του Αλέξανδρου Λασκαράτου
Γενικού Γραμματέα των Πράσινων-Αλληλεγγύη
Η περιβόητη συμφωνία ΕΕ-Τουρκίας, για το προσφυγικό, τέθηκε σε εφαρμογή για πρώτη φορά τη Δευτέρα 4/4 και αμέσως φάνηκαν οι ασάφειες και η πολυπλοκότητα που την καταδικάζουν σε αποτυχία. Υποτίθεται πως με τη συμφωνία αυτή, οι μη δικαιούμενοι ασύλου (οι και χαρακτηριζόμενοι ως μετανάστες) που έχουν περάσει στην Ελλάδα θα επαναπροωθούνται στην Τουρκία και σε αντάλλαγμα, ισάριθμοι πρόσφυγες (δικαιούμενοι ασύλου) που βρίσκονται στην Τουρκία, θα αποστέλλονται για εγκατάσταση στη Δυτική Ευρώπη. Από την πρώτη στιγμή της υπογραφής της συμφωνίας αυτής, η Ύπατη Αρμοστία του ΟΗΕ για τους πρόσφυγες αλλά και πλήθος Μη Κυβερνητικών Οργανώσεων (ΜΚΟ) εξέφρασαν την αντίθεση και τις ενστάσεις τους, τόσο στο ιδεολογικό/θεωρητικό πεδίο, όσο και στο πρακτικό πεδίο εφαρμογής τους. Το ιδεολογικό υπόβαθρο της συμφωνίας στηρίζεται, στον συχνά ασαφή, διαχωρισμό των δεκάδων χιλιάδων που έχουν διασχίσει το Αιγαίο προς την Ελλάδα με την ελπίδα να εγκατασταθούν στη συνέχεια σε χώρες της Δυτική Ευρώπης, σε “καλούς” πρόσφυγες και “κακούς” μετανάστες. Οι πρώτοι θα τυχαίνουν της προστασίας (καθεστώς χορήγησης ασύλου) που προβλέπει η Σύμβαση της Γενεύης του ΟΗΕ για τους πρόσφυγες, ενώ οι δεύτεροι θα αντιμετωπίζονται ως απλοί οικονομικοί μετανάστες και θα αποστέλλονται πρώτα στην Τουρκία και στη συνέχεια στις χώρες προέλευσής τους.
Πριν από κάποιες δεκαετίες, μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, τα πράγματα ήταν τελείως διαφορετικά. Οι μετανάστες ήταν απόλυτα ευπρόσδεκτοι και αποτέλεσαν σε μεγάλο βαθμό τη ραχοκοκαλιά της ανόρθωσης της οικονομίας και του θαύματος της δεκαετίας του ’60, σε χώρες όπως η Γερμανία, το Βέλγιο, η Γαλλία, η Σουηδία και άλλες. Χιλιάδες έλληνες μετανάστες βρέθηκαν εργάτες στα εργοστάσια της Γερμανίας, και ανθρακωρύχοι στο Βέλγιο. Γιουγκοσλάβοι βρέθηκαν στη Σουηδία, ενώ κατά εκατοντάδες χιλιάδες αλγερινοί, μαροκινοί και τυνήσιοι πήγαν ως οικονομικοί μετανάστες στη Γαλλία. Σε αντίθεση με τους μετανάστες, οι πρόσφυγες, όπως οι ηττημένοι του εμφυλίου στην Ελλάδα, βρέθηκαν σε χώρες όπως η Σοβιετική Ένωση, η Πολωνία και η Ουγγαρία όπου δεν καλοπέρασαν, αντίθετα σε κάποιες περιπτώσεις υπέστησαν διωγμούς από το σταλινικό καθεστώς όπως συνέβη στην Τασκένδη.
Οι χτεσινοί μετανάστες ήσαν οι “καλοί”, και οι πρόσφυγες ήσαν οι “κακοί” και μη επιθυμητοί. Σήμερα τα πράγματα είναι αντίστροφα. Αυτός είναι ο κυνισμός των ευρωπαϊκών κυβερνήσεων, που, κατά τη λαϊκή ρήση, έχουν και το μαχαίρι και το πεπόνι, και ορίζούν κατά πως επιθυμούν τις τύχες εκατοντάδων χιλιάδων ανθρώπων. Και καλά, οι Σύροι που εγκαταλείπουν τη χώρα τους, που πέντε χρόνια τώρα είναι βυθισμένη σε έναν ανελέητο και καταστροφικό εμφύλιο σπαραγμό, θεωρούνται πρόσφυγες. Οι άλλοι όμως, όπως οι ιρακινοί, οι αφγανοί με τις επιθέσεις αυτοκτονίας από την Αλ Κάϊντα και άλλες οργανώσεις στα κέντρα των πόλεων με δεκάδες θύματα, οι οποίοι προσπαθούν να εξασφαλίσουν ένα πιο ασφαλές μέλλον για τους ίδιους και τις οικογένειές τους, τι είναι σύμφωνα με την Ε.Ε.; Απλοί οικονομικοί μετανάστες; Οι περισσότεροι από αυτούς περπάτησαν με τα πόδια εκατοντάδες χιλιόμετρα μέχρι τις ακτές της Τουρκίας στο Αιγαίο, πλήρωσαν αδρά επιτήδειους διακινητές προκειμένου να διασχίσουν το Αιγαίο και στη συνέχεια να βρεθούν σε ασφαλή χώρα της Δ. Ευρώπης και να ξαναστήσουν τη ζωή τους. Τι θα τους κάνουμε αυτούς; Θα τους στείλουμε πίσω στο στόμα του λύκου και στο χάος;
Οι λίγες αυτές γραμμές, δεν περιγράφουν και δεν εξαντλούν ούτε το θέμα της συμφωνίας ΕΕ-Τουρκίας, ούτε πολύ περισσότερο το προσφυγικό πρόβλημα το οποίο είναι τεράστιο. Ήθελα απλά να δείξω τον κυνισμό της υποτιθέμενης αθώας ΕΕ και των διάφορων ευρωπαϊκών κυβερνήσεων.