Όχι σε πρακτικές αντίθετες με το διεθνές δίκαιο
Οι ΠΡΑΣΙΝΟΙ-ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗ τονίζουμε ότι η κυβέρνηση έχει την υποχρέωση να προστατεύει τα δικαιώματα των προσφύγων, αντί να υιοθετεί όλο και περισσότερο πρακτικές που είναι αντίθετες με το διεθνές δίκαιο. Ενώ οι συνθήκες είναι απάνθρωπες στην Ειδομένη με τα σύνορα να έχουν κλείσει πλέον, το κέντρο προσφύγων στην Μόρια στη Λέσβο μετατράπηκε σε κέντρο κράτησης για όσους φτάνουν στο νησί μετά τις 20 Μαρτίου ώστε να μην προχωρήσουν παραπέρα, ενώ υπάρχουν πληροφορίες για μαζικές επανα-προωθήσεις στην Τουρκία. Το ίδιο γίνεται στην ΒΙΑΛ, στη Χίο. Στα Ιωάννινα, πολλοί άνθρωποι στοιβάζονται σε ένα χώρο που είναι ακατάλληλος.
Όπως μας ενημερώνουν μέλη και φίλοι/ες των ΠΡΑΣΙΝΩΝ-ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗ που συμμετέχουν σε πρωτοβουλίες αλληλεγγύης, γενικεύεται η πρακτική αυτή και σε άλλα κέντρα, που δεν είναι πλέον ανοικτά αλλά λειτουργούν ως κέντρα κράτησης, ενώ δεν επιτρέπεται σε πολλά η πρόσβαση εθελοντών.
Δικαίως ξεσηκώνονται αντιδράσεις, όπως αυτή στην Λέσβο έξω από το κέντρο κράτησης προσφύγων και μεταναστών στη Μόρια, ή με αφορμή την επίσκεψη υπουργών ή πολιτικών προσώπων (Χίος), ενώ μη κυβερνητικές οργανώσεις και φορείς επανεξετάζουν τη στάση τους λόγω της παραβίασης των δικαιωμάτων των προσφύγων. Πρέπει να λάβουμε σοβαρά υπόψη το γεγονός ότι η Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ και η Διεθνής Αμνηστία επέκριναν την συμφωνία ΕΕ-Τουρκίας και έθεσαν ερωτήματα για την κατάσταση που επικρατεί στην Ελλάδα.
Οι ΠΡΑΣΙΝΟΙ-ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗ επικρίνουμε την δημιουργία κέντρων κράτησης άμεση συνέπεια της συμφωνίας ΕΕ-Τουρκίας την οποία συνυπέγραψαν και οι 28 κυβερνήσεις. Αποτελεί μια συμφωνία που φαίνεται ότι οδηγεί σε καθαρή καταπάτηση δικαιωμάτων, ενώ παραβιάζεται η αρχή για εξατομικευμένη εξέταση των αιτημάτων ασύλου και παροχής προστασίας καθώς και πλήρους ενημέρωσης των εισερχομένων για τα δικαιώματά τους και τις διαδικασίες που ισχύουν.
Αντί να ενεργή κι οργανωμένη υποστήριξη των προσφύγων, όπως απαιτούν δηλαδή οι διεθνείς συνθήκες για όσους/ες πέφτουν θύματα των πολιτικών καταπίεσης και παραβίασης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, οι κυβερνήσεις γίνονται συνένοχες στην παραβίαση των δικαιωμάτων των προσφύγων. Δεν είναι ο αριθμός των προσφύγων που δημιουργεί πρόβλημα αλλά η απουσία πολιτικής βούλησης από πολλές κυβερνήσεις να αντιμετωπίσουν υπεύθυνα, με βάση το διεθνές δίκαιο και στη βάση μιας ολοκληρωμένης ευρωπαϊκής πολιτικής την προσπάθεια εκατοντάδων χιλιάδων ανθρώπων να ξεφύγουν από τη βία και τους πολέμους.
Η απουσία συντονισμού και υποδομών δημιουργεί επιπλέον προβλήματα
Διαπιστώνουμε ότι στα κέντρα όπου μεταφέρονται χιλιάδες πρόσφυγες δεν υπάρχει στοιχειώδης ενημέρωση για τα δικαιώματά τους αλλά και συντονισμός για πρακτικά θέματα. Οι ΠΡΑΣΙΝΟΙ-ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗ ζητάνε τα κέντρα για τους πρόσφυγες να είναι ανοικτά, και να ενημερώνονται οι πρόσφυγες και οι μετανάστες για:
– τα δικαιώματά τους,
– την πραγματική κατάσταση που επικρατεί σήμερα και τις προοπτικές που υπάρχουν (είναι ο μόνος τρόπος για να αποφεύγεται η διάδοση φημών και ανακριβειών),
– το πώς μπορεί να συμμετέχουν και οι ίδιοι στην ανάπτυξη των αναγκαίων υποδομών και υπηρεσιών (φαγητό, αξιοπρεπείς συνθήκες διαμονής, συστηματική καθαριότητα και υγιεινή χώρου, ιδιαίτερη φροντίδα για παιδιά και γυναίκες που χρειάζονται ιδιαίτερες υποδομές, παροχή νερού αλλά και βραστήρων για τις ανάγκες των παιδιών κα). Πρέπει όμως να υπάρχει και η κατάλληλη προετοιμασία και υποδομές.
Ο συντονισμός μεταξύ των αρχών, της αυτοδιοίκησης, των πρωτοβουλιών αλληλεγγύης αλλά και των ίδιων των προσφύγων μπορεί να λύσει πολλά πρακτικά προβλήματα και να βελτιώσει τις συνθήκες διαμονής στα διάφορα κέντρα για πρόσφυγες. Δεν κατανοούμε με ποια λογική χώροι που έχουν δυνατότητα για αξιοπρεπή διαμονή και μπορούν να χρησιμοποιηθούν, δεν εντάσσονται στην «φιλοξενία», ενώ την ίδια στιγμή στοιβάζονται άνθρωποι σε χώρους χωρίς στοιχειώδεις υποδομές.
Φυσικά, η προσωρινή διαμονή θα πρέπει να συνοδευτεί από υποδομές, πολιτικές και πρακτικές κοινωνικής ένταξης, ώστε να συνδυαστεί η φιλοξενία των προσφύγων με πολιτικές και ευκαιρίες ανάπτυξης για την ευρύτερη τοπική κοινωνία, δημιουργίας νέων θέσεων εργασίας κι ενίσχυσης της κοινωνικής συνοχής.