοποιήσει ταχέως τις κατευθυντήριες γραμμές της σχετικά με τον τρόπο εφαρμογής του κανονισμού. Υπογράμμισε ότι ο μηχανισμός είναι ένα μόνο από τα εργαλεία της ΕΕ για την προστασία του κράτους δικαίου και ότι είναι καίριας σημασίας να επιλεγούν τα κατάλληλα εργαλεία για την αντιμετώπιση συγκεκριμένων προβλημάτων. Διαβεβαίωσε τους ευρωβουλευτές ότι η Επιτροπή παρακολουθεί την κατάσταση σε όλα τα κράτη μέλη για να εντοπίσει τυχόν παραβιάσεις του κράτους δικαίου και επισημαίνει ότι έχει ήδη αποστείλει ανεπίσημες επιστολές σε δύο κράτη μέλη. Υπενθυμίζοντας τη δήλωση της προέδρου Ursula von der Leyen, δήλωσε ότι, όταν πληρούνται οι προϋποθέσεις του κανονισμού, η Επιτροπή θα ενεργεί με αποφασιστικότητα.
«Σήμερα είναι μια ημέρα νίκης του Κοινοβουλίου», δήλωσαν οι ευρωβουλευτές, τονίζοντας ότι η απόφαση του Δικαστηρίου της ΕΕ επιβεβαίωσε τη θέση του Κοινοβουλίου ότι τα χρήματα του ευρωπαϊκού προϋπολογισμού δεν θα πρέπει να εκταμιεύονται για κυβερνήσεις που παραβιάζουν τις αξίες της ΕΕ. Πολλοί υπογράμμισαν ότι πλέον η Επιτροπή έχει εξαντλήσει κάθε δικαιολογία για την καθυστερημένη εφαρμογή του κανονισμού.
Πολλοί ομιλητές τόνισαν ότι φτάνει πια με τις γραφειοκρατικές δικαιολογίες ενόσω ορισμένα κράτη μέλη καταλαμβάνονται από τυράννους, με τα συστήματα απονομής δικαιοσύνης να υποβαθμίζονται, την ελευθερία του Τύπου να περιορίζεται και τα δικαιώματα των μειονοτήτων να ψαλιδίζονται. Υπενθύμισαν ότι ο ρόλος της Επιτροπής είναι να φυλάσσει τις Συνθήκες της ΕΕ και να προστατεύει τις θεμελιώδεις αξίες για τις οποίες έχουν δεσμευτεί όλα τα κράτη μέλη.
Ορισμένοι ομιλητές κατηγόρησαν τα θεσμικά όργανα της ΕΕ ότι τιμωρούν την Ουγγαρία και την Πολωνία για πολιτικούς λόγους και εισάγουν διακρίσεις μεταξύ «καλύτερων» και «χειρότερων» χωρών. Προβλήματα με το κράτος δικαίου και πολιτικοποιημένα συστήματα δικαιοσύνης υπάρχουν και σε άλλες χώρες της ΕΕ, όπως η Γερμανία και η Ισπανία, δήλωσαν.
Παρακολουθήστε μαγνητοσκοπημένα αποσπάσματα από τη συζήτηση.
Σχετικές πληροφορίες
Ο κανονισμός για την αιρεσιμότητα του προϋπολογισμού αποσκοπεί στην προστασία των κονδυλίων της ΕΕ από την κατάχρησή τους από εθνικές κυβερνήσεις που παραβιάζουν το κράτος δικαίου. Ο κανονισμός τέθηκε σε ισχύ την 1η Ιανουαρίου 2021. Μέχρι στιγμής, η Επιτροπή δεν τον έχει εφαρμόσει.
Στις 11 Μαρτίου 2021, η Πολωνία και η Ουγγαρία προσέφυγαν ενώπιον του Δικαστηρίου της ΕΕ αμφισβητώντας τη νομιμότητα του κανονισμού.
Στις 16 Φεβρουαρίου 2022, το Δικαστήριο εξέδωσε την απόφασή του, σύμφωνα με την οποία οι προσφυγές της Ουγγαρίας και της Πολωνίας θα πρέπει να απορριφθούν.